Onschuld (-ig)

http://looneybooks79.blog/2025/10/09/tijgerstrepen/

Elke zomer gaat het Nederlandse gezin, waaronder tiener Eva, naar hun zomerhuis in de Franse Pyreneeën, waar ze met twee andere gezinnen telkens afspreken en vaak optrekken. De zomers verlopen altijd in een heel gemoedelijke en gezellige sfeer, maar deze ene zomer verandert er wel iets. De tieners Eva, Sophie en Antonio genieten van een zorgeloosheid tot Eva en Antonio eindelijk niet meer kunnen ontkennen dat ze gevoelens voor elkaar hebben. Beide groeien dan ook heel dicht naar elkaar toe en beginnen een intense en intieme relatie. Echter gebeurt er iets tussen de twee waarbij Antonio duidelijk grensoverschrijdend gedrag vertoont naar Eva toe. Dat verandert alles voor iedereen en tegen de volgende zomer, als iedereen weer samenkomt, is duidelijk dat de wonden niet geheeld zijn en dat de relatie tussen de drie gezinnen veranderd is.

In 'Tijgerstrepen' schetst Anna Sijbrands een beeld over onschuld en over de veranderingen die de grens tussen jeugd en volwassenheid doen vervagen. Door de actie van één van hen wordt de vraag opgeworpen of er wel sprake is van grensoverschrijdend gedrag en wie kampt met schuldgevoel en wie het schuldinzicht toont (of net niet). Het verhaal wisselt van uitzichtpunt tussen dat van Eva en dat van Antonio. We volgen Eva in de eerste zomer tot aan die ene noodlottige avond en dan volgen we in het tweede hoofdstuk Antonio's leven waarbij hij begint te werken in een restaurant en hoe zijn leven vergaat, tot aan de volgende zomer. Bij de drie tieners is een duidelijk verlies van onschuld tijdens en tussen deze twee zomers waarin het verhaal zich afspeelt.

De vraag is wanneer je moet luidop spreken of moet je altijd blijven zwijgen, om de rust en de kalmte te bewaren? Net als een tijger die zich dankzij zijn strepen kan camoufleren tussen het dikke gebladerte, leven Eva en Antonio, elk op hun eigen manier, verborgen in hun eigen leefwereld. Eva als het onschuldig prooi en Antonio als het roofdier dat zich geen vragen stelt bij zijn daden.

Het mag duidelijk zijn dat dit een boek is dat blijft hangen! Terwijl het verhaal zich heel liefelijk opbouwt zorgt die ene daad ervoor dat alles voor hen veranderen zal. Bij Antonio's leven en gedrag kunnen heel veel vragen worden gesteld. En het mag geen wonder zijn te weten dat dit jammer genoeg ook in de realiteit dagelijkse kost is. En toch wordt hier maar al te makkelijk overheen gekeken.

Het boek zit ook vol met culinaire hoogstandjes (ik verzeker je, dit boek laat je hongerig achter na het lezen van alles wat hierin wordt opgediend, en dan heb ik het letterlijk over het eten waarover wordt geschreven). Naar het schijnt, volgens het nawoord van het boek, heeft Anna even mogen meedraaien (of toch getuige zijn van) in een professionele keuken om de werking ervan zelf te ervaren. En dat zorgt dan ook voor een heel realistisch beeld van hoe het eraan toegaat in een restaurant. Maar ook wat na de werkuren gebeurd vermoed ik dat gebaseerd is op de realiteit (en dit heb ik dan weer van mensen die ik vroeger kende en die zelf in een restaurant werkten en me hun verhalen vertelden van tijdens en na de dienst... de toiletbezoekjes, de after-parties...)

Sijbrands heeft een geweldig goed boek geschreven, eentje dat op mijn pad kwam dankzij de boekenclub Twist and Tale, dat nu al tot één van de favoriete verhalen behoort van dit jaar. Ik las het boek via een e-reader maar aangezien het verhaal zo bij is gebleven wil ik nu ook nog het fysieke boek aanschaffen om later nog te kunnen herlezen!

Anna Sijbrands is naast schrijfster ook dramaturg en vertaalster. Ik vermoed dat zij via haar boek ook een verklaring wil zoeken waarom mensen (vaker mannen) doen wat ze doen, waarom grensoverschrijdend gedrag vandaag de dag zo vaak voorkomt (je mag het nieuws niet openen of er staat wel ergens een bericht waarbij een vrouw aangerand of zelfs vermoord is nadat ze werd verkracht). En tegelijkertijd wil ze met 'Tijgerstrepen' oproepen om hier duidelijke wetten over te maken, om voorzichtiger te zijn maar ook om beter op te letten naar tekenen bij iemand. In het verhaal is er een dader, maar toch bestaat er een zekere dualiteit vanuit Antonio's standpunt die zijn daden niet als dusdanig ziet en bij Eva die zichzelf de vraag stelt of wat is gebeurd wel degelijk als grensoverschrijdend mag worden bestempeld. En wat brengt de toekomst voor iemand die dergelijk gedrag ondergaan heeft? Wordt zij in een slachtofferrol geduwd? Wordt zij bekeken als 'diegene die...'? Bestaat intimiteit nog? Al deze vragen worden ook tussen de lijnen gesteld (en soms ook rechtuit) door Anna Sijbrands in dit geweldig goed maar nazinderend debuut.