Een boek dat naar de keel grijpt

‘Ik las een brief van een massamoordenaar aan zijn familie in Duitsland’, schrijft Simon Wiesenthal in het voorwoord van dit boek. ‘Op een vliegveld in Oekraïne was een reuzenbomkrater en er was niet genoeg aarde om de krater te vullen. Technici berekenden dat er 1500 Joden nodig waren om als opvulmateriaal te dienen. Daarop werden mannen, vrouwen en kinderen samengedreven, neergeschoten en in de bomkrater geworpen. Dit beschrijft deze misdadiger in een nuchter bericht, en in dezelfde brief vraagt hij ook hoe het gaat met zijn baby.’

In naam van de Führer bevat enkel teksten komende van aanhalingen uit nazipublicaties, wetten, voorschriften, richtlijnen, besluiten, oorlogsdagboeken, mededelingen, berichten, schoolboeken en politieke geschriften. Het boekt zoekt een antwoord op de vraag: hoe is het mogelijk? Het boek voert je naar het hart van het beestachtige systeem dat men nazisme noemde.

Vooral de foto’s (en het zijn er veel) grijpen naar de keel. Men wil de gruwelen van het nazisme vooral door de ogen van de destijds leven kinderen vertellen en dat levert soms aangrijpende taferelen op. Enerzijds zie je Duitse kinderen een erehaag voor de Führer vormen terwijl ze de Hitlergroet brengen en anderzijds stuit je op de dode lichamen van Joodse kinderen, sommigen gefusilleerd, anderen doodgefolterd of onthoofd.

Vele verhalen uit het boek blijven je bij, zoals bijvoorbeeld de twintig Joodse kinderen (allen tussen de 5-12 jaar), komende uit Auschwitz en experimenteel besmet met tuberculose. Ze werden naar een schuilkelder gebracht in de school Hamburg Bullenhuserdamm. De kinderen hadden zelfgeknutseld speelgoed bij zich. Ze waren blij, ze mochten eens op uitstap. Ze zijn alle twintig koudweg gedood door ophanging…

In naam van de Führer doet je nogmaals beseffen dat de gruwel van destijds niet vergeten mag worden. Zo vat ook de laatste foto van het boek de gruwel perfect samen: je kijkt in de ogen van een kind tijdens de aankomst van een Jodentransport in KZ Birkenau. Ze kijkt recht in de lens en ze lacht, haar knuffelpop in de hand. De Joden zullen opgedeeld worden in twee rijen. De selectie zoals dat noemde. De ene rij blijft (voorlopig) leven en zal moeten werken. De tweede rij wordt meteen doorgestuurd naar de vernietigingsinstallaties. Kleine kinderen worden zonder uitzondering vernietigd, zij zijn wegens hun prille leeftijd immers niet geschikt om te werken. Het lachende meisje op de foto weet dus nog niet wat haar te wachten staat, weet niet dat het de laatste foto’s zal zijn waar ze ooit op zal glimlachen, haar laatste foto überhaupt.

Ik heb nog steeds kippenvel…