Klein meesterwerk

Op de achterflap van dit boekje staat: na 25 jaar heeft de schrijfster haar eindscriptie 'Martelaressen in de vroegchristelijke kerk' in proza omgezet. Meteen was mijn nieuwsgierigheid geprikkeld. Als derdejaars studente Geschiedenis, die binnenkort gaat beginnen aan haar bachelorscriptie, kan ik niet anders dan geïntrigeerd andermans historische onderzoeken lezen (zowel om van te leren als om van te genieten). En dan ook nog een onderzoek naar een zeer dynamische periode in de geschiedenis. Een periode waarin de polytheïstische wereld van de Grieken en Romeinen plaats ging maken voor de monotheïstische van de Christenen. Een periode van gruwelijke martelingen, decadentie, tirannie en de val van wereldrijken. De verwachtingen waren dus hoog en ze zijn geen moment teleurgesteld!
In het boek volgen we Aurelia Decimus, dochter van de consul van Carthago. De hoofdpersoon is vervelend, verwend, arrogant, egoïstisch en lelijk op elk vlak. En toch weet Nienke Pool haar interessant te maken! Ik heb nog nooit een boek gelezen, waarin ik zo'n hekel had aan de hoofdpersoon, maar toch benieuwd was wat er met haar ging gebeuren. Dat is op zich al een applaus waard.
Naast de hoofdpersoon zijn de gebeurtenissen in het boek ook zeer waarheidsgetrouw. Van de arena waarin de Christenen, overgoten met dierenbloed, bestookt worden met allerlei wilde dieren tot de Christenen die als menselijke fakkels dienen aan het begin van de avond als het feestmaal plaatsvind. Weerzinwekkend, maar zeer waarheidsgetrouw.
Behalve de gebeurtenissen zijn de geloofsovertuigingen van zowel de Romeinen als de Christenen op een prachtige manier in het boek verwerkt. De huisgod die voor iedere familie in de Oudheid een belangrijk onderdeel was van het dagelijks leven wordt in het verhaal als een echt persoon voorgesteld. In het begin heb je het idee dat de man gewoon een bediende is, maar al vrij snel wordt duidelijk dat Lares geen mens is. Ook de godheid Pan, die de Christenen als model hebben gebruikt voor de duivel, heeft een grote rol in het verhaal en wordt zonder moeite in de rest van het verhaal verweven. Deze versmelting van godenwereld en normale wereld was in de Oudheid een normaal gegeven en dat wordt in dit verhaal gerespecteerd en op geniale wijze gebruikt.
Het allerknapste aan het verhaal is echter de toon. Nienke hanteert een simpele, duidelijke verteltoon die voor zowel volwassenen als de jeugd makkelijk te lezen en begrijpen is en vat zo een complex en interessant stukje geschiedenis en fictie in een vorm die bedrieglijk eenvoudig is.
De begeleidende tekeningen van Gidion van de Swaluw zijn een prachtige aanvulling op het verhaal en doen denken aan de manier waarop de mythologische verhalen uit de Oudheid werden uitgebeeld op vazen en in fresco's. De tekeningen vertellen net als deze kunstwerken een eigen verhaal en zijn een wezenlijke toevoeging op de tekst. Wederom een prachtig voorbeeld van hoe literatuur en kunst elkaar aanvullen en versterken.
Het enige nadeel aan dit verhaal is de lengte. Sommige scènes hadden kunnen profiteren van een groter woordental. Vooral bij de eerste scène in de arena miste ik een omgevingsschets. Zowel de arena als het grote Carthago blijven een onduidelijke 'geest' op de achtergrond, terwijl ze in een langer verhaal sfeermaker hadden kunnen zijn. Het verhaal is er absoluut niet minder om, maar er zit nog meer in.
Het verhaal is en blijft echter een klein meesterwerk dat geschreven is met respect en aandacht voor de geschiedenis (zowel qua gebeurtenissen als belevingswereld), een prettige toon heeft en een akelige hoofdpersoon die op briljante wijze is neergezet.