Meesterlijk verhaal over een spel, maar vooral over het leven

Zes eerstejaarsstudenten spelen een aanvankelijk leuk en onschuldig spel. Ze worden begeleid door drie mysterieuze figuren van de al even mysterieuze Spelsoc, een spellensociëteit. De zes verzinnen opdrachten voor elkaar en wie een ronde verliest moet een zgn. consequentie uitvoeren. Deze kunnen eenvoudig, middelmatig of moeilijk zijn en hebben meestal grote gevolgen. Ze zetten met de consequenties vaak hun leven op het spel. Niet in de zin van ‘leven en dood’, maar de consequenties bepalen wel het verdere ‘verloop’ van hun levens. Als iemand een opdracht niet of niet goed uitvoert moet hij of zij het spel verlaten. Veertien jaar later komen de overblijvers samen om de laatste ronde te spelen. Uiteindelijk blijft er één winnaar over.

Dagboek
‘Zwart krijt’ is, zo lijkt het, een dagboek geschreven door Jolyon. Hij vertelt wat er gebeurt is in het verleden en wat er nu, 14 jaar later, gebeurt. In het begin is niet meteen duidelijk wie het dagboek schrijft, je wordt meerdere malen op het verkeerde been gezet. Eenmaal duidelijk blijkt dat het toch niet allemaal is wat het lijkt. Het citaat waar Yates het verhaal mee opent “Vertrouw nooit de schrijver. Vertrouw het verhaal.” staat er niet zomaar.

Spel vs. het leven
Het spel dat de zes spelen staat symbool voor het echte leven “Hun spel was zó’n bleke imitatie van het leven geweest, zo bot en kinderachtig. Want alleen het leven had echte consequenties, alleen het leven kon echte pijn veroorzaken.” Eigenlijk komen alle thema’s van een mensenleven wel aan bod in het spel: vriendschap in al haar facetten en de liefde, afgunst en jaloezie, ouder worden en keuzes maken, etc. Yates schrijft niet zomaar een verhaal op, maar weet de vergelijking met het echte leven goed neer te zetten.

Goede uitdieping karakters
Het aantal personages is beperkt tot de zes spelers van het spel (Chad, Jolyon, Jack, Mark, Emilia en Dee) en de drie leden van Spelsoc (kleinste, middelste en langste, vernoemd naar hun lengtes). Dit maakt het overzichtelijk, maar zorgt ook dat er voldoende ruimte is om de personages uit te diepen. Over de drie Spelsoc-leden komt de lezer weliswaar niet veel te weten, maar de zes spelers leer je zeer goed kennen. Ieder heeft zijn of haar nukken en eigenschappen, die hij of zij inzet om het spel te winnen. Omdat je de zes goed leert kennen, snap je wat ze denken, wat ze doen en welke keuzes ze maken om het spel te winnen. Opmerkelijk is ook de rol die de vader en moeder van Chad spelen in het boek. Ze komen nauwelijks aan bod in het verhaal, maar blijken toch een rol van betekenis te spelen.

Prachtig taalgebruik
Wat vanaf de eerste bladzijde meteen opvalt is het prachtige taalgebruik en de fijne woordkeuze van Yates. Wat te denken van bijvoorbeeld “Ik stop met typen om een longvol wereld tot me te nemen, om haar geuren in te ademen terwijl ik bij mijn raam sta.” Ook een zwaar thema als zelfmoord weet hij bijna poëtisch te verwoorden. “[...] iemand die zo depressief was dat hij zich van het leven beroofde, iemand die de wereld zo’n belasting vond dat hij de voorkeur gaf aan slapen boven bewustzijn.” Alleen al de manier van schrijven zorgt ervoor dat ‘Zwart krijt’ een boek is dat je moet, maar vooral wilt lezen.

Conclusie
Dit boek onderscheidt zich op een groot aantal punten van andere boeken. Sterk verhaal, zeer goed uitwerkte karakters. Originele insteek. Verrassende en geloofwaardige ontknoping. Het verhaal is niet heel erg spannend, maar omdat je echt wil weten hoe het afloopt (of beter, hoe het destijds gegaan is) blijf je lezen. Kortom: een meesterlijk boek, het lezen meer dan waard.