Stripschilderijen met stekels

Het album De laatste mens bestaat uit twee korte, maar grafisch opvallende verhalen van een jonge ‘stripschilder’ die met haar debuut nu al de grenzen van het medium strip aftast.

De laatste mens ziet er op het eerste gezicht uit als een klassieke strip: wat betreft grootte, omvang en zelfs prijs is het boek vergelijkbaar met ‘gewone’ albums. Maar zodra je het openslaat, weet je meteen dat je iets heel anders in handen hebt. Zo ontbreekt de kadrering: vakjes staan onafgelijnd en zonder witruimte ertussen tegen elkaar, zodat de prenten in elkaar overlopen. Dit verhoogt de dynamiek van het verhaal. Ook het kleurgebruik is functioneel: al op de eerste plaat krijgt de lezer in rode en donkere kleuren een apocalyptisch beeld voorgeschoteld, met vuur, verwoesting, grimmige figuren, dreigend oplichtende ogen en het eerste wapengeweld. Stevige kost, dat is wel duidelijk. De scherpe en hoekige tekeningen versterken die harde enscenering. Zelfs tot het stekelige haar van hoofdpersonage Ashley toe. Als zelfs een meisje zo’n agressieve look krijgt, zegt dat wel iets over de harde wereld waarin ze haar mannetje moet staan. Op de daarop volgende pagina’s – een spread met een monsterlijke gevechtsrobot – doen ook vermoeden dat ze al wat meegemaakt heeft.

Ashley schiet de vijandige robots van zich af, tot ze op een robot stuit die geprogrammeerd is om mensen te helpen. ‘Deze unit’, zoals hij zichzelf noemt, drukt zich uit in drukletters in plaats van tekstballonnen. Ook Ashley krijgt niet de klassieke witte stripballoons, die maar zouden misstaan in het grimmige decor, maar zwarte of geen. Hoe de auteur afwijkt van stripconventies en eerder schilderend dan tekenend te werk gaat illustreert haar eigenzinnige aanpak, waarbij ze met andere grafische middelen en materialen haar verhaal wil vertellen. ‘Verhaal’ is eigenlijk ook al te veel gezegd en te conventioneel: De laatste mens is eerder een krachtige boodschap dan een verhaal, een boodschap van vrede en verandering die bij jezelf begint. Een wel nogal zachte levensles in een hard verhaal.

De auteur ging niet over één nacht ijs met haar eindwerk aan de Artez Hogeschool in Zwolle, waar ze op de afdeling Comic Design les kreeg van grafische durvers als Hanco Kolk (o.a. Meccano) en Sam Peeters (o.a. Iedereen op Claudia). Kritisch voor zichzelf begon de jonge Limburgse zelfs helemaal opnieuw aan haar afstudeerproject. Hoewel een eerder gemaakt kortverhaal – Vormen – in 2017 al bekroond was met de publieksprijs van de Plastieken Plunk (Vlaamse aanmoedigingsprijs voor korte stripverhalen). Dit tekstloze verhaal van 8 platen, die je dynamisch van boven naar onder moet ‘lezen’ (of beter: beleven), staat ook in dit boek. Het is precies wat de titel zegt: een opeenvolging van (halve) bollen, blokken en andere vormen die samen figuren vormen en evolueren. Uiteindelijk levert de vereniging van kleuren en vormen een extra dimensie op. Weer zo’n morele les, die hier echter meer onderhuids verborgen zit.

De laatste mens en Vormen vormen een grafisch én inhoudelijk interessant tweeluik dat hopelijk niet het laatste werkstuk van deze frisse nieuwe stripstem is.