Een prachtig, meeslepend boek dat je zeker moet lezen

Ivo van Woerden is een freelance onderzoeksjournalist. Hij werkte voor meerdere kranten en was twee jaar redacteur bij HP/De Tijd. Met zijn boek “Undercover in de ouderenzorg” lokte hij veel reacties uit en dat leidde tot televisie- en radio-optredens. In “De vreemdeling in de tuin” vertelt hij het waargebeurde verhaal van Hamza – een Marokkaanse jongen die een beter leven zoekt in Nederland.

Annelies en haar man nemen een vreemdeling die in de tuin van de buren wordt gevonden in huis met het doel hem te helpen. Hamza spreekt geen woord Nederlands, Engels of Frans en kan niet lezen of schrijven; waarom is hij naar Nederland gekomen en hoe? Ze laten hem een nacht in hun tuinhuis slapen, terwijl ze contact opnemen met de politie om te kijken hoe ze hem kunnen helpen. Hij heeft een brief bij zich, waarin staat dat hij binnen 28 dagen de Europese Unie moet verlaten, maar Annelies heeft niet het idee dat hij zich dat echt realiseert.
Ze besluiten deze vreemde jongen, die zo plots in hun leven gekomen is, te helpen terug te keren naar huis. Dat houdt in dat ze een manier moeten zoeken om contact met hem te leggen, te zorgen dat ze er achter komen waar hij precies vandaan komt.

In een bijzonder mooi geschreven boek, wisselend tussen het perspectief van Hamza en Annelies, volg je een indrukwekkend verhaal over vriendschap, moed en doorzettingsvermogen. Annelies en haar gezin – haar man en haar drie volwassen kinderen – zetten hun leven op de kop om deze vreemdeling te helpen en raken verzeild in het verwarrende Nederlandse systeem dat migranten veelal verward en hen verder in de knoop brengt. Hamza leert dit Nederlandse gezin hoe bevoorrecht ze zijn, maar ook om geduld met hem te hebben. Ruzies die ontstaan door misopvattingen maakten dan ook indruk tijdens het lezen; een sinterklaasgedicht waarin Hamza zich aangevallen voelde omdat hij dacht dat “hij” op hemzelf sloeg, terwijl het gedicht aan iemand anders gericht was.

“Hamza maakt voor het eerst in zijn leven een sneeuwpop: er staat een ongedocumenteerde vreemdeling in de tuin, deze mag blijven tot de zon gaat schijnen.”

Ivo van Woerden zet met behulp van Annelies’ dagboeken en gespreken met het gezin en omstanders een volledig verhaal, vol mooie, maar ook moeilijke momenten neer. Tijdens het lezen krijg je als lezer respect voor Annelies en haar gezin en voel je met hen mee tijdens de moeilijke momenten van miscommunicatie, het verschil tussen culturen en de heftige omstandigheden van een migrant.
Ivo van Woerden heeft een fijne schrijfstijl, geeft zowel Annelies als Hamza heel goed weer en gaat lastige onderwerpen niet uit de weg. Sommige stukken zou hij echter iets minder letterlijk kunnen uitleggen. De eerste paar keren dat hij Marloes’ gedachten over iets simpels dat voor Hamza heel moeilijk is beschrijft, is dat nog wel interessant. Wie denkt er immers ooit nog na over hoe onbegrijpelijk sommige woorden zijn, hoe ingewikkeld tijdsaanduiding is of de manier waarop we ons eten in de supermarkt kopen is? Na een tijdje wordt het echter wat irritant, omdat je als lezer al zo goed in het verhaal wordt meegezogen dat je je die dingen heus wel realiseert. Desalniettemin is dit een prachtig, meeslepend boek dat je zeker moet lezen.