Aan mijn kleinzoon Jan Maniewski.

Elsschot heeft het boek Tsjip opgedragen aan zijn geliefde kleinzoon Jan Maniewski. Het verhaal is voor een groot deel autobiografisch en het is duidelijk dat Elsschot hier een heel persoonlijk en soms zelfs wat emotioneel kijkje in zijn gezinsleven geeft. Een boek wat de intense liefde van Laarmans voor zijn kleinzoon beschrijft. Een bloeiende kameraadschap en een onuitgesproken begrip tussen de kleine leeuwentemmer en Laarmans geeft dit prachtig geschreven verhaal een bijzondere kracht.

Het verhaal speelt zich af in de jaren dertig van de vorige eeuw en veel van de talrijke metaforen die Elsschot gebruikt, verwijzen naar de oorlogsdreiging vanuit Duitsland. Het is bijzonder hoe Elsschot openhartig en met heel veel humor over lastige onderwerpen zoals scheiding, religie, maatschappelijke verhoudingen en normen en waarden schrijft.

De oudste dochter van de verteller Laarmans wordt verliefd op de Poolse medestudent Bennek Maniewski. Na het eindexamen en vlak voor hij terugkeert naar Polen, vraagt hij Laarmans om de hand van Adèle. De vader van Bennek dreigt nog even roet in het eten te gooien, maar het huwelijk wordt gesloten en Adèle vertrekt met haar Bennek naar Polen waar de kleine Jan geboren wordt.

"Wij wandelen de tuin door, hij zonder te huilen, ik zonder spraak. Op Walters veld wordt hij door onze mussen begroet. Ik blijf staan en zeg 'Tsjip'. En in zijn mondhoeken ontluikt een glimlach."

In De Leeuwentemmer doet Laarmans, via de brieven die hij aan zijn zoon Walter schrijft, verslag van alle perikelen rondom de scheiding van Adèle en Bennek en de grote zorgen en verdriet die ontstaan als Bennek besluit om de kleine Jan in Polen te houden en hem daar met strenge, katholieke hand op te voeden. Voor Adèle is er dan geen andere keus om naar Polen af te reizen en haar kind terug te halen naar Nederland.

Wat opvalt in het boek zijn de vele militaire en scheepvaartmetaforen. Deze metaforen geven een dubbele lading en extra diepgang aan het verhaal. Ook de humor en fijnzinnige ironie zijn opvallend en het was een plezier om het boek te lezen. Elsschot heeft een bijzonder goed doordacht boek geschreven en iedere zin is een compositie waar je even bij stil wilt staan. Prachtig geschreven en met thema's die ook in 'onze' moderne tijd nog volop actueel zijn.