Is geschiedenis fictie of sexy?

http://looneybooks79.blog/2025/10/13/is-geschiedenis-fictie-homeruslezing/

De Homeruslezing is een jaarlijkse lezing die wordt gehouden in Leiden om een breed publiek te interesseren voor de klassieke oudheid. Het initiatief komt van de Nederlands Klassiek Verbond in samenwerking met uitgeverij Athenaeum - Polak & Van Gennep en het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. In 2024 mocht Ilja Leonard Pfeijffer naar Leiden afzakken om er deze lezing te houden. Dit naar aanleiding van zijn boek Alkibiades, dat het jaar ervoor werd gepubliceerd. Ik moet eerlijk toegeven, tot op vandaag heb ik Alkibiades nog niet gelezen, hoewel dat nog steeds op de planning staat. Mijn kennis over de klassieke oudheden, met name de Griekse en Romeinse, is heel beperkt. Natuurlijk hoorde ik al van de Iliad en de Odyssee van Homerus, maar ik heb me er nog niet kunnen toe aanzetten om deze te lezen. Gat in mijn cultuur? (misschien mag het een troost zijn dat ik de boeken van Stephen Fry die deze in verstaanbare taal heeft neergepend heb aangeschaft. Een projectje voor 2026?)

Maar nu, deze Homeruslezing van Ilja Leonard Pfeijffer. Met zesendertig pagina's is het geen gigantische uiteenzetting en leest het dan ook heel snel uit. Ergens had ik hem het eigenlijk wel heel graag luidop willen horen voorlezen. Misschien online eens zoeken of hiervan beeldmateriaal te vinden is.

Hoewel de eigenlijke titel van de lezing 'Het dogma van maximalistische interpretatie als model voor historisch onderzoek' (dat bekt toch minder dan 'Is geschiedenis fictie?) was waarin de vraag wordt gesteld of je als classicus de oude verhalen als fictie of als waar mag beschouwen. Of mag je deze verhalen met een nodige dosis interpretatie beoordelen? Pfeijffer duidt niet enkel de fouten aan die Homerus zelf, al dan niet bewust, in zijn teksten heeft staan, maar hij gaat ook op zoek naar een vergelijk met science-fiction.

Uiteindelijk zal zijn grote liefde voor de stad Genua en zijn Stella ook aan bod komen die zijn inspiratie was voor het dan toch schrijven van het boek Alkibiades (iets waar Pfeijffer al jaren aan dacht om neer te pennen). In de lezing wordt ook een lijn getrokken tussen de klassieke oudheid en de wereld zoals die vandaag is, met name de oorlogen.

Ik ga hier heel eerlijk zijn... dit is een lezing, een boekje, dat ik nog opnieuw moet lezen om volledig te begrijpen. Pfeijffers taal is geen makkelijke taal, is niet toegankelijk. Als hij ook nog eens Latijnse zinnen doorheen de hele tekst heen strooit (en hou er rekening mee, ik heb geen achtergrond) zonder dat deze vertaald worden, dan loop ik doorheen deze tekst wat verloren. Dus vergeef het me, maar vermoedelijk moet ik later hierop nog eens terugkomen. Als het de bedoeling was een niet-classicus geïnteresseerd te krijgen in de oudheid, vrees ik dat het niet met deze tekst zal zijn... of ligt het echt aan mij?