Lezersrecensie
Politieke geschiedenis van Italië
Italië, ca.1760-2011. 12 eeuwen was het schiereiland verdeeld. Een versnipperd Italië was de logica zelve geworden. Na de Franse Revolutie werd het aantal staten teruggebracht van 11 naar 7. Nog steeds te veel. Het Risorgimento, de beweging die ontstond om Italië te verenigen onder één vlag, is razend interessant! Ze begon aan het einde van de 18de eeuw, geïnspireerd door het Franse revolutionaire gedachtegoed maar hoe verliep de weg naar de eenwording die pas diep in de 19de eeuw tot stand kwam? En welk lot had de 20ste eeuw in petto? Hoe kwam het land in de greep van Mussolini? Wat bracht de na-oorlogse periode, waarin Italië opstond, verlamd werd door corruptie en Berlusconi het roer in handen nam?
Landengeschiedenissen, ik las er ondertussen al een aantal. Voor de auteur geen makkelijke klus. Een land is meestal een politiek concept en niet zelden samengesteld uit gebieden die er voorheen niet toe behoorden. Grote complexiteit in het politieke kluwen is eerder regel dan uitzondering. Ook dit boek ontsnapt er niet aan. Hoewel het tekstboek-achtige overstegen wordt, zijn er geen verhalen “van onderuit”. De afzonderlijke regio’s komen eveneens te weinig aan bod, hun landschappelijke of culturele schoonheid blijft buiten beschouwing. Dat is een gemis.
Het is in de eerste plaats een politieke geschiedenis. Aan de hand van 5 tijdvakken (Risorgimento, liberale, fascistische, republikeinse en Berlusconi-periode) neemt de auteur de lezer mee doorheen het politieke verleden van de laatste 2,5 eeuwen. Doorheen deze ontwikkelingslijn, ontwaart Van Osta 2 langlopende tegenstellingen als rode draden en plaatst ze in het voetlicht in elk van de behandelde periodes. Enerzijds het contrast tussen het hoogontwikkelde noorden en laagontwikkelde zuiden, anderzijds de discrepantie tussen “paese reale” (de maatschappelijke werkelijkheid, m.a.w. hoe het is) en “paese legale” (het wettelijk kader, of hoe het zou moeten zijn). Deze 2 concepten lijken wel vergroeid met het land, zijn er zodanig mee verweven als spaghetti en pizza. Daarnaast legt Van Osta duidelijke verbanden tussen oorzaken en gevolgen, schrijft hij met veel nuance en heeft ruime aandacht voor details. De lezer houdt er diepe inzichten aan over. Kaartjes, interne tekstverwijzingen en een index zijn pluspunten, jammer vind ik dat er geen illustraties en bibliografie zijn opgenomen.
Verhelderend voor wie de politieke context wil begrijpen waarbinnen verschillende Italiaanse literaire werken zich afspelen (boeken van Tomasi di Lampedusa, Bassani, Fenoglio, Pavese, …maar evengoed “Het heldenpad” van Tim Parks).
***
Toegevoegd aan mijn lijst "Italië": Literatuur van Italiaanse auteurs of van niet-Italiaanse schrijvers waarin Italië een belangrijke rol speelt.
Landengeschiedenissen, ik las er ondertussen al een aantal. Voor de auteur geen makkelijke klus. Een land is meestal een politiek concept en niet zelden samengesteld uit gebieden die er voorheen niet toe behoorden. Grote complexiteit in het politieke kluwen is eerder regel dan uitzondering. Ook dit boek ontsnapt er niet aan. Hoewel het tekstboek-achtige overstegen wordt, zijn er geen verhalen “van onderuit”. De afzonderlijke regio’s komen eveneens te weinig aan bod, hun landschappelijke of culturele schoonheid blijft buiten beschouwing. Dat is een gemis.
Het is in de eerste plaats een politieke geschiedenis. Aan de hand van 5 tijdvakken (Risorgimento, liberale, fascistische, republikeinse en Berlusconi-periode) neemt de auteur de lezer mee doorheen het politieke verleden van de laatste 2,5 eeuwen. Doorheen deze ontwikkelingslijn, ontwaart Van Osta 2 langlopende tegenstellingen als rode draden en plaatst ze in het voetlicht in elk van de behandelde periodes. Enerzijds het contrast tussen het hoogontwikkelde noorden en laagontwikkelde zuiden, anderzijds de discrepantie tussen “paese reale” (de maatschappelijke werkelijkheid, m.a.w. hoe het is) en “paese legale” (het wettelijk kader, of hoe het zou moeten zijn). Deze 2 concepten lijken wel vergroeid met het land, zijn er zodanig mee verweven als spaghetti en pizza. Daarnaast legt Van Osta duidelijke verbanden tussen oorzaken en gevolgen, schrijft hij met veel nuance en heeft ruime aandacht voor details. De lezer houdt er diepe inzichten aan over. Kaartjes, interne tekstverwijzingen en een index zijn pluspunten, jammer vind ik dat er geen illustraties en bibliografie zijn opgenomen.
Verhelderend voor wie de politieke context wil begrijpen waarbinnen verschillende Italiaanse literaire werken zich afspelen (boeken van Tomasi di Lampedusa, Bassani, Fenoglio, Pavese, …maar evengoed “Het heldenpad” van Tim Parks).
***
Toegevoegd aan mijn lijst "Italië": Literatuur van Italiaanse auteurs of van niet-Italiaanse schrijvers waarin Italië een belangrijke rol speelt.
2
Reageer op deze recensie
