Lezersrecensie
Een regenboog van krachtige, kleurrijke vrouwen ...
op zoek naar zichzelf in vrijheid door de eeuwen heen…
Dat zou ongeveer mijn korte beschrijving zijn van het boek met de toevoeging dat deze twaalf vrouwen (de jongste is 19 en de oudste is 93 jaar) door de Afrikaanse diaspora als gevolg van de slavenhandel op Brits grondgebied beland zijn, meestal al een paar generaties eerder.
Evaristo heeft over elke vrouw een nagenoeg volledig verhaal geschreven over land van oorsprong, ouders, voorouders, opleiding, religie, werk, vriendschappen, liefdes, verraad en overspel, eventuele kinderen en kleinkinderen, alle voor- en fikse tegenslagen in het leven, over hun wilskracht en ambitie, over racisme, seksisme en discriminatie en andere vooroordelen. Integratie en afwijzing. Maar ook over verworven vrijheden en successen. En vooral over hun “anders zijn”, door ras, kleur en geaardheid. Ondanks het terugblikken naar vorige generaties, gaat het toch specifiek over de tijd waarin wij nu leven. “Black life matters”, is de leus nu in een toch wel grimmige tijd. In de zestiger jaren begonnen met “Black is beautiful”.
Eigenlijk heb ik nooit eerder een boek gelezen waarin zo weinig “witte” mensen voorkwamen. Een bijzondere ervaring, moet ik zeggen. Ik heb er veel van geleerd. Doordat Evaristo zo uitvoerig schrijft over haar vrouwen resulteerde dat ook in een ellenlange lijst met namen. Vooral in het begin was dat wat verwarrend lezen. Het zou een goed idee zijn geweest om deze lange lijst van familieleden, vrienden, onderwijskrachten van Amma tot Hattie als aparte bijlage in het boek op te nemen. Graag ook getekend met hun onderlinge verbanden. Misschien voor een volgende druk.
Amma Bonsu, ongeveer 50 jaar, is het verbindend personage. Zij is theaterdirecteur en krijgt eindelijk, eindelijk haar grote doorbraak door voor het National Theatre in London een toneelstuk te mogen schrijven en regisseren. Een nogal omstreden besluit, vindt men alom. Stel je voor dat Amma afgemaakt zal worden door de recensenten.
Dertig jaar lang heeft zij, als zwarte vrouw, in het alternatieve theatercircuit gewerkt, heeft een marginaal bestaan geleid en heeft steeds openlijk de strijd aangeboden tegen de gevestigde orde die haar buitensloot.
Op blz. 7 van het boek wordt vermeld dat Amma’s toneelstuk “De laatste amazone van Dahomey” met zwarte acteurs en actrices in de hoofdrollen vanavond in première gaat.
Vervolgens maken we kennis met de andere elf vrouwen (in handige clusters bijeengezet) die we en die elkaar uiteindelijk treffen in het laatste hoofdstuk bij de première en de afterparty. De cirkel is rond.
In wezen is de tijdsduur dus maar één dag terwijl in deze roman tientallen mensen(levens) in generaties voorbij komen. Je zou het bijna vergeten door deze setting. Een mozaïekroman… met als hoofdthema’s dus feminisme en de zoektocht naar eigen identiteit en vrijheid, bezien, geanalyseerd en beschreven vanuit diverse perspectieven en facetten door een alwetende, zwarte, zeer ervaren schrijfster.
Wie zijn deze vrouwen? Ik noem er een paar.
Dominique, eens een krachtige feministe maar ze verliest zichzelf en gaat bijna ten onder in een dominante lesbische liefde met een volkomen gestoorde, jaloerse vrouw die haar het liefst opsluit. Carole die het uiteindelijk ver heeft geschopt in het zakenleven na een abominabele slechte start als dertienjarig meisje.
