Gevaarlijk spel

Het was 2018 ergens, dat auteur Youssef Jahfa ‘zijn matties’ de wereld in stuurde.

Het woord ‘matties’ betekent oorspronkelijk mensen die samen als slaven, de tocht van Afrika naar Noord- of Zuid-Amerika hebben overleefd. Het woord is in Suriname tijdens de slavernij ontstaan en betekend vriend, lotgenoot, maat. Matties dus, een woord geleend door ons uit Suriname -net als doekoe overigens, waar de titel naar verwijst- en wordt tegenwoordig veelvuldig gebruikt in Nederland als benaming voor een hechte groep vrienden. Vrienden die alles met elkaar delen, samen veel goede momenten beleven of soms door diepe dalen moeten gaan, maar onvoorwaardelijk voor de vriendschap gaan.
In Easy Doekoes maak je kennis met zo’n groep. Mo, Boy, Amit en Jochem, allen met een verschillende achtergrond en cultuur, maar toch zijn ze ‘matties for live’.

Mo, een van hen, valt een beetje uit de toon, hij heeft moeite met wat het leven wat voor hem in petto heeft, voelt zich vaak onbegrepen en is een beetje de oproerkraaier, lijkt het. De andere matties nemen hem min of meer onder hun hoede. Net als vele jongeren zijn ook deze matties gemakkelijk beïnvloedbaar en naïef. De vriendengroep in dit verhaal is daar een goed voorbeeld van. Ze kleuren niet helemaal binnen de lijntjes, al is het soms niet bewust. Ieder persoon heeft een andere kijk op het leven en andere ideeën, wat goed uitgewerkt is, evenals hun karakters, waardoor je als lezer met de ene jongere een betere band krijgt als met de ander. Zo had ik aan Mo eerst een hekel, als typisch voorbeeld waarover je vaak in de kranten leest. Maar naarmate je hem beter leerde kennen en hij wat socialer probeerde te zijn, bleek dat er toch ook wel een andere kant aan hem zat. Vooroordelen die we in Nederland maar al te goed kennen. De matties in dit verhaal staan nog aan het begin van het leven. Komen net de puberteit uit en schoppen tegen veel dingen aan.

Op een dag komen ze in contact met de rijke Ivan, die een waardevolle koffer kwijt is. Hij biedt hen een aanzienlijk bedrag in ruil voor hun hulp. Het geld klinkt zeer aantrekkelijk en ze denken dat wel even makkelijk te verdienen. Dat is dan ook direct een verwijzing naar de titel van dit boek ‘Easy Doekoes’ , wat ‘makkelijk geld’ betekend. Maar het blijkt allemaal zo eenvoudig niet en de matties belanden in diverse hachelijke situaties tijdens hun zoektocht. Onderweg moeten ze het nodige ontberen. De spanning is om te snijden, dat voel je goed aan tijdens het lezen. Waren de matties aan het begin van het verhaal nog heel close, naarmate het verhaal vordert echter, raken ze steeds meer van elkaar vervreemd en ontdekken ze pas echt wat ze aan elkaar hebben. Langzaam, maar met goed opgebouwde spanning, volg je hen in hun poging de belangrijke opdracht tot een goed einde te brengen. Een goed verhaal met een plottwist die ik zeker niet zag aankomen.

Het boek is in eenvoudige stijl geschreven, korte hoofdstukken, maakt dat het vlot leest. Het is wel even opletten halverwege het boek omdat, naast de vier matties en hun opdrachtgever, daar opeens in sneltreinvaart veel nieuwe personages in actie komen. Maar dat voegt ook veel toe en laat zien dat je nooit maar één vijand hebt die je moet zien te verslaan in het leven.

In het boek wordt straattaal gebruikt vanuit de Marokkaanse samenleving, waar ik eigenlijk best veel moeite mee had. Maar de woorden werden onderaan iedere bladzijde netjes met een voetnoot ‘vertaald’. Ook staan achterin het boek de veelvuldig gebruikte Marokkaanse termen uitgelegd. Eenmaal onthouden, en een paar hoofdstukken later, las het verhaal gewoon vlot door.
Het boek valt niet echt in een bepaald genre. Roman, thriller, literatuur, van alles zit er wel een beetje in. Ik zou het onder de Young Adult categoriseren, doch komt er daarvoor eigenlijk wat teveel geweld in voor, naarmate het verhaal richting het einde gaat. Het is eigenlijk voor een breed publiek toegankelijk. Easy Doekoes is een boek dat zeer actueel is en absoluut aansluit bij onze huidige maatschappij.

Auteur Youssef Jahfa heeft het altijd over ‘zijn Matties’ als hij over zijn boek praat. Hij was echt vrienden met ze tijdens het schrijven. En na het lezen van dit boek, ik ook !

Youssef Jahfa (1974) werd geboren in Casablanca in Marokko. Hij heeft rechten gestudeerd en kwam in 1996 naar Nederland om zijn studie te vervolgen. Naast gitaar spelen en films kijken schrijft hij graag verhalen en gedichten. Youssef schrijft ondertussen aan een volgend boek.