Prachtige, mystieke vertelling over klein, dromerig jongetje

Net als debuutroman Verdriet is het ding met veren is Lanny, de langverwachte nieuwe roman van Max Porter (1981) weer een pareltje. In de roman staat de kleine jongen Lanny centraal, die enorm van zingen houdt en in een klein dorpje buiten Londen woont. Hij woont daar met zijn vader en moeder. In het verhaal spelen nog andere dorpsgenoten een rol: bijvoorbeeld ‘Maffe Pete’, een excentrieke kunstenaar bij wie Lanny tekenlessen volgt. Ook ‘Oude Peggy’, een buurvrouw die haar dagen doorbrengt met kletsen en roddelen, is een belangrijk personage. En ‘Dode Papa Scheurwortel’ ook, een boom uit wiens perspectief we ook af en toe ‘zinsneden’ en ‘gedachten’ lezen, uitgeschreven over de bladzijden als ware het de takken van een boom. Of zijn het de flarden gedachten van de bewoners van het dorpje als ze hem passeren?

Het boek leest als een soort mythische vertelling, met veel passages die zich bevinden op de grens tussen realiteit en droomwereld, waaronder de passages waarin de pratende en denkende boom de hoofdrol speelt. Is dit de fantasiewereld van Lanny? Hij wordt steeds aangetrokken door Dode Papa Scheurwortel, waardoor hij uiteindelijk ook in de problemen raakt. Tegelijkertijd bouwt de spanning zich op in het ‘realistische’ verhaal, dat nog steeds de boventoon voert. Lanny verdwijnt op een dag, is nergens meer te vinden, en het dorp is in rep en roer. Oude overtuigingen en vooroordelen doemen weer op, mensen worden met de nek aangekeken en beticht van zaken waaraan ze zich niet schuldig hebben gemaakt, puur omdat ze anders zijn. Iedereen verdenkt elkaar opeens. Het gonst van de geruchten, mensen zijn op zoek naar ‘reuring’.   

Met de zorgvuldig gekozen thematiek houdt Porter de aandacht van de lezer vast; de droompassages waarin de boom aan het woord is zijn nergens storend, al is de functie soms niet geheel duidelijk. Het maakt het een dromerig, poëtisch, fantasierijk en creatief boek. Vanuit Lanny’s perspectief zijn er geen hoofdstukken geschreven, toch leren we hem heel goed kennen en kunnen we ons een beeld vormen van een gevoelige, lieve, ietwat in zichzelf gekeerde jongen, die bepaalde gaven heeft die erop duiden dat er meer is tussen hemel en aarde. Ook wordt er door de manier van schrijven sympathie opgewekt voor het jongetje. De stijl is mooi, met veel beeldend taalgebruik, en de vele dialogen (voornamelijk van personages met zichzelf) en gevoelens die we lezen vanuit het perspectief van vader, moeder en de dorpelingen, zorgen ervoor dat de vaart erin blijft en dat je wordt meegezogen in het verhaal.

Voor wie per se grip wil krijgen op het verhaal en verlangt naar een zeer realistische vertelling is Lanny niet direct geschikt. De lezer die meegevoerd wil worden door een stroom prachtige woorden in een mystieke vertelling met actuele en aangrijpende thema’s, zal deze roman echter zeker kunnen waarderen. Het is te hopen dat Porter zijn schrijverscarrière op deze ingeslagen weg voortzet.