Shirley werkt al jaren op dezelfde middelbare school, zeer tot haar ongenoegen, al haar onderwijsidealen zijn vervlogen maar ze redt Carole. Gelukkig heeft Shirley een begripvolle echtgenoot. Is dat wel zo?
Penelope werkt op dezelfde school en wordt uiteindelijk haar collega-vriendin. Zij is wanhopig op zoek naar haar biologische ouders.
Dan is er La Tisha met drie kinderen van drie verschillende vaders op haar 21ste.
Megan, een non-binaire influencer, wordt Morgane met alle bijbehorende problemen.
En de stokoude Hattie niet te vergeten die nog zeer jong van geest is en duivelse plannen uitbroedt over haar nalatenschap. Ze laat zich nog lang niet “kisten” door haar nageslacht. Wat heeft haar oude dag voor haar nog in petto?
En er zijn nog veel andere vrouwen. Ook de moeite waard…
Het zijn allen aanhouders die uiteindelijk in meerdere of mindere mate winnen. En het moet gezegd alle vrouwen komen heel authentiek over waardoor je als lezer méér begrip voor de een kunt opbrengen en een ander behoorlijk wat irritaties teweeg brengt.
Het was dan ook een genoegen om kennis te maken met al deze persoonlijkheden, hun zwakke en sterke kanten te lezen en vooral ook hun geheimen. Niet verwonderlijk dat Bernardine Evaristo de eerste zwarte vrouw was die de prestigieuze Booker Prize heeft gewonnen met dit ambitieuze boek. Ze observeert en ze analyseert goed en dat met humor en zelfs met enig sarcasme. Maar het blijft fictie.
In het bijzonder heb ik genoten van het levensverhaal van de oude Hattie die o.a. haar stampvolle kersttafel beziet en zich laatdunkend uitlaat over haar “almaar uitdijende genenpoel plus aanhang”. De kerstboom met een enorme berg cadeautjes. Het grote Graaigebeuren zoals zij het noemt. “Kerstmis zou eigenlijk Graaimis moeten heten” “de tijd van het jaar dat mensen te veel eten en veel te veel geld uitgeven uit naam van Jezus Christus”
Ik hoop zo dat dit verhaal nog eens verder uitgediept wordt door Evaristo in een aparte roman. Dat geldt eigenlijk ook voor Megan in haar “transitie” naar Morgan. Heel interessant bv hoe zij als heel klein meisje al “barbiecide” pleegt op haar barbies! Toen al een netelige kwestie voor Megan die ook al geen schattige jurkjes wilde dragen…
Het ontbreken van beginhoofdletters en punten aan het eind van de zinnen heeft me nauwelijks gestoord. Dit eventuele gemis werd ruimschoots gecompenseerd door de vele inspringingen, opsommingen, herhalingen en witruimtes. Je zou kunnen zeggen dat door deze schrijftechniek een zekere vaart in de vertellingen komt. Het deed mij denken aan een zogenaamde “gesproken” schrijfstijl, zoals bijvoorbeeld in een speech gebruikelijk wanneer je deze voor jezelf uitschrijft. Steeds een nieuwe regel beginnen met een woord dat meer geaccentueerd moeten worden. Inventief, creatief en functioneel voor juist dit boek.
"Meisje, vrouw, anders" leest bijzonder vlot. Die bijna 500 blz. waren snel gelezen. Te snel soms. Ik wil het boek zeker nog een keer lezen. Een tweede lezing geeft meestal nog meer details.
Ik beveel het boek zeker aan ondanks het feit dat het voor mij toch niet hét boek van het jaar is.
Ik geef vier sterren. Een ster minder o.a. door het te hoge feelgood-gehalte van de afloop. Zie de onwaarachtige epiloog.
Rest mij nog te vermelden dat de prachtige omslag van Ontwerphaven een schot in de roos is. Bijzonder, kleurrijk, met daarop vrouwenhoofden “en profil” die anders zijn, in een tegengesteld perspectief. De kleinste voorop. Heel aantrekkelijk om het boek op te pakken in de boekhandel.
