Lezersrecensie
The proof of the pudding is in the eating
Een boek van 167 pagina’s, 14 verhalen, gelezen uitgerokken over 6 weken, samen met 14 medelezers die elk om beurt een eigenzinnige vraag stelden.
Een gezamenlijk leesavontuur en toch laat de samenvatting zich niet dwingen.
Een verhalenbundel heeft als logische eigenschap dat het afgesloten entiteiten zijn: een titel, een afgerond verhaal, een punt en op de volgende pagina stapt de lezer in een nieuw universum. Onvermijdelijk dat er toch gezocht wordt naar herkenning, een rode lijn, een centraal thema. Meest in het oog springen de aan oorlog verwante elementen: milities, bommen, soldaten, geweren, geweld. Voor het oog van de lezer duiken beelden op van kapotgeschoten gebouwen , maar Maarouf schrijft daar niet over, het vreemde is dat je die beelden zelf projecteert.
Het meest centrale thema is eenzaamheid en vervreemding: de ik verteller is alleen, voelt zich niet aangepast, wordt uitgesloten uit zijn sociale kring.
De vaderfiguur, normaal een ‘held’ in de ogen van een jonge zoon, stelt teleur. Machteloos moet hij de vernederingen ondergaan van de milities, als matador verkleed gaat hij naar zijn werk als slachter in het abattoir, door een bominslag verliest hij zijn armen waardoor hij zijn vrij banale job, ganse nacht een grammofoon aanzwengelen in een bar, verliest, een inwonend familielid handelt in wapens , hij durft zich niet verzetten, belandt uiteindelijk in een rolstoel.
Dat is wat oorlog doet: vernederen, eigenwaarde wegnemen.
De moederfiguur, passief en ondergeschikt aan de man in huis, wordt beschreven met een liefdevolle pen. Tederheid, bescherming van de moeder naar het kind, ook het kind beschermt de moeder. Op weg naar de verzorgingsinstelling verandert de auto in biscuit, een herinnering aan vroeger tijden.
Maar het blijft niet bij herkenning, soms gaat de verhaallijn een zo vreemde fantasiewereld in dat de lezer verbijsterd achterblijft. Dan wordt het moeilijk verderlezen, want is de man geniaal, krankzinnig, of ligt het aan de vertaling, of aan een onbekende cultuurinsteek? Feit is dat Maarouf veel erkenning kreeg in de Arabische wereld, maar ook het Westen bekoorde, hij haalde de longlist van de Man Booker prijs.
Toch is dat niet van wezenlijk belang, lezen is een intiem gebeuren, een stille overdracht van verbeelding naar verbeelding. En in mijn verbeelding primeerde de poëzie.
Maarouf lees je met je zintuigen, een analytisch krtisch lezer gaat onvermijdelijk teleurgesteld , misschien zelfs afgestoten worden.
Ps:
met opzet breng ik het thema ‘grap’ en ‘humor’ niet ter sprake, door het etiket van ‘zwarte humor’, werd het boek al op voorhand geketend, in een harnas van verwachtingen gedwongen. Tot ik deze week een reportage zag op VRT: Rudy Vranckx, gewaardeerd oorlogsjournalist en MiddenOostenkenner toonde een desolaat kapotgeschoten Mosul, waar mensen de ‘erger dan hel’geleefd hebben. En toen zag ik het , hoe een vreemde wrange fantasie daar als humor wordt geboren. Als de realiteit zo onmenselijk onvatbaar wreed is, dan moet het tegengif als het ware nog absurder zijn.
En, raar moment: hij at een driehoekig kaasje bij de lunch ‘ het enige dat er altijd en overal te vinden is’. Aha moment voor de lezers van het verhaal Bioscoop ( en nee, er was verder geen koe op tv).
Een gezamenlijk leesavontuur en toch laat de samenvatting zich niet dwingen.
Een verhalenbundel heeft als logische eigenschap dat het afgesloten entiteiten zijn: een titel, een afgerond verhaal, een punt en op de volgende pagina stapt de lezer in een nieuw universum. Onvermijdelijk dat er toch gezocht wordt naar herkenning, een rode lijn, een centraal thema. Meest in het oog springen de aan oorlog verwante elementen: milities, bommen, soldaten, geweren, geweld. Voor het oog van de lezer duiken beelden op van kapotgeschoten gebouwen , maar Maarouf schrijft daar niet over, het vreemde is dat je die beelden zelf projecteert.
Het meest centrale thema is eenzaamheid en vervreemding: de ik verteller is alleen, voelt zich niet aangepast, wordt uitgesloten uit zijn sociale kring.
De vaderfiguur, normaal een ‘held’ in de ogen van een jonge zoon, stelt teleur. Machteloos moet hij de vernederingen ondergaan van de milities, als matador verkleed gaat hij naar zijn werk als slachter in het abattoir, door een bominslag verliest hij zijn armen waardoor hij zijn vrij banale job, ganse nacht een grammofoon aanzwengelen in een bar, verliest, een inwonend familielid handelt in wapens , hij durft zich niet verzetten, belandt uiteindelijk in een rolstoel.
Dat is wat oorlog doet: vernederen, eigenwaarde wegnemen.
De moederfiguur, passief en ondergeschikt aan de man in huis, wordt beschreven met een liefdevolle pen. Tederheid, bescherming van de moeder naar het kind, ook het kind beschermt de moeder. Op weg naar de verzorgingsinstelling verandert de auto in biscuit, een herinnering aan vroeger tijden.
Maar het blijft niet bij herkenning, soms gaat de verhaallijn een zo vreemde fantasiewereld in dat de lezer verbijsterd achterblijft. Dan wordt het moeilijk verderlezen, want is de man geniaal, krankzinnig, of ligt het aan de vertaling, of aan een onbekende cultuurinsteek? Feit is dat Maarouf veel erkenning kreeg in de Arabische wereld, maar ook het Westen bekoorde, hij haalde de longlist van de Man Booker prijs.
Toch is dat niet van wezenlijk belang, lezen is een intiem gebeuren, een stille overdracht van verbeelding naar verbeelding. En in mijn verbeelding primeerde de poëzie.
Maarouf lees je met je zintuigen, een analytisch krtisch lezer gaat onvermijdelijk teleurgesteld , misschien zelfs afgestoten worden.
Ps:
met opzet breng ik het thema ‘grap’ en ‘humor’ niet ter sprake, door het etiket van ‘zwarte humor’, werd het boek al op voorhand geketend, in een harnas van verwachtingen gedwongen. Tot ik deze week een reportage zag op VRT: Rudy Vranckx, gewaardeerd oorlogsjournalist en MiddenOostenkenner toonde een desolaat kapotgeschoten Mosul, waar mensen de ‘erger dan hel’geleefd hebben. En toen zag ik het , hoe een vreemde wrange fantasie daar als humor wordt geboren. Als de realiteit zo onmenselijk onvatbaar wreed is, dan moet het tegengif als het ware nog absurder zijn.
En, raar moment: hij at een driehoekig kaasje bij de lunch ‘ het enige dat er altijd en overal te vinden is’. Aha moment voor de lezers van het verhaal Bioscoop ( en nee, er was verder geen koe op tv).
5
2
Reageer op deze recensie
