Lezersrecensie
Maus: Literatuur of veredelde voorloper van Geronimo Stilton?
Maus: literatuur of een veredelde voorloper van Geronimo Stilton?
De volledige editie Maus van Art Spiegelman is verschenen in de jaren 80 van de vorige eeuw en de kwaliteit van dit verhaal staat in deze boekbespreking niet ter discussie. Deze Graphic Novel heeft met zijn vele prijzen – waarvan de Pulitzer Prijs de meest prestigieuze is – zijn sporen in de literatuur-geschiedeins ruimschoots verdiend. Zowel de indringende inhoud van het verhaal, de prachtig gedetailleerde tekeningen alsmede de wijze waarop het verhaal wordt verteld, zijn van een uitzonderlijk hoog niveau. Maus staat dan ook al jaren – dik verdiend – hoog genoteerd in de top 50 aller tijden van de Graphic Novel.
Waarom dan deze bespreking?
Voor ik deze vraag zal trachten te beantwoorden, vertel ik u (waarschijnlijk ten overvloede) waar Maus over gaat. Maus is een stripverhaal voor de volwassen lezer, geschreven en getekend door Art Spiegelman over het leven van zijn vader, een Poolse jood, waarvan diens oorlogservaringen in het concentratiekamp op zeer indringende wijze zijn beschreven.
Historisch is dit een zeer waardevolle secundaire bron van een ooggetuigenverslag over de ontberingen ten tijde van WOII. In de geschiedenisles zou Maus zeker niet misstaan.
Artistiek is Maus een aparte tak van sport. De tekeningen lijken op het eerste gezicht vrij eenvoudig maar bij nadere bestudering springen de ingenieuze compositie, het goed getroffen tijdbeeld samen met een uitzonderlijk gevoel voor detail, het meest in het oog. In een tekenles op welk niveau dan ook, zou dit boek zeker als lichtend voorbeeld kunnen dienen.
Literair is dit boek in de afgelopen decennia meermalen in de hoogste prijzen gevallen, dus daarover geen discussie.
Mijn vraag is: mag een leerling dit lezen voor zijn leeslijst van Havo/VWO?
De harde eisen die door de overheid worden gesteld aan de samenstelling van de literatuurlijst voor zowel het vak Nederlands als de moderne vreemde talen, sluiten het lezen van een Graphic Novel niet uit.
Er zijn verschillende redenen aan te wijzen waarom de beeldroman op geen enkele voorbeeldlijst van geoorloofde boeken voorkomt. Docenten zouden bang zijn dat leerlingen hierdoor niet leren lezen, maar slechts plaatjes kijken. Literatuur zou gaan om het verwerken van de geschreven taal en niet zo zeer om het tot je nemen van een inhoudelijk sterk verhaal. Dan zou je immers net zo goed een film kunnen kijken. Enkele docenten die ik hierover sprak meenden dat het lezen van een strip zoals Maus voor de leeslijst niet wat toegestaan vanwege het lage literaire gehalte…
In het artikel van Corput ea (voor de link zie: onderaan) komt juist een ander aspect naar voren dat zou pleiten vóór opname van de striproman in ons curriculum: het is erg leuk om te lezen en bevordert de kans dat leerlingen na hun schoolperiode blijven lezen.
Waarom wil ik toch zo graag dat de striproman op de voorbeeldlijsten verschijnt?
Mijn zoon heeft dyslexie en ieder boek vormt – in ons anders zo vredige huishouden – een ware strijd. Zoonlief mist letterlijk iedere perspectiefwisseling en verzuipt bij alle sprongen in de tijd. Hij ziet het verhaal niet voor zich, heeft te weinig houvast bij een literair verhaal.
Bij Geronimo Stilton ging het vroeger prima en bij het lezen over die Loser voelde hij zich eindelijk niet zo dom: hij begreep de boeken en genoot van alle avonturen van de Muis en de antiheld Bram. Hij genoot van het lezen en smulde van het witte papier. Op de basisschool werd de striproman gestimuleerd maar nu verdrinkt hij jammerlijk in het literaire zwart/wit.
Maus vormt voor hem een verademing. De tekeningen onderstrepen en versterken het verhaal en wat nog meer is: zij geven het perspectief aan. Hij weet nu direct waar hij zich in het verhaal begeeft. Mijn zoon maakt de historische sprongen nu zonder natte voeten en van verzuipen is geen sprake meer.
Is dit een moedersvreugde met toekomst of moet ik een lidmaatschap aanvragen bij de bibliotheek van het gesproken woord?
Dat gaan we natuurlijk zeker proberen, maar hij snakt naar zoveel meer. Beeldenkers, trage en dyslectische lezers hebben zoveel meer keuze als wij ons geliefde canon een beetje zouden laten varen.
In de komende vakantie ga ik met mijn zoon een aantal boeken “uitproberen” waar we hopelijk een originele leeslijst mee kunnen vullen. Wordt het Maus of een lijdensweg? U hoort van me.
De volledige editie van Maus. 1973-1991 (VS) vijf sterren
Artikel van Van de Corput ea., PGO Van de Corput 3227863 - IJperen 0456284 - Janssen 3880176 - Kalkman 3097331-3.pdf
De volledige editie Maus van Art Spiegelman is verschenen in de jaren 80 van de vorige eeuw en de kwaliteit van dit verhaal staat in deze boekbespreking niet ter discussie. Deze Graphic Novel heeft met zijn vele prijzen – waarvan de Pulitzer Prijs de meest prestigieuze is – zijn sporen in de literatuur-geschiedeins ruimschoots verdiend. Zowel de indringende inhoud van het verhaal, de prachtig gedetailleerde tekeningen alsmede de wijze waarop het verhaal wordt verteld, zijn van een uitzonderlijk hoog niveau. Maus staat dan ook al jaren – dik verdiend – hoog genoteerd in de top 50 aller tijden van de Graphic Novel.
Waarom dan deze bespreking?
Voor ik deze vraag zal trachten te beantwoorden, vertel ik u (waarschijnlijk ten overvloede) waar Maus over gaat. Maus is een stripverhaal voor de volwassen lezer, geschreven en getekend door Art Spiegelman over het leven van zijn vader, een Poolse jood, waarvan diens oorlogservaringen in het concentratiekamp op zeer indringende wijze zijn beschreven.
Historisch is dit een zeer waardevolle secundaire bron van een ooggetuigenverslag over de ontberingen ten tijde van WOII. In de geschiedenisles zou Maus zeker niet misstaan.
Artistiek is Maus een aparte tak van sport. De tekeningen lijken op het eerste gezicht vrij eenvoudig maar bij nadere bestudering springen de ingenieuze compositie, het goed getroffen tijdbeeld samen met een uitzonderlijk gevoel voor detail, het meest in het oog. In een tekenles op welk niveau dan ook, zou dit boek zeker als lichtend voorbeeld kunnen dienen.
Literair is dit boek in de afgelopen decennia meermalen in de hoogste prijzen gevallen, dus daarover geen discussie.
Mijn vraag is: mag een leerling dit lezen voor zijn leeslijst van Havo/VWO?
De harde eisen die door de overheid worden gesteld aan de samenstelling van de literatuurlijst voor zowel het vak Nederlands als de moderne vreemde talen, sluiten het lezen van een Graphic Novel niet uit.
Er zijn verschillende redenen aan te wijzen waarom de beeldroman op geen enkele voorbeeldlijst van geoorloofde boeken voorkomt. Docenten zouden bang zijn dat leerlingen hierdoor niet leren lezen, maar slechts plaatjes kijken. Literatuur zou gaan om het verwerken van de geschreven taal en niet zo zeer om het tot je nemen van een inhoudelijk sterk verhaal. Dan zou je immers net zo goed een film kunnen kijken. Enkele docenten die ik hierover sprak meenden dat het lezen van een strip zoals Maus voor de leeslijst niet wat toegestaan vanwege het lage literaire gehalte…
In het artikel van Corput ea (voor de link zie: onderaan) komt juist een ander aspect naar voren dat zou pleiten vóór opname van de striproman in ons curriculum: het is erg leuk om te lezen en bevordert de kans dat leerlingen na hun schoolperiode blijven lezen.
Waarom wil ik toch zo graag dat de striproman op de voorbeeldlijsten verschijnt?
Mijn zoon heeft dyslexie en ieder boek vormt – in ons anders zo vredige huishouden – een ware strijd. Zoonlief mist letterlijk iedere perspectiefwisseling en verzuipt bij alle sprongen in de tijd. Hij ziet het verhaal niet voor zich, heeft te weinig houvast bij een literair verhaal.
Bij Geronimo Stilton ging het vroeger prima en bij het lezen over die Loser voelde hij zich eindelijk niet zo dom: hij begreep de boeken en genoot van alle avonturen van de Muis en de antiheld Bram. Hij genoot van het lezen en smulde van het witte papier. Op de basisschool werd de striproman gestimuleerd maar nu verdrinkt hij jammerlijk in het literaire zwart/wit.
Maus vormt voor hem een verademing. De tekeningen onderstrepen en versterken het verhaal en wat nog meer is: zij geven het perspectief aan. Hij weet nu direct waar hij zich in het verhaal begeeft. Mijn zoon maakt de historische sprongen nu zonder natte voeten en van verzuipen is geen sprake meer.
Is dit een moedersvreugde met toekomst of moet ik een lidmaatschap aanvragen bij de bibliotheek van het gesproken woord?
Dat gaan we natuurlijk zeker proberen, maar hij snakt naar zoveel meer. Beeldenkers, trage en dyslectische lezers hebben zoveel meer keuze als wij ons geliefde canon een beetje zouden laten varen.
In de komende vakantie ga ik met mijn zoon een aantal boeken “uitproberen” waar we hopelijk een originele leeslijst mee kunnen vullen. Wordt het Maus of een lijdensweg? U hoort van me.
De volledige editie van Maus. 1973-1991 (VS) vijf sterren
Artikel van Van de Corput ea., PGO Van de Corput 3227863 - IJperen 0456284 - Janssen 3880176 - Kalkman 3097331-3.pdf
6
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nienke Pool
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
