Een indringend boek over een afschrikwekkend fenomeen

In zijn boek “IS – Tot alles in staat” met als ondertitel “De opmars van een terreurbeweging” geeft de bekende journalist Hans Jaap Melissen een helder en indringend beeld van het ontstaan en de handelwijze van de beweging IS (Islamitische Staat), vóór 29 juni 2014 ISIS genaamd.
Het relaas begint op de rampzalige dag 11 september 2001, de dag van de aanslag op onder meer de Twin Towers in New York. Melissen bevindt zich op die dag in Pristina in Kosovo. Vanaf deze in de hele wereld sedertdien als nine-eleven aangeduide datum is de wereld definitief veranderd. De terreurdreiging en de aanslagen van al-Qaida gaan het dagelijkse leven van velen op talloze plaatsen beheersen.
Jaren later evolueert al-Qaida Irak onder leiding van Abu Bakr al-Baghdadi tot de IS van Irak, zoals in Syrië de met al-Qaida vergelijkbare organisatie Jabhat al-Nusra een soortgelijke ontwikkeling doormaakt. IS heeft als hoofddoel het stichten van een kalifaat op Syrisch en Iraaks grondgebied.
Reeds langere tijd is het begrip IS vooral verbonden met de vreselijke en meedogenloze wreedheden die haar aanhangers begaan tegen ontvoerde westerlingen maar ook tegen regeringssoldaten. Moordpartijen, onthoofdingen en recentelijk een levende verbranding worden gefilmd en op internet geplaatst.
Melissen legt in begrijpelijke taal uit wat IS met deze voor ons westerlingen verachtelijke barbaarse handelwijze wil bereiken.
Het probleem van het groeiende jihadisme is ook al geruime tijd met grote regelmaat in het nieuws dat de wereld beheerst.
Een van de uitspraken namens IS blijft de lezer lang bij: “De Islamitische Staat kent geen grenzen, alleen frontlinies.”
Het boek kent een zonder meer indrukwekkend einde met een zorgelijk perspectief voor de middellange toekomst. Ook de epiloog over de eenzame IS-strijder maakt sombere gedachten los.
Melissen beschrijft het fenomeen IS op analytische wijze, voor een belangrijk deel op basis van eigen ervaringen. Daarbij komt ook een ontroerend beeld voorbij van dokter Othman, een medicus die onder onmenselijke hoogspanning probeert om de verschrikkelijke fysieke en psychische gevolgen van de terreurdaden zoveel als redelijkerwijs mogelijk is met de beperkte middelen en mogelijkheden, te verzachten en te helen.

Als gerenommeerd journalist beschikt Hans Jaap Melissen over een heldere en soepele schrijfstijl waarmee hij een complex vraagstuk zeer toegankelijk maakt voor het grote publiek. Het dramatische verhaal is gemakkelijk leesbaar en de vreselijke impact van de ontwikkelingen vooral in Syrië komt bij de lezer snel binnen en beklijft vervolgens ook.
Het boek is voortreffelijk geredigeerd. Slechts in de laatste regel op bladzijde 230 is een foutje te ontdekken, dat bovendien overduidelijk een vergissing is omdat één woord ten onrechte niet geschrapt is.
De cover bestaat in hoofdzaak uit een serie Arabische tekens; even intrigerend als voor een niet-arabist onleesbaar.
“IS – Tot alles in staat” is een informatief boek voor eenieder die meer van de achtergronden van het ontstaan en bestaan van IS wil weten.
Waar vele lezers mee zullen achterblijven is de vraag wat een journalist drijft tot het nemen van zulke grote risico’s voor het feitenonderzoek.

Het uitdelen van sterren is voor een boek als dit nauwelijks opportuun.
Het boek is gewoonweg een echte aanrader voor de in het onderwerp geïnteresseerde lezer.