Oeroeg

Ik had dit boek op de middelbare school gelezen, en het stond nu, bijna 20 jaar later nog steeds in mijn kast. Tijd om het eens te herlezen!

Hoewel ik het boek dus al gelezen had, herinnerde ik me vrij weinig van het verhaal, alleen nog dat het ging over twee jongens, Oeroeg en de verteller.

Oeroeg is een "inlandse" jongen, de verteller een planterszoon. Hella S. Haasse beschrijft erg mooi hoe de jongens, vooral door omstandigheden, uit elkaar groeien, en dat Oeroeg door zijn afkomst van begin af aan niet de kansen kreeg die voor de verteller vanzelfsprekend waren. Tegelijkertijd krijgt Oeroeg door zijn vriendschap met de verteller (en wellicht ook door wat er met zijn vader gebeurd is) wel meer kansen dan andere "inlanders".

In het boek komt goed naar voren hoe de jongens elkaar in eerste instantie als gelijken zien, maar hoe dit gaandeweg verandert. De woorden van Gerard tegen de verteller, die naar aanleiding van hoe zijn klasgenoten met Oeroeg omgaan vraagt of Oeroeg minder is vond ik mooi: "Anders zijn - dat is gewoon. Iedereen is anders dan een ander. Ik ben ook anders dan jij. Maar minder of meer zijn door de kleur van je gezicht of door wat je vader is - dat is nonsens."

De confrontatie aan het eind van het boek vond ik triest, maar wel heel mooi beschreven. De verteller is niet meer thuis en welkom in het land dat voor hem toch aanvoelt als zijn thuisland, want het is het land waar hij geboren en getogen is, en hij weet zelfs niet eens zeker of de strijder die hem zegt weg te gaan inderdaad zijn jeugdvriend Oeroeg is.

Ik zag trouwens dat het boek in een aantal andere talen de titel "Het zwarte meer" heeft. Mooi gekozen, want het past zowel bij de omgeving als bij Oeroeg.