Een spannend debuut dat een betere redactie verdiende

De eerste jaren van Leendert Lodders leven bieden al genoeg stof om een boek aan op te hangen: zijn vader vergiftigt in het begin van de jaren vijftig van vorige eeuw zijn eerste vrouw en komt er bijna mee weg. Pas als hij zich tijdens een ruzie met zijn volgende vrouw verspreekt, gaat de bal aan het rollen en wordt hij veroordeeld voor moord. In de gevangenis wordt hij op zijn beurt vergiftigd door een andere notoire gifmoordenaar. Deze feiten liggen dan ook aan de basis van het eerste boek van Leendert Lodder: Als tie maar niet wordt als zijn vader.

Twee jaar later waagt hij zich aan zijn eerste spannende boek. De keuze voor een politiethriller lag voor de hand, want de nu 61-jarige Leendert Lodder trad niet in de sporen van zijn vader, maar was jaren rechercheur en is nog altijd hoofdinspecteur bij het politiekorps van Twente, alsook hulpofficier van Justitie.

Het resultaat luister naar de titel Ultieme wraak, werd verpakt in een geslaagde, stijlvolle retro cover, wordt geleverd met een al even elegante bijpassende bladwijzer en verhaalt over de pas opgerichte politiedienst USO − Unit Speciale Opdrachten − die enkel zaken aangereikt krijgt die gevoelig liggen. De eerste zaak betreft een organisatie die zich Angels of Revenge noemt, en die rechterlijke dwalingen meedogenloos rechtzet. Niet alleen worden onterecht vrijgesproken moordenaars de dood ingejaagd, maar ook hun advocaten ondergaan hetzelfde lot. Het hoeft geen betoog dat er meteen en van alle kanten druk wordt uitgeoefend op het team van Dick Prins, dat moeite heeft om het onderzoek op de rails te krijgen…

Maar meer dan een gewone politieroman, is Ultieme wraak een vehikel om de moeilijke situatie aan te kaarten waarin de politie tegenwoordig moet werken. Het wettelijke kader lijkt in het voordeel te werken van de crimineel: de bescherming van verdachten en de quasi vrije hand die de verdediging ter beschikking heeft, beperken vooral de mogelijkheden waarmee de rechercheurs de bewijslast moeten proberen rond te krijgen. Het gevoel dat de wet de kant lijkt te kiezen van de dader in plaats van die van het slachtoffer zorgt voor frustratie bij het politiekorps. De vraag of er geen ongezond onevenwicht zit in deze wetten staat dan ook centraal. Om deze stelling wat kracht bij te zetten, laat de auteur het onderzoek zelfs uitdeinen tot in de bergen rond Sarajevo, waar de grenzen van het wettelijke wat kunnen opgerekt worden. Gelukkig integreert de auteur deze kanttekeningen op zeer natuurlijke wijze in het verhaal en wordt hij pas belerend in de epiloog, wat de juiste plaats is om een standpunt uitgebreid te belichten.

Leendert Lodder heeft wat moeite met de overschakeling van zijn ambtelijke en zich tot de feiten beperkende taalgebruik naar een vlotte vertelvorm die gehanteerd wordt in een roman. De klinisch geschreven aanvang is dan ook verantwoordelijk voor een stroef begin. Maar de auteur leert snel, en naarmate het verhaal vordert wordt zijn stijl losser.

Hoewel het basisgegeven van een speciale politiecel zich uitstekend leent om een reeks aan op te hangen, lijkt dat deze keer niet de bedoeling te zijn, want Ultieme wraak  bevat − op het leven laten na − al zowat alle mogelijke beslommeringen die een rechercheur kunnen overkomen tijdens zijn loopbaan: bedreigd worden, ontvoerd worden, beschoten worden, aan een intern onderzoek onderworpen worden… Even krijgt het verhaal zelfs iets James Bondachtigs. Het zit allemaal in dit 375 bladzijden tellende en vier maanden overspannende verhaal, en dus blijft er weinig over om de lezer een volgende keer mee te verbazen. Maar overdrijving ligt op de loer, en als de auteur zelfs twee keer hetzelfde trucje uit de kast haalt is dat van het goede te veel. Net als de groteske ontknoping, die er bij de haren is bijgesleept en de geloofwaardigheid een serieuze knauw geeft.

De prominente aanwezigheid van actie en het internationale karakter van het boek roepen meteen gelijkenissen op met het werk van de Vlaming Christian De Coninck die trouwens ook als politieman door het leven gaat.

Met Ultieme wraak levert Leendert Lodder een aardig spannend debuut af, dat nog beter was geweest na een degelijke redactie, want de tekst bevat een bovengemiddeld aantal fouten, wat het leesplezier negatief beïnvloedt. Toch blijft het boek best genietbaar voor de liefhebber van de politieroman.