25 augustus 2021
Wil
Dat zou ongeveer mijn korte beschrijving zijn van het boek met de toevoeging dat deze twaalf vrouwen (de jongste is 19 en de oudste is 93 jaar) door de Afrikaanse diaspora als gevolg van de slavenhandel op Brits grondgebied beland zijn, meestal al een paar generaties eerder.
Evaristo heeft over elke vrouw een nagenoeg volledig verhaal geschreven over land van oorsprong, ouders, voorouders, opleiding, religie, werk, vriendschappen, liefdes, verraad en overspel, eventuele kinderen en kleinkinderen, alle voor- en fikse tegenslagen in het leven, over hun wilskracht en ambitie, over racisme, seksisme en discriminatie en andere vooroordelen. Integratie en afwijzing. Maar ook over verworven vrijheden en successen. En vooral over hun “anders zijn”, door ras, kleur en geaardheid. Ondanks het terugblikken naar vorige generaties, gaat het toch specifiek over de tijd waarin wij nu leven. “Black life matters”, is de leus nu in een toch wel grimmige tijd. In de zestiger jaren begonnen met “Black is beautiful”.
Eigenlijk heb ik nooit eerder een boek gelezen waarin zo weinig “witte” mensen voorkwamen. Een bijzondere ervaring, moet ik zeggen. Ik heb er veel van geleerd. Doordat Evaristo zo uitvoerig schrijft over haar vrouwen resulteerde dat ook in een ellenlange lijst met namen. Vooral in het begin was dat wat verwarrend lezen. Het zou een goed idee zijn geweest om deze lange lijst van familieleden, vrienden, onderwijskrachten van Amma tot Hattie als aparte bijlage in het boek op te nemen. Graag ook getekend met hun onderlinge verbanden. Misschien voor een volgende druk.
Amma Bonsu, ongeveer 50 jaar, is het verbindend personage. Zij is theaterdirecteur en krijgt eindelijk, eindelijk haar grote doorbraak door voor het National Theatre in London een toneelstuk te mogen schrijven en regisseren. Een nogal omstreden besluit, vindt men alom. Stel je voor dat Amma afgemaakt zal worden door de recensenten.
Dertig jaar lang heeft zij, als zwarte vrouw, in het alternatieve theatercircuit gewerkt, heeft een marginaal bestaan geleid en heeft steeds openlijk de strijd aangeboden tegen de gevestigde orde die haar buitensloot.
Op blz. 7 van het boek wordt vermeld dat Amma’s toneelstuk “De laatste amazone van Dahomey” met zwarte acteurs en actrices in de hoofdrollen vanavond in première gaat.
Vervolgens maken we kennis met de andere elf vrouwen (in handige clusters bijeengezet) die we en die elkaar uiteindelijk treffen in het laatste hoofdstuk bij de première en de afterparty. De cirkel is rond.
In wezen is de tijdsduur dus maar één dag terwijl in deze roman tientallen mensen(levens) in generaties voorbij komen. Je zou het bijna vergeten door deze setting. Een mozaïekroman… met als hoofdthema’s dus feminisme en de zoektocht naar eigen identiteit en vrijheid, bezien, geanalyseerd en beschreven vanuit diverse perspectieven en facetten door een alwetende, zwarte, zeer ervaren schrijfster.
Wie zijn deze vrouwen? Ik noem er een paar.
Dominique, eens een krachtige feministe maar ze verliest zichzelf en gaat bijna ten onder in een dominante lesbische liefde met een volkomen gestoorde, jaloerse vrouw die haar het liefst opsluit. Carole die het uiteindelijk ver heeft geschopt in het zakenleven na een abominabele slechte start als dertienjarig meisje.
Shirley werkt al jaren op dezelfde middelbare school, zeer tot haar ongenoegen, al haar onderwijsidealen zijn vervlogen maar ze redt Carole. Gelukkig heeft Shirley een begripvolle echtgenoot. Is dat wel zo?
Penelope werkt op dezelfde school en wordt uiteindelijk haar collega-vriendin. Zij is wanhopig op zoek naar haar biologische ouders.
Dan is er La Tisha met drie kinderen van drie verschillende vaders op haar 21ste.
Megan, een non-binaire influencer, wordt Morgane met alle bijbehorende problemen.
En de stokoude Hattie niet te vergeten die nog zeer jong van geest is en duivelse plannen uitbroedt over haar nalatenschap. Ze laat zich nog lang niet “kisten” door haar nageslacht. Wat heeft haar oude dag voor haar nog in petto?
En er zijn nog veel andere vrouwen. Ook de moeite waard…
Het zijn allen aanhouders die uiteindelijk in meerdere of mindere mate winnen. En het moet gezegd alle vrouwen komen heel authentiek over waardoor je als lezer méér begrip voor de een kunt opbrengen en een ander behoorlijk wat irritaties teweeg brengt.
Het was dan ook een genoegen om kennis te maken met al deze persoonlijkheden, hun zwakke en sterke kanten te lezen en vooral ook hun geheimen. Niet verwonderlijk dat Bernardine Evaristo de eerste zwarte vrouw was die de prestigieuze Booker Prize heeft gewonnen met dit ambitieuze boek. Ze observeert en ze analyseert goed en dat met humor en zelfs met enig sarcasme. Maar het blijft fictie.
In het bijzonder heb ik genoten van het levensverhaal van de oude Hattie die o.a. haar stampvolle kersttafel beziet en zich laatdunkend uitlaat over haar “almaar uitdijende genenpoel plus aanhang”. De kerstboom met een enorme berg cadeautjes. Het grote Graaigebeuren zoals zij het noemt. “Kerstmis zou eigenlijk Graaimis moeten heten” “de tijd van het jaar dat mensen te veel eten en veel te veel geld uitgeven uit naam van Jezus Christus”
Ik hoop zo dat dit verhaal nog eens verder uitgediept wordt door Evaristo in een aparte roman. Dat geldt eigenlijk ook voor Megan in haar “transitie” naar Morgan. Heel interessant bv hoe zij als heel klein meisje al “barbiecide” pleegt op haar barbies! Toen al een netelige kwestie voor Megan die ook al geen schattige jurkjes wilde dragen…
Het ontbreken van beginhoofdletters en punten aan het eind van de zinnen heeft me nauwelijks gestoord. Dit eventuele gemis werd ruimschoots gecompenseerd door de vele inspringingen, opsommingen, herhalingen en witruimtes. Je zou kunnen zeggen dat door deze schrijftechniek een zekere vaart in de vertellingen komt. Het deed mij denken aan een zogenaamde “gesproken” schrijfstijl, zoals bijvoorbeeld in een speech gebruikelijk wanneer je deze voor jezelf uitschrijft. Steeds een nieuwe regel beginnen met een woord dat meer geaccentueerd moeten worden. Inventief, creatief en functioneel voor juist dit boek.
"Meisje, vrouw, anders" leest bijzonder vlot. Die bijna 500 blz. waren snel gelezen. Te snel soms. Ik wil het boek zeker nog een keer lezen. Een tweede lezing geeft meestal nog meer details.
Ik beveel het boek zeker aan ondanks het feit dat het voor mij toch niet hét boek van het jaar is.
Ik geef vier sterren. Een ster minder o.a. door het te hoge feelgood-gehalte van de afloop. Zie de onwaarachtige epiloog.
Rest mij nog te vermelden dat de prachtige omslag van Ontwerphaven een schot in de roos is. Bijzonder, kleurrijk, met daarop vrouwenhoofden “en profil” die anders zijn, in een tegengesteld perspectief. De kleinste voorop. Heel aantrekkelijk om het boek op te pakken in de boekhandel.
25 augustus 2021
Wil
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Wil
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
