Een inkijkje in het leven in een sloppenwijk

Voordat Deepa Anappara romans ging schrijven, werkte zij ruim 10 jaar als journalist in India. Zij verdiepte zich in die tijd vooral in het onderwijs, en hoe het kan dat zoveel kinderen hun opleiding niet succesvol afronden, ondanks het feit dat onderwijs in India gratis is voor kinderen tot 15 jaar. Daarbij spelen armoede en onveiligheid een grote rol. Anappara sprak tijdens haar onderzoek met veel kinderen, maar zij hield altijd het gevoel dat ze hun stemmen onvoldoende kon laten horen in haar journalistieke werk. Dat is de achtergrond van haar debuutroman Djinn Patrol on the Purple Line.

In dit boek is de belangrijkste verteller een 9-jarig jongetje, Jai. Jai woont met zijn ouders en zijn zus in een sloppenwijk in een niet nader benoemde Indiase stad. Zijn leefomstandigheden zijn beroerd: de familie woont in een illegaal gebouwde krotwoning, met de permanente angst voor bulldozers die de wijk plat zullen gooien. Er is nauwelijks geld, niet veel te eten en de hygiënische omstandigheden zijn slecht. Veel ouders zijn de hele dag aan het werk en de kinderen zijn zodoende op zichzelf aangewezen. Ondanks deze bepaald miserabele omstandigheden zet Anappara Jai niet neer als een zielig slachtoffer, maar als een heel gewoon jongetje van 9 jaar. Hij gaat naar school, heeft vriendjes, maakt ruzie met zijn zus en heeft best lieve ouders. Ook heeft hij een rijke fantasie, is hij snel afgeleid en is hij heel grappig. Het is een beetje de sfeer van de film Slumdog Millionaire die je in dit boek terugvindt.

Het plot draait om de verdwijning van kinderen, iets wat in India blijkbaar aan de orde van de dag is. Het eerste verdwenen kind in dit boek is een jongetje uit de klas van Jai. Omdat Jai graag politieseries kijkt op TV, denkt hij goed te weten hoe je als detective te werk zou moeten gaan. Samen met zijn klasgenoten Pari en Faiz gaat hij op speurtocht, en zo word je als lezer meegenomen door de sloppenwijk, en met de paarse metrolijn naar het grote station. Daarbij komen verschillende zaken aan de orde, zoals het lot van zwerfkinderen, de spanningen tussen Hindoes en moslims, het grote contrast tussen arm en rijk, corruptie bij de politie en de vele beperkingen in het leven van vrouwen en meisjes, om er maar een paar te noemen.

Hou je van een happy end, of van detectives waarin alle puzzelstukjes aan het eind netjes op hun plaats vallen, lees dit boek dan vooral niet. Ondanks de vrolijke toon en de humor is het namelijk een zwaar boek en het heeft een open, somber einde. Toch heb ik het met plezier gelezen, en dat had alles te maken met de vertelstem van Jai en de knappe manier waarop Anappara je meeneemt naar de wereld van kinderen uit sloppenwijken. Ik twijfelde wel over het nut van de korte hoofdstukjes waarin het perspectief ineens veranderde van Jai naar de verdwenen kinderen, en je hen volgt vlak voor het moment van hun verdwijning. Die voegden eigenlijk onvoldoende toe, en ik bleef me afvragen of het boek ze wel nodig had.