Fantastisch fantasievol evenwicht tussen Oosterse mystiek en 18 eeuwse Arabische wereld

Het eerste deel van de Daêvabad trilogie is een complete inwijding voor de lezer tot de op historie gebaseerde fantasiewereld van de jonge Amerikaanse Shannon Chakraborty (1985). In haar tienerjaren liet ze het katholicisme van haar ouders los en bekeerde zich tot de Islam. Ze wilde zich bekwamen als historicus gespecialiseerd in het Midden-Oosten. Haar studie omvatte tevens internationale betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Egypte. Deze kennis eigengemaakt resulteerde in ieder geval in dit eerste deel.

Door mijn nieuwsgierigheid duurde het lang om dit verhaal te kunnen volgen en enigszins te kunnen plaatsen. Waar ik maar moeite mee bleef houden is het geweld, fanatisme en bloedvergieten om eigen gelijk. Dat ik daar toch doorheen kon lezen kwam door de les die er inbesloten is. Vermoedelijk neergelegd bij de hoofdfiguren Ali en Nahri. Maar er zijn er meer die interessant zijn. Shafits, gemengd bloed van daêva met mens. Elementalen als vuur-, lucht-, water- en aardwezens. Demonisch en liefdevol, of daar tussenin als het doel de middelen heiligt. Er is sprake van een zegen (zegel) van Suleiman, een wet en een vloek. Suleiman gaf de zegel door aan een soort priesteressen en magische healers de Nahids genoemd. Nahid is de Perzische naam voor de godin Anahita. Maar leugens en waarheid gaan na eeuwen van onderdrukking weer volop botsen sinds Dara en Nahri de grenzen van Daêvabad in ongeveer de mensentijd van de hoge middeleeuwen letterlijk en figuurlijk overtreden. Duistere tijden breken achter de schermen van de mensheid aan.

Als lezer blijf je net zo onbewust van wat er speelt als Nahri. Maar dat ze werkelijk een geweldige rol speelt in het geheel, terwijl ze een onbeduidende dievegge en oplichtser was in Caïro, en geschaakt door de geest-Daêva Afshin Dara, daar kom je wel achter tijdens het spektakel aan het slot van dit eerste deel.

Soms is archetypische taal het best om de geschiedenis als geheel te duiden. Dus van alle tijden, ook wat wij mensen de vrijwel onbekende en ‘heidense tijden’ noemen. De voorchristelijke monotheïstische periode van het veelgodendom. Op gedreven fantastische wijze kaart Chakraborty (voornamelijk in de huid van Nahri) kwesties aan op het snijvlak van de geestelijke wereld en de materialistische georiënteerde mensenwereld. Ik heb weinig kennis over de Islam, anders dan dat het een meest jonge loot is van de monotheïstische religies. Dat het voornamelijk wortel heeft geschoten in het Midden-Oosten, de bakermat van onze Westerse beschaving. A whole new world met vliegende tapijten en ringgeesten en al opent zich!

De begrippen daêva (deva), djinn en ifriet enz.enz. is terug te vinden in mystieke overleveringen. De Westerse samenleving is zich meer en meer gaan richten op de logos. Het mysterieuze millennia oude oosten is nog sterk verbonden met de mythos-kant. En heeft helaas ook valse macht gekoppeld aan het vermeende directe lijntje hebben met de Allerhoogste. Ik verheug me daarom des te meer op het verder lezen over deze interessante geschetste wereld van de Daêva’s en de betekenis van de zegel van Suleiman. Suleiman die ik naar mijn westers georiënteerde visie beschouw als Salomon uit het Oude Testament.