Een meedogenloze samenleving als onbedwingbare boa constrictor

Een universitair docent stelt zich de vraag of hij een echte man is, besluit zijn demonen onder ogen te zien en gaat op zoek naar de diepste waarheid over zijn mannelijkheid. De aanleiding is niets meer dan een filmpje op internet. Hij beseft dat als hij blijft liegen, hij ook langzaam zal blijven sterven. Hij vraagt zich af of hij zichzelf recht in het gezicht kan kijken, hoe dat gezicht er ook uitziet. Of is hij niet op zoek naar zichzelf maar juist op de vlucht voor zichzelf? Vervolgens laadt hij verdenkingen en geruchten op zich, brengt zichzelf in gevaar omdat zijn morele waarden in twijfel worden getrokken, terwijl hij en passant ook zijn hele familie bezoedelt. Hij zal vooral moeten kiezen. Vroeg of laat. Je behoort altijd tot een kamp. Kiezen. En achter die keuze staan. Of heeft hij zich al te ver in de duisternis en eenzaamheid begeven om nog te kunnen terugkeren?

De docent woont in Senegal, waar homoseksuelen op elk moment het risico lopen te worden gedood en aan geweld te worden onderworpen door de menselijke dwaasheid, die zich verschuilt achter een van die talloze perverse maskers waarmee ze zich uit: cultuur, religie, macht, rijkdom, roem. Bij het doorbreken van het taboe op homoseksualiteit raken de gemoederen verhit en laaien de emoties snel op. De zee van haat blijft stijgen in de zich meedogenloos voortbewegende samenleving, machtig en onbedwingbaar als een boa constrictor die een prooi verstrikt.

De Frans-Senegalese schrijver Mohamed Mbougar Sarr was 28 jaar toen zijn derde roman ‘De purs hommes’ werd gepubliceerd. Het is zijn tweede roman die in het Nederlands is vertaald en draagt de titel ‘Een echte man’. Deze roman bevestigt opnieuw zijn weergaloze talent. Sarr bouwt de spanning gestaag op: het gevoel van beklemming maakt zich steeds heftiger van je meester tot zich op het einde het moment van verlossing zich, met een jammerklacht, krachtig, van heel diep aandient en je voor dood achterlaat.

Sarr ontleedt het psychologische principe achter homofobie en de hypocrisie in de samenleving tot op het bot. Sociale druk speelt overal ter wereld omdat alle samenlevingen taboes kennen waarin de neiging bestaat bepaalde groepen uit te sluiten, te ontkennen, dood te zwijgen, uit te stoten, uit te wissen, te bedreigen, geweld aan te doen, te ontmenselijken en te vernietigen. Sarr had de ambitie te reflecteren op de situatie waarin de onwetendheid en geheimzinnigheid tot homohaat leiden en heeft met deze roman het taboe op homoseksualiteit in zijn geboorteland doorbroken. Op sociale media kreeg de schrijver daarop scheldtirades van conservatieven en homohaters te verwerken. Religieuzen beschouwen de roman als een gevaar voor de Senegalese maatschappij; het boek is in Senegal dan ook niet te koop. Deze onbedwingbare boa constrictor bekrachtigt aldus de luciditeit van Sarr en versterkt onbedoeld de zeggingskracht van het boek.

Het grafische ontwerp van Rouwhorst + Van Roon op het omslag verdient een eervolle vermelding. Literair vertaler Jelle Noorman heeft opnieuw een buitengewone prestatie geleverd. Vertalingen zoals “de draad weer opvatten” doen vermoeden dat Noorman Vlaams is.

https://www.hebban.nl/artikelen/vertalersgeluktournee-jelle-noorman-over-de-diepst-verborgen-herinnering-van-de-mens

Verantwoording: de recensent heeft bij de totstandkoming van deze recensie de roman naar hartenlust geplagieerd.