Lezersrecensie
Het verhaal dat verteld móet worden
Deze week ontving ik van uitgever Querido een recensie-exemplaar van Misjka. Het bijgeleverde persbericht duidt het aan als een kinderboek over de liefde voor een huisdier en de vlucht van een gezin uit oorlogsgebied om voor te lezen of zelf te lezen vanaf 8 jaar. Dat wekte mijn nieuwsgierigheid. Het zijn twee zeer uiteenlopende thema's die je niet direct met elkaar in verband brengt. Kinderboeken over huisdieren zijn er legio, boeken die recht doen aan vluchtelingkinderen zijn er veel te weinig. Wat biedt dit boek?
Op de cover zie je een jong meisje met gesloten ogen genieten van haar troetelmomentje met een dwergkonijntje. Het meisje is Roya, de ik-persoon. Roya was een peuter toen de familie moest vluchten uit Afghanistan. Roya is nu negen. Het boek begint op de eerste avond in hun eigen huis in Nederland. Roya weet het zeker: 'Bij een huis hoort een huisdier. Dat vind ik'. (blz. 6) En ze weet ook wat voor een huisdier: iets kleins om te aaien en wit.
Zo komt Misjka in het gezin, een klein wit dwergkonijntje. Via Misjka leren we de hele familie kennen: de drie grote broers van Roya, mama en papa. Het is wel duidelijk dat ze allemaal dol zijn op dit witte sneeuwpluiswonder.
Natuurlijk moet Roya ook weer naar een nieuwe school nu ze een vaste plek hebben in Nederland. 'Het was mijn vijfde school en de juf was mijn vijfde juf. Dat krijg je als je steeds ergens anders moet wonen. Ik vond het niet zo erg, want ik was goed geworden in ergens weggaan en ergens anders weer beginnen.'(blz. 21) 'Ik hoefde nooit te huilen, want ik hield niet van huilen. Eén keer had de juf bij wie ik wegging tranen, dat was lief.'(blz. 22) Dit soort eenvoudige zinnen waar een wereld aan emoties in verborgen blijft, zijn juweeltjes. Roya becommentarieert haar leven tot nu toe ogenschijnlijk nuchter. Totdat Misjka in haar leven komt.
Als Roya merkt dat haar grote broer Misjka midden in de nacht uit zijn hok haalt om even te kunnen kletsen, begint zij ook met Misjka te praten. Ze begint bij 'vroeger' in Afghanistan. Maar ze komt niet ver, want ze weet er eigenlijk niets meer van dan wat haar is verteld. Ook over de vlucht (geen reis, op blz. 14 wordt het verschil uitgelegd) weet ze niet veel.
Daarom begint ze vragen te stellen. Iedereen in het gezin vertelt wat en ook hoe dat voelde. Dat leidt op een dag tot een humoristische en toch ook schrijnende discussie of konijnen verstaan wat je vertelt. 'Misschien is het niet slim om dingen te vertellen die ... zeg maar ... niet voor iedereen bedoeld zijn.' (blz. 50) Roya vindt het een beetje kinderachtig van zichzelf, maar zegt toch stellig: 'Misjka wil het ook graag weten'.
Met Roya komt ook de lezer te weten wat er gebeurd is tussen het vertrek uit Afghanistan en de eerste dag in hun eigen huis. Hoe ze vluchtelingen werden en waarom. Je maakt het mee op kinderniveau: het wordt nergens te zwaar, af en toe is er ruimte voor een luchtige noot, maar hier en daar voel je het verlies en verdriet tussen de regels door.
Op de derde dag vraagt de juf of ze al weet waar ze haar spreekbeurt over wil houden. Over dwergkonijnen natuurlijk. Op de dag van de spreekbeurt is Misjka niet in haar hok. De hele ochtend zijn ze op zoek en gelukkig wordt Misjka gevonden. Net aan het einde van de middagpauze is Roya weer op school en kan ze haar spreekbeurt gaan houden.
Wat er dan gebeurt in het verhaal moet iedereen vooral zelf gaan lezen. De juf, de broers, Roya, ze worden allemaal verbonden met dat ene grote verhaal dat verteld móet worden op een manier zoals alleen een meesterschrijver dat kan. Chapeau!
Toen ik in 2008 leesbevorderingsprofessional werd, was één van de eerste boeken die ik las De gelukvinder. Edward van de Vendel schreef daar samen met Anoush Elman zijn levensverhaal over de vlucht uit Afghanistan. Ik las het in één ruk uit en vond het adembenemend. En jammer dat het niet zo heel erg geschikt was voor de basisschool... Nu is er een vervolg, dat wél op de basisschool gelezen kan worden en heel erg de moeite waard is om centraal te stellen bij multiculturele thema's of burgerschap. Anoush Elman droeg ook aan dit verhaal bij en wordt op de cover als mede-auteur vermeld.
Dan zijn er nog de prachtige ingetogen illustraties van de hand van Annet Schaap, die alle gezinsleden een gezicht geeft en zo treffend de verschillen in karakter doet uitkomen.
Ik heb werkelijk geen woorden voor dit schitterende boek. Een boek dat op iedere school gelezen móet worden.
Op de cover zie je een jong meisje met gesloten ogen genieten van haar troetelmomentje met een dwergkonijntje. Het meisje is Roya, de ik-persoon. Roya was een peuter toen de familie moest vluchten uit Afghanistan. Roya is nu negen. Het boek begint op de eerste avond in hun eigen huis in Nederland. Roya weet het zeker: 'Bij een huis hoort een huisdier. Dat vind ik'. (blz. 6) En ze weet ook wat voor een huisdier: iets kleins om te aaien en wit.
Zo komt Misjka in het gezin, een klein wit dwergkonijntje. Via Misjka leren we de hele familie kennen: de drie grote broers van Roya, mama en papa. Het is wel duidelijk dat ze allemaal dol zijn op dit witte sneeuwpluiswonder.
Natuurlijk moet Roya ook weer naar een nieuwe school nu ze een vaste plek hebben in Nederland. 'Het was mijn vijfde school en de juf was mijn vijfde juf. Dat krijg je als je steeds ergens anders moet wonen. Ik vond het niet zo erg, want ik was goed geworden in ergens weggaan en ergens anders weer beginnen.'(blz. 21) 'Ik hoefde nooit te huilen, want ik hield niet van huilen. Eén keer had de juf bij wie ik wegging tranen, dat was lief.'(blz. 22) Dit soort eenvoudige zinnen waar een wereld aan emoties in verborgen blijft, zijn juweeltjes. Roya becommentarieert haar leven tot nu toe ogenschijnlijk nuchter. Totdat Misjka in haar leven komt.
Als Roya merkt dat haar grote broer Misjka midden in de nacht uit zijn hok haalt om even te kunnen kletsen, begint zij ook met Misjka te praten. Ze begint bij 'vroeger' in Afghanistan. Maar ze komt niet ver, want ze weet er eigenlijk niets meer van dan wat haar is verteld. Ook over de vlucht (geen reis, op blz. 14 wordt het verschil uitgelegd) weet ze niet veel.
Daarom begint ze vragen te stellen. Iedereen in het gezin vertelt wat en ook hoe dat voelde. Dat leidt op een dag tot een humoristische en toch ook schrijnende discussie of konijnen verstaan wat je vertelt. 'Misschien is het niet slim om dingen te vertellen die ... zeg maar ... niet voor iedereen bedoeld zijn.' (blz. 50) Roya vindt het een beetje kinderachtig van zichzelf, maar zegt toch stellig: 'Misjka wil het ook graag weten'.
Met Roya komt ook de lezer te weten wat er gebeurd is tussen het vertrek uit Afghanistan en de eerste dag in hun eigen huis. Hoe ze vluchtelingen werden en waarom. Je maakt het mee op kinderniveau: het wordt nergens te zwaar, af en toe is er ruimte voor een luchtige noot, maar hier en daar voel je het verlies en verdriet tussen de regels door.
Op de derde dag vraagt de juf of ze al weet waar ze haar spreekbeurt over wil houden. Over dwergkonijnen natuurlijk. Op de dag van de spreekbeurt is Misjka niet in haar hok. De hele ochtend zijn ze op zoek en gelukkig wordt Misjka gevonden. Net aan het einde van de middagpauze is Roya weer op school en kan ze haar spreekbeurt gaan houden.
Wat er dan gebeurt in het verhaal moet iedereen vooral zelf gaan lezen. De juf, de broers, Roya, ze worden allemaal verbonden met dat ene grote verhaal dat verteld móet worden op een manier zoals alleen een meesterschrijver dat kan. Chapeau!
Toen ik in 2008 leesbevorderingsprofessional werd, was één van de eerste boeken die ik las De gelukvinder. Edward van de Vendel schreef daar samen met Anoush Elman zijn levensverhaal over de vlucht uit Afghanistan. Ik las het in één ruk uit en vond het adembenemend. En jammer dat het niet zo heel erg geschikt was voor de basisschool... Nu is er een vervolg, dat wél op de basisschool gelezen kan worden en heel erg de moeite waard is om centraal te stellen bij multiculturele thema's of burgerschap. Anoush Elman droeg ook aan dit verhaal bij en wordt op de cover als mede-auteur vermeld.
Dan zijn er nog de prachtige ingetogen illustraties van de hand van Annet Schaap, die alle gezinsleden een gezicht geeft en zo treffend de verschillen in karakter doet uitkomen.
Ik heb werkelijk geen woorden voor dit schitterende boek. Een boek dat op iedere school gelezen móet worden.
1
Reageer op deze recensie
