Lezersrecensie
De 2de John le Carré
Al wie al ooit een paar boeken van de Britse WOII-historicus Ben Macintyre heeft gelezen, zal best verstaan waarom ook dit boek zo aanslaat bij lezers die in het onderwerp WOII of spionage geïnteresseerd zijn.
Naast historicus is Ben Macintyre journalist voor The Times en kan hij diverse BBC-documentaires over oorlogsspionage op zijn conto schrijven.
In het verleden had ik reeds twee titels van hem gelezen (“Agent Zigzag”, over Eddie Chapman, de meest beruchte dubbelspion uit WOII, en “Operatie Mincemeat”, over het geallieerde misleidingsplan om de Duitse bezetter van desinformatie te voorzien voorafgaand aan de landing op Sicilië). Omdat ik toen beide titels vijf sterren waard vond, heb ik “Een spion onder vrienden” nog gauw 2de hands kunnen aanschaffen om als strand-zomerliteratuur te kunnen meenemen.
Want B.Macintyre’s boeken lezen als een (waargebeurde) spionageroman van John le Carré, aldus de commentaar van De Volkskrant.
Want Ben Macintyre is goed, zeer goed.
De bewuste Brit die onder zijn dikke vrienden de grote dubbelagent voor de Sovjetunie was, is Harold “Kim” Philby.
Kim Philby wordt zowat beschouwd als de meest “succesvolle” spion van de beruchte spy ring “The Cambridge Five”.
“The Cambridge Five” was een clubje jonge geprivilegieerde “intellectuelen” uit de toenmalige Britse “betere klasse” dat communistische ideeën en idealen uitwisselt op de (linkse) “elite” universiteit van Cambridge, en daaruit vertrekkende, besluit het kapitalisme te bestrijden door vertrouwelijke overheids- en later militaire informatie tijdens WO II en de daarop volgende Koude Oorlog naar de SU door te spelen.
(Donald MacLean & Guy Burgess, beide naar de SU overgelopen in 1951; Anthony Blunt & John Cairncross, beide in 1964 overgegaan tot afleggen van bekentenissen om buiten vervolging te blijven; en tenslotte Kim Philby himself, naar de SU verkast in januari 1963).
Kim Philby zou zijn communistische inzichten in de vroege jaren ’30 hebben opgedaan en daarna nooit meer, ondanks zijn luxeleventje in de Britse High Society, van het virus verlost geraken. Philby klimt gestadig op in de hiërarische ladder van de Britse Geheime Dienst MI6.
Dankzij zijn hoge positie weet hij zulke gevoelige informatie in zulke hoeveelheden door te sluizen, dat één van de commentaren van de bevriende Amerikaanse geheime diensten achteraf was, gezien de schade die aan mensen en spionageactiviteiten werd toegebracht, dat de geallieerden tijdens de Koude Oorlog in (Oost)Europa en de SU beter helemaal niets hadden ondernomen en dan beter af zouden geweest zijn.
De afvallige vlucht van de overlopers Donald MacLean & Guy Burgess naar de SU in mei 1951 ontketende de jacht op “The Third Man” die de twee moet gewaarschuwd hebben kort voordat ze zouden worden ontmaskerd. Heel snel viel de verdenking op Kim Philby, maar er waren geen echte harde bewijzen. Dat zelfde jaar nam Kim Philby ontslag uit MI6.
In 1955 wordt hij officieel van verdenking vrijgesteld, maar hardliners van MI5 en Amerikaanse geheime diensten denken beter te weten (en zullen later (te laat) gelijk krijgen).
Sindsdien blijft Kim Philby onder de radar als journalist, tot 1956, als hij als Midden-Oosten correspondent naar Beiroet wordt gestuurd. Inmiddels slaagt hij er in om terug bij MI6 aan de slag te gaan; zijn dubbelhartig spionnenwerk voor de SU is echter nooit gestopt.
Dit alles ware niet mogelijk geweest als hij al die jaren niet de steun had gehad van zijn boezemvriend en eveneens vooraanstaand lid van MI6 Nicholas “Nick” Elliott.
Philby en Elliott hebben elkaar leren kennen in Trinity College, Cambridge, met dat verschil dat Elliott van het communistische virus gevrijwaard is gebleven. Zijn grootste teleurstelling zal volgen in 1963 wanneer een oude getuigenis opduikt die bevestigt wat MI5 al jaren vermoedde : Philby was en is wel degelijk de beruchte derde man.
Ben Macintyre’s boek focust vooral op deze hechte vriendschap van de twee mannen, die finaal in Beiroet gekelderd wordt.
Het boek werd in 2022 onder de zelfde titel verfilmd als een Britse 6-delige tv-serie, met Guy Pearce als Kim Philby en Damian Lewis als Nicholas Elliott (D. Lewis is ook gekend uit de serie Band of Brothers als luitenant Dick Winters, en de serie Wolf Hall als King Henry VIII).
Het toeval wil dat op dit ogenblik een recenter boek van Ben Macintyre ook als tv-serie is verfilmd (2022) en wordt vertoond op de VRT, “Rogue Heroes” (vertaalde titel : “SAS : helden en schurken”), over het ontstaan van deze Britse speciale eenheid in Noord-Afrika tijdens het beleg van Tobroek in 1941.
Het spreekt vanzelf dat dit boek nu ook op mijn Wil-ik-lezen-lijst prijkt.
Naast historicus is Ben Macintyre journalist voor The Times en kan hij diverse BBC-documentaires over oorlogsspionage op zijn conto schrijven.
In het verleden had ik reeds twee titels van hem gelezen (“Agent Zigzag”, over Eddie Chapman, de meest beruchte dubbelspion uit WOII, en “Operatie Mincemeat”, over het geallieerde misleidingsplan om de Duitse bezetter van desinformatie te voorzien voorafgaand aan de landing op Sicilië). Omdat ik toen beide titels vijf sterren waard vond, heb ik “Een spion onder vrienden” nog gauw 2de hands kunnen aanschaffen om als strand-zomerliteratuur te kunnen meenemen.
Want B.Macintyre’s boeken lezen als een (waargebeurde) spionageroman van John le Carré, aldus de commentaar van De Volkskrant.
Want Ben Macintyre is goed, zeer goed.
De bewuste Brit die onder zijn dikke vrienden de grote dubbelagent voor de Sovjetunie was, is Harold “Kim” Philby.
Kim Philby wordt zowat beschouwd als de meest “succesvolle” spion van de beruchte spy ring “The Cambridge Five”.
“The Cambridge Five” was een clubje jonge geprivilegieerde “intellectuelen” uit de toenmalige Britse “betere klasse” dat communistische ideeën en idealen uitwisselt op de (linkse) “elite” universiteit van Cambridge, en daaruit vertrekkende, besluit het kapitalisme te bestrijden door vertrouwelijke overheids- en later militaire informatie tijdens WO II en de daarop volgende Koude Oorlog naar de SU door te spelen.
(Donald MacLean & Guy Burgess, beide naar de SU overgelopen in 1951; Anthony Blunt & John Cairncross, beide in 1964 overgegaan tot afleggen van bekentenissen om buiten vervolging te blijven; en tenslotte Kim Philby himself, naar de SU verkast in januari 1963).
Kim Philby zou zijn communistische inzichten in de vroege jaren ’30 hebben opgedaan en daarna nooit meer, ondanks zijn luxeleventje in de Britse High Society, van het virus verlost geraken. Philby klimt gestadig op in de hiërarische ladder van de Britse Geheime Dienst MI6.
Dankzij zijn hoge positie weet hij zulke gevoelige informatie in zulke hoeveelheden door te sluizen, dat één van de commentaren van de bevriende Amerikaanse geheime diensten achteraf was, gezien de schade die aan mensen en spionageactiviteiten werd toegebracht, dat de geallieerden tijdens de Koude Oorlog in (Oost)Europa en de SU beter helemaal niets hadden ondernomen en dan beter af zouden geweest zijn.
De afvallige vlucht van de overlopers Donald MacLean & Guy Burgess naar de SU in mei 1951 ontketende de jacht op “The Third Man” die de twee moet gewaarschuwd hebben kort voordat ze zouden worden ontmaskerd. Heel snel viel de verdenking op Kim Philby, maar er waren geen echte harde bewijzen. Dat zelfde jaar nam Kim Philby ontslag uit MI6.
In 1955 wordt hij officieel van verdenking vrijgesteld, maar hardliners van MI5 en Amerikaanse geheime diensten denken beter te weten (en zullen later (te laat) gelijk krijgen).
Sindsdien blijft Kim Philby onder de radar als journalist, tot 1956, als hij als Midden-Oosten correspondent naar Beiroet wordt gestuurd. Inmiddels slaagt hij er in om terug bij MI6 aan de slag te gaan; zijn dubbelhartig spionnenwerk voor de SU is echter nooit gestopt.
Dit alles ware niet mogelijk geweest als hij al die jaren niet de steun had gehad van zijn boezemvriend en eveneens vooraanstaand lid van MI6 Nicholas “Nick” Elliott.
Philby en Elliott hebben elkaar leren kennen in Trinity College, Cambridge, met dat verschil dat Elliott van het communistische virus gevrijwaard is gebleven. Zijn grootste teleurstelling zal volgen in 1963 wanneer een oude getuigenis opduikt die bevestigt wat MI5 al jaren vermoedde : Philby was en is wel degelijk de beruchte derde man.
Ben Macintyre’s boek focust vooral op deze hechte vriendschap van de twee mannen, die finaal in Beiroet gekelderd wordt.
Het boek werd in 2022 onder de zelfde titel verfilmd als een Britse 6-delige tv-serie, met Guy Pearce als Kim Philby en Damian Lewis als Nicholas Elliott (D. Lewis is ook gekend uit de serie Band of Brothers als luitenant Dick Winters, en de serie Wolf Hall als King Henry VIII).
Het toeval wil dat op dit ogenblik een recenter boek van Ben Macintyre ook als tv-serie is verfilmd (2022) en wordt vertoond op de VRT, “Rogue Heroes” (vertaalde titel : “SAS : helden en schurken”), over het ontstaan van deze Britse speciale eenheid in Noord-Afrika tijdens het beleg van Tobroek in 1941.
Het spreekt vanzelf dat dit boek nu ook op mijn Wil-ik-lezen-lijst prijkt.
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Peter B
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
