Martin Beck is de duidelijke voorloper van Kurt Wallander en Sjöwall & Wahlöö zijn absoluut de leermeesters van Henning Mankell.

Onder de indruk van de eerste twee boeken van Henning Mankell besloot ik om een reisje in de tijd te maken en te beginnen aan het eerste boek van het Zweedse echtpaar Sjöwall & Wahlöö. Zij kunnen namelijk beschouwd worden als de voorlopers en inspiratiebronnen van de hedendaagse Scandinavische topauteurs op het gebied van de misdaadromans. De grondleggers in feite van het culturele Zweedse erfgoed. In totaal schreven Sjöwall & Wahlöö tien boeken over inspecteur Martin Beck uit Stockholm, en in 1965 werd de spits afgebeten door De vrouw uit het Götakanaal.

In het begin was het absoluut even wennen. Een inspecteur uit Amerika heeft belangrijke informatie en wil deze per post opsturen. OPSTUREN?? Waarom niet over snel op de fax gooien? Een politieman in Zweden wil naar collega vele kilometers verderop wat gegevens doorbellen. DOORBELLEN?? Stuur toch gewoon een e-mail! Van aangetroffen bloedsporen kan men wel de bloedgroep vaststellen maar echt bewijs valt dat niet te noemen. Hooguit een toevalligheid. WAT?? Neem dan een DNA monster! Een inspecteur van de politie achtervolgt een verdachte en ziet nauwelijks kans om via de slechts schaars aanwezige telefoons op straat zijn leidinggevende op de hoogte te houden. HOEZO?? Gebruik dan gewoon je gsm!

Maar veertig jaar geleden zag de wereld er nu eenmaal veel anders uit, en hoewel het aan de ene kant raar is om daar tijdens het lezen steeds mee geconfronteerd te worden was het ook wel heel leuk om er iedere keer even bij stil te staan. E-mail en faxen bestonden nog niet en ook van DNA hadden de meeste mensen nog nooit gehoord. Anno 2004