Triest verhaal met luguber randje

Nadat de recensie van Lalagè me heel nieuwsgierig had gemaakt naar Nicolas en de verdwijning van de wereld, had ik het gelukt ingeloot te worden in de leesclub op Hebban. Misschien waren het mijn hoge verwachtingen, misschien is het mijn kennis van het post-apocalyptische genre. Hoe dan ook, ik was niet honderd procent overtuigd. Hoewel Anne Eekhout me tijdens het lezen meermaals een ongemakkelijk gevoel in mijn maag bezorgde, is dit geen boek dat tot mijn favorieten zal gaan behoren.

Het einde is nabij

Op een doodgewone middag komt er een verontrustende boodschap: een zwart gat is onderweg naar de aarde. De kans dat de mensheid en alles daaromheen zal worden weggevaagd is groot. De achtjarige Nicolas is bang. Als groot fan van de stripboeken over De Adelaar, een superheld die het opneemt tegen bovennatuurlijk sterke vijanden, besluit hij alles op alles te zetten om de ramp af te wenden. Maar hoe red je de wereld als je acht bent?

"Ik wil geen schoenen aan in huis. Ik wil niet doen alsof ik de hele tijd weg moet."

Ondertussen speelt er van alles in het leven van de jonge Nicolas. Zijn vader werkt hard en is maar weinig thuis. Moeder heeft haar eigen problemen en is vaak onbereikbaar voor Nicolas. Wanneer er dan ook nog een babyzusje wordt geboren, krijgt Nicolas opeens wel veel verantwoordelijkheden.

Een grimmige sfeer

Na het lezen van Nicolas en de verdwijning van de wereld moest ik echt even bekomen van het verhaal. Het boek heeft me voornamelijk geraakt met de grimmige sfeer die zich vooral binnen het gezin manifesteert. De manier waarop Nicolas moet opgroeien, vind ik persoonlijk veel erger dan het einde van de wereld. Anne Eekhout wist me hiermee zeker te raken.

"Ik vind eigenlijk dat ik nog niet zo groot ben dat ik zelf naar bed kan gaan. Iemand moet je instoppen en welterusten zeggen. Misschien niet als je volwassen bent, maar wel als je acht bent. Vooral als je steeds moet denken aan grote mensen die zelfmoord plegen en aan de messen die ze misschien daarvoor gebruiken en hoe dan."

Ik vond de schrijfstijl van Anne Eekhout erg prettig lezen. Ik vloog gewoon door het verhaal heen. Haar zinnen lijken soms heel simpel, maar de schoonheid zit wat mij betreft juist in die eenvoud. En vaak ook in de kinderlijke observaties van Nicolas. Tijdens het lezen heb ik dan ook heel wat prachtige zinnen verzameld.

Door de ogen van een achtjarige

Wel vond ik het taalgebruik soms ietwat wijs voor een achtjarige, maar ik denk dat de thuissituatie dat zeker verklaard. Een vader die vaak weg gaat en een moeder die verslaafd is/was lijkt me niet de fijnste manier om op te groeien. Ook het feit dat Nicolas vaak alleen gelaten wordt met een pasgeboren baby zegt al genoeg over het gezin. Als daar dan ook nog eens de angst dat de wereld vergaat bij komt, dan snap ik dat Nicolas soms wat volwassen is. Daarentegen is zijn liefde voor strips, zijn vriendschap met Joachim, alsook de manier hoe hij naar het gegeven school kijkt weer erg sprekend voor zo'n jonge jongen.

"De hemel is precies het soort donker waarin je vreemde dingen in de lucht boven de daken kunt zien. Dat komt omdat het blauw bezig is zwart te worden en vergeet te doen alsof sommige dingen niet bestaan."

Ik vond het erg origineel dat er gekozen is voor dit perspectief van een achtjarge. Ik heb al zo vaak gelezen over volwassenen die geconfronteerd worden met het einde van de wereld, dat ik dit heel verfrissend vond. Je mist hierdoor misschien een beeld van wat er verder in de maatschappij gebeurt, maar zelf vond ik dit juist de sterkte van het verhaal. Net als Nicolas is het voor de lezer gissen hoe de rest van de wereld omgaat met het aankomende zwarte gat. Het is aan jou om je in te beelden wat voor chaos er heerst in de maatschappij - je krijgt hiervoor slechts enkele hints.

Geloof, hoop en liefde

Toch geeft Anne Eekhout ook hoop. Een belangrijk thema in Nicolas en de verdwijning van de wereld is voor mij geloof. Dit gaat ruimer dan religie. Ik denk bijvoorbeeld ook aan geloven in elkaar, in de toekomst, in een leven na de dood. Hier liggen de thema's hoop en wanhoop nauw aan verwant. Ook liefde is belangrijk in het verhaal. Zowel in de vriendschappelijke zin als verliefdheid als de liefde tussen familieleden. Helaas is ook het ontbreken van liefde een belangrijk onderwerp van het boek. Hieruit vloeit bijvoorbeeld de automutilatie van Nicolas voort, wat het verhaal een nare ondertoon geeft.

"Het is raar dat iedereen weet wat iedereen weet maar iedereen zwijgt."

Wat betreft het onderwerp automutilatie was ik echter wel in shock dat een achtjarige hier een verleden mee heeft. Niet omdat ik denk dat dat niet kan, maar omdat ik dat heel heftig vind. Hierover had ik graag wel wat meer uitleg gezien. Wat is er in het verleden van Nicolas precies gebeurd? Waarom is hij hier mee begonnen?

Nicolas en de verdwijning van de wereld is een vlot geschreven boek, waar je doorheen vliegt. Het verhaal blijft echter nazinderen. Niet zozeer het einde van de wereld weet te raken, maar vooral de erbarmelijke omstandigheden waarin Nicolas moet opgroeien raakten me diep in mijn hart. De schijnbaar simpele schrijfstijl van Anne Eekhout vond ik prachtig. Een aanrader voor fans van Alles wat er was. 

Deze recensie verscheen ook op Oog op de Toekomst.