Een ongemakkelijk boek

"De dood heeft geen familie, daarom zoekt hij steeds een nieuw lichaam, zodat hij even niet meer eenzaam is, totdat diegene onder de grond is, dan zoekt hij weer verder."

Niemand wordt gespaard van een bezoek van de dood, ook niet het gereformeerde boerengezin van Jas. Op een dag gaat haar broer Matthies schaatsen. Hij keert niet meer levend terug. De onverwachte dood van Matthies laat een leegte in het gezin achter. Een leegte waar niet over gepraat wordt. Over de doden wordt niet gesproken, die worden herdacht. Het stilzwijgende verdriet dat de personages met zich meedragen wordt hen echter stillaan te veel. Zowel de ouders als de kinderen ontsporen steeds meer.

De setting van het boek, een klein gereformeerd dorp op het Nederlandse platteland, heeft een enorme impact op het verhaal en op de geloofwaardigheid ervan. De invloed van het geloof, het bijgeloof dat er heerst, de smerigheid van het bestaan... dit soort dingen leven nog veel sterker op het platteland dan in de stad. Deze elementen geven het verhaal een extra duister randje.

Schrijfstijl: prachtig. Mooie metaforen en haast poëtisch, maar vaak niet geloofwaardig als taalgebruik van een 10 jarig of 12 jarig kind. Ook de naïviteit van Jas is heel erg ongeloofwaardig. Jas is in het boek 12 jaar, maar lijkt eerder een kind van 7. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de incest, insinuaties op kindermisbruik, mishandeling en het doden van dieren... Ik begrijp dat sommige van deze dingen bij droegen aan het verhaal, maar voor mij was het vaak te expliciet, te naïef, te onrealistisch, te vuil... gewoon te.

Ik had enorm veel moeite om het boek uit te lezen. Ik ben uiteindelijk wel blij dat ik dat gedaan heb. Ik raad het boek aan aan mensen die Het smelt van Lize Spit geweldig vonden, aan mensen die graag boeken lezen in een plattelandsetting en aan mensen die houden van poëtisch taalgebruik. Maar voor mij was De avond is ongemak vooral heel erg ongemakkelijk.