Onvoldragen debuut met sterke sfeerschets historisch Amerika

In Verborgen, de debuutroman van James Scott, loopt een vrouw alleen door de sneeuw op weg naar huis. Het is 1897 en winter in New York. In de punten van Elspeth Howell haar laarzen zit geld en haar rugzak is gevuld met cadeautjes voor haar familie. Ze loopt en loopt terwijl ze haar leven overdenkt en al snel weet je als lezer dat er iets niet klopt in de verhouding van de vrouw tot haar gezin. Eindelijk komt ze aan bij haar afgelegen huis. Het is donker en er komt geen rook uit de schoorsteen. Het eerste waar ze aan denkt is moord, en dat is wat ze vindt. Haar vermoorde man en vier dode kinderen. De vijfde, haar twaalfjarige zoon Caleb, zit verstopt in de schuur, ziet zijn moeder aan voor één van de moordenaars en schiet haar neer. Zo begint het beklemmende verhaal over een moeder en haar zoon op zoek naar wraak.

Het zou een spannend verhaal kunnen zijn, en het speelt in een historische periode waar weinig romans met een vrouwelijke hoofdpersoon over te vinden zijn. Een onafhankelijke vrouw, die als vroedvrouw de kost verdient en haar man voor de kinderen laat zorgen. Ze heeft heel wat meegemaakt en draagt een geheim met zich mee. Haar gedachten zijn intrigerend en stukje bij beetje wordt haar verleden ontrafeld. Het eerste deel, tot ze neergeschoten wordt door haar zoon, zit sterk in elkaar, is origineel en boeiend geschreven. Als lezer verwacht je dan ook heel wat van de rest van de roman.

Maar helaas. Al snel raken de verhaallijnen, Elspeths duistere verleden en de zoektocht naar wraak in het heden, in de war. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk waarom haar gezin uitgemoord werd. Als wraakactie tegen Elspeth, maar waarom moesten de kinderen dood? Dat blijft tot het einde van het boek als vraag hangen. Zo zitten er veel ongeloofwaardigheden in het verhaal, in de plot, in de karakters en zelfs in de feitelijkheden. Want hoe sterk je ook bent, als je een paar dagen in een soort coma ligt nadat je zoon je neergeschoten heeft, kun je dan na een glaasje water drie dagen door de kou lopen, buiten slapen onder een zeil en vervolgens zware arbeid verrichten? Meerdere keren ondernemen moeder en zoon zulke barre tochten dat ze allang doodgevroren zouden moeten zijn, maar nee, ze gaan gewoon door. Als lezer raak je hierdoor geïrriteerd. Ondanks de vaak prachtige scènes die de harde wereld schetsen van Amerika in die tijd, waar een mensenleven weinig waard is en vrouwen nog minder. Dit is absoluut de sterke kant van deze schrijver, die de sfeer en zwaarte van het leven prachtig weet te vangen in scènes die in horrorfilms niet zouden misstaan.

Het verhaal heeft een open einde. Dat wil zeggen, het einde ontbreekt, hoewel het je als lezer al tientallen bladzijden duidelijk is hoe het gaat aflopen. Dat is jammer, want nu voelt het afgeraffeld aan. Het maakt Verborgen tot een debuutroman die qua kracht van de beschrijvingen naar meer smaakt, maar qua verhaallijn en psychologie nog niet voldragen is.