De moeite waard!

Jess Walter maakte het afgelopen jaar grote indruk met zijn boeken Schuldbekentenis en Riviermoorden. De keuze is het derde boek van zijn hand, dat verschijnt bij uitgeverij Elmar. Dit boek is weer heel anders dan de twee voorgangers. Geen kijkje in het hoofd van een moordenaar, geen jacht op een verknipte geest staat centraal. In De keuze krijgt de lezer te maken met kleine crimineel Vince Camden en alle tegenslagen die hij in zijn moeizame leven te verwerken krijgt. Ook maakt rechercheur Dupree (Riviermoorden) na een pagina of 100 zijn rentree.

Kleine crimineel Marty Hagen heeft in Spokane een nieuw leven opgebouwd nadat hij als beschermde getuige New York moest verlaten. Hij heeft zijn naam veranderd in Vince Camden en is omgeschoold tot Donutbakker. Voor een crimineel in hart en nieren is dit echter niet genoeg. Zijn handeltje in valse creditcards was hem te lief en lucratief om in New York achter te laten. Als een van de mannen waar hij mee samenwerkt wordt vermoord, is Vince de hoofdverdachte. Hij heeft echter niets met de moord te maken. Sterker nog, de moordenaar zit nu achter hem aan. Het blijkt een bekende uit zijn ‘vorige leven’ in New York te zijn. Met de dood in de ogen ziet Vince het licht en besluit hij dat het tijd is om schoon schip te maken. Zelfs als dat betekent dat hij oog in oog komt te staan met een demon uit zijn verleden…

De keuze is een beschouwend boek dat de geest van Vince Camden mooi in kaart brengt. Walter weet het leven van de kleine crimineel pakkend te beschrijven. De uitzichtloze sfeer waar Camden in verkeert is voelbaar en geloofwaardig. Het is soms ontroerend om te zien dat hij toch zo goed en zo kwaad als het gaat probeert een goed mens te zijn, maar daar lang niet altijd in slaagt. Het belang van (sociale) omgevingsfactoren weet Walter mooi naar voren te halen. Steeds meer krijg je de indruk dat het lot Vince niet gunstig gezind is geweest en dat hij simpelweg de verkeerde man op de verkeerde plaats was.

Walter werkt gedoseerd naar de climax toe die eindelijk wat licht brengt in de donkere tunnel waar Camden zich in bevindt. Dit alles tegen de achtergrond van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van de jaren ’80. De strijd tussen Carter en Reagan opent Vince de ogen en biedt hem eindelijk wat verlossing. Dat hij daarvoor eerst de consequenties van zijn misdaden moet dragen is van ondergeschikt belang. De wetenschap dat hij als mens ook waardevol is en iets kan betekenen weegt zwaarder.

Spanning ontbreekt eigenlijk in het verhaal. Mede door de zwartgallige sfeer valt De keuze meer te kwalificeren als psychologische roman. In welke categorie het dan ook thuishoort, het boek leest lekker weg, herbergt absoluut sfeer en een geloofwaardige hoofdpersoon. Dat maakt het de moeite van het lezen zeker waard.