Later als ik groot ben word ik...

Het klinkt als een sprookje: in 2016 viel op Kickstarter een recordbedrag voor … een kinderboek. Het concept was zowel eenvoudig als ambitieus: 100 portretten van vrouwen schetsen die allen in hun levensloop excelleerden, keuzes gemaakt hebben, hun droom gevolgd zijn. Rolmodellen die jonge meisjes inspireren om voor hun eigen overtuiging op te komen. Een tweede deel van Goodnight stories for rebel girls volgde snel en werd een succesverhaal met zo’n vijf miljoen verkochte exemplaren en vertalingen in 50 talen.

Collectief ROSE stories stond in voor de Nederlandstalige vertalingen van deze titels en stelde vast dat het weliswaar prachtige boeken zijn, maar dat de beste voorbeelden toch die zijn die zich voor je eigen neus bevinden. Ook zij deden een beroep op de portemonnee en de stem des volks voor naamvoorstellen en konden het resultaat trots op 8 maart, Internationale Vrouwendag, aan de pers presenteren.

Bedtijdverhalen voor Rebelse meisjes, 100 bijzondere Nederlandse vrouwen is een schitterend boek vol spetterende, kleurrijke prenten waar je meteen vrolijk van wordt. Het boek volgt de Rebel girls lay-out: één pagina tekst per vrouw, bovenaan in rood de naam, daaronder hun beroep en onderaan hun geboortedatum. Zo zie je in een oogopslag over wie het gaat. Leuk is dat de vrouwennamen alfabetisch gerangschikt zijn op voornaam. Wat persoonlijk, bijna intiem aandoet en het gevoel geeft van ‘wij, vriendinnen onder elkaar’. Op de tegenpagina staat het feestelijk geïllustreerde portret, verzorgd door één van de 48 illustratrices en aangevuld met een sprekende quote.

De teksten zelf beginnen steevast met ‘Er was eens… ’, als in een modern sprookje. Hier wacht de prinses niet op haar prins, maar beklimt zelf de berg en slaat de draak op zijn kop. De levensverhalen werden opgesteld door 16 redactrices, hebben ieder hun eigen stijl en signatuur, maar zijn allen bewust eenvoudig gehouden en belichten slechts enkele aspecten van de persoon. Geen droge opsomming van feiten en prestaties, ook geen moraal en vingertje, maar prettige goodwillverhaaltjes. Het doelpubliek is de leeftijd rond 6 jaar en dat rechtvaardigt de kinderlijk naïeve verteltoon. Al zal een woordje uitleg wel nodig zijn bij woorden als ‘emancipatie’, ‘discriminatie’ en ‘activisme’.

Er was eens een meisje dat Annie heette… Op haar akelige middelbare school werd haar speelse fantasie in een kooi gestopt

Het achterliggende idee om het boek aan te bieden aan jonge kinderen is dat ze al snel een vastgegroeid stereotiep beeld hebben van hoe mannen en vrouwen zich (horen te) gedragen, bijvoorbeeld ‘mannen zijn leiders en vrouwen zorgen’. Dit is cultureel bepaald door opvoeding en omgeving en de beelden worden nog versterkt door wat te zien is in de media. De Rebel girls-serie heeft de ambitie en de missie een alternatieve weg te tonen die voeding en inspiratie biedt om zelf keuzes te maken, zich een eigen mening te vormen. Kortom, jongeren op weg te helpen naar het definiëren van hun identiteit en die de gelegenheid geven te groeien door spiegeling en confrontatie.

In dit licht is de keuze van de honderd rebelse vrouwen meer dan schitterend geslaagd. Er zijn de bekende namen uit de geschiedenisles zoals Aletta Jacobs, Wilhelmina Drucker en Anne Frank, maar daarnaast vind je moderne sportvrouwen Laura Dekker en Michele Aboro, schrijfsters Cynthia McLeod en Connie Palmen, politica Femke Halsema en visagist Nikkie De Jager. Of ‘de eerste vrouw die’… studeerde, dokter werd, ging vliegen, opkwam voor vrouwenstemrecht. Pioniers uit een minder ver verleden dan gedacht en trouwens: wanneer verkiest Nederland nou die eerste vrouwelijke Minister President? De verhalen gaan ook vandaag nog verder: schrijfster Astrid Roemer kreeg onlangs de Prijs der Nederlandse Letteren. Droeviger nieuws is dat paralympisch kampioene snowboarden Bibian Mentel de strijd tegen kanker verloor. In haar laatste interview zei ze: ‘Blijven dromen’.

Bedtijdverhalen voor Rebelse meisjes is een prachtig (voor)leesboek, annex prentenboek, voor vier tot negenjarigen, al zullen de spreekwoordelijke ‘van 9 tot 99 jaar’-lezers hier ook met veel plezier in bladeren ... en blijven bladeren. Door de diversiteit in de onderwerpen, is dit boek een aanrader om in klassikaal verband te lezen. Annie M. G. Schmidt zei :‘ Alle verhalen eindigen gelukkig als je maar op tijd stopt.’ Dit boek bewijst dat mooie verhalen beginnen met grote dromen.