Een liefdesbrief aan de literatuur

Koen Schouwenburgs Weerstand tegen wanhoop voelde voor mij als een liefdesbrief aan de literatuur. Schouwenburg ademt boeken, en zijn passie voor literatuur is op elke pagina te voelen. Indrukwekkend, misschien zelfs té indrukwekkend, want het gaf me zo nu en dan een lichte jaloezie en het gevoel dat ik mezelf tekortdoe door me niet vaker (of eerder) op literatuur te storten. Tegelijkertijd werkte deze passie ook inspirerend en motiverend: ik wil mijn eigen leeslijst aanpakken en mijn hervonden liefde voor het lezen serieuzer nemen.

De verwijzingen naar boeken, auteurs en passages vond ik niet altijd even gemakkelijk. Wanneer ik bekend was met de verwijzing, merkte ik dat het echt iets toevoegde; het geeft een extra laag om de auteur te begrijpen of om jezelf erin te herkennen. Maar als je minder thuis bent in de genoemde namen en titels, kun je je een beetje buitengesloten voelen. Ik moest een paar keer terugbladeren om te snappen wie of wat bedoeld werd, en dat haalde de flow er soms uit. Aan de andere kant heb ik dankzij dit boek een heel scala aan nieuwe boeken ontdekt die ik wil lezen. Schouwenburg biedt je bijna een soort literaire schatkaart – mits je de tijd neemt om die te ontcijferen. Wanneer ik meer van deze schatkaart heb gelezen, wil ik zijn boek zeker nogmaals lezen om nieuwe inzichten en betekenissen te ontdekken.

Op inhoudelijk vlak weet het boek te raken, vaak op een confronterende manier. Sommige situaties en gevoelens waren erg herkenbaar, en dat is niet altijd comfortabel. Maar dat is ook niet negatief. Het heeft me aan het denken gezet over mezelf, mijn gevoelens en ervaringen. Ik hou ervan wanneer een auteur ervoor zorgt dat ik na het lezen – of soms zelfs tijdens het lezen – mezelf verlies in mijn eigen gefilosofeer over het leven. Ondanks de soms zware thema’s voelde het boek niet zwaar of negatief aan. Af en toe zat ik zelfs met een lach in de bus (waar ik het boek aan het lezen was), dankzij de scherpe randjes humor.

De hoofdstukken kunnen los van elkaar gelezen worden, maar als je het boek van voor naar achter leest, ontdek je een zekere rode draad. Het deed me denken aan de serie Friends – je kunt elke aflevering op zichzelf bekijken, maar samen vormen ze een groter geheel. Toevallig verwijst Schouwenburg zelf ook regelmatig naar Friends (mijn favoriete serie ooit, dus hier scoorde hij direct bonuspunten). Of hij deze gelijkenis bewust heeft gemaakt, weet ik niet, maar ik vind het briljant! Dus als dit onbewust is gebeurd, zou ik vanaf nu vooral doen alsof dit een klein cadeautje was voor de mede-Friends-liefhebbers.

Een ander thema dat doorsijpelt, is liefde. Schouwenburg schrijft over zijn relatie met Lieke, en ondanks dat het geen overdreven romantische passages zijn, voel je de oprechte trots en dankbaarheid. Het is mooi om eraan herinnerd te worden hoeveel hoop en geluk echte liefde kan geven. Door de herkenbaarheid besefte ik ook weer even hoe dankbaar ik eigenlijk ben voor de relatie met mijn vriend.

Kortom, Weerstand tegen wanhoop is een persoonlijk boek met lagen. Het vraagt soms wat van je literaire voorkennis, maar het geeft je ook veel terug. Het is inspirerend en motiverend op verschillende vlakken. Ik kijk ernaar uit om mijn kennis te verbreden en het boek nogmaals te lezen, zonder dat ik de drang voel om het lezen te pauzeren en het hele wie, wat, waar te googlen.