Big brother is watching you ! ★★★1/2

Boeken kun je op verschillende manieren lezen. Zo kun je een thriller enkel als spannend verhaal tot je nemen of je verdiepen in de maatschappelijke context die de personages en het plot vorm geeft. 'Ontspoord' is een boek dat je met je neus op een zorgelijke socio-technologische ontwikkeling drukt. En dat is meteen een compliment!

BINNEN EN BUITEN DE LEGALE LIJNTJES
De Amerikaanse Harriet verdient haar kost met hacking. Soms heeft ze een 'legale' klus zoals het binnendringen van bedrijfssystemen om de zwakke plekken bloot te leggen. Als dat gebeurt, meldt ze zich netjes bij het management dat haar een dankjewelbedrag overmaakt. Dat schijnt de geplogenheid te zijn. Maar als ze in geldnood verkeert, schroomt ze niet om een organisatie via een 'ratje' een flinke cent lichter te maken. Voor het regelen van een illegaal persoonsbewijs kunnen intimi ook bij haar terecht.

Als ze de opsporingsapp VerityView ontdekt en ze zich zorgen maakt over het pad dat haar impulsieve vriendin bewandelt, kruipt ze dieper en dieper in de wereld van het volgen van mensen via smartphones, smartwatches en openbare camera's. Iemand die thuis een camerasysteem heeft, kan zelfs in zijn privé-omgeving bespioneerd worden.

RISICO'S
Samen met Harriet reis je haar geliefde Nique achterna naar Nederland. Daar gaat de vrouw zonder verleden op zoek naar de invulling van haar identiteit. Omdat haar voetstappen door meer dan één iemand gevolgd worden, komt Nique, koosnaam Veertje, in een levensbedreigende situatie terecht.

Hoe verder je in het verhaal geraakt, hoe vaker je je afvraagt hoe dicht deze praktijken bij de realiteit staan en of ze strafbaar zijn. Een eerstelijnsonderzoek leert je dat dit soort tracking apps zeer benaderbaar is en al verankerd in onze samenleving. De hamvragen draaien om de lijn tussen legaal en illegaal maar ook om privacy-bezorgdheid in relatie tot het wettelijke kader. Enkele voorbeelden. Een GPS-tracker mag je onder je eigen auto aanbrengen maar niet onder die van iemand anders. Maar wie rijdt er in je auto? Een kindersmartwatch mag je gebruiken om je kroost te volgen. Maar gebeurt dat altijd met de beste bedoelingen en heeft een kind dan geen recht op privacy? Een privé-detective mag opsporingsapps gebruiken. In dat geval en in vergelijkbare situaties is het traceren van mensen toegestaan... behalve als het om stalking gaat. Wie lastig gevallen wordt, moet trouwens op zoek naar bewijslast.

ALARMEREND
Trackingsystemen leveren je, op basis van een betalende service en een foto van de persoon die gezocht wordt, heel wat op: actuele contactgegevens, links naar mediaprofielen en, als het bestaat, een strafblad. Hoewel een leek geen optimaal inzicht kan verwerven in een juridische achtergrond, hou je als lezer toch een verontrustend gevoel aan dit verhaal over. Is privacy een loos begrip geworden? Of erger: kun je criminelen nog op afstand houden?

Hoewel de schrijfstijl van Heleen van den Hoven aan verbetering toe is - een staccato-opeenvolging van woorden en korte zinnetjes in plaats van een vloeiend geheel - zit de waarde van het boek in de maatschappelijke relevantie. Dit onderwerp mag eens prominent op een talkshowtafel terecht komen of vanuit een andere journalistieke invalshoek scherp bekeken worden!
Lees meer op: https://inktkoelie.blogspot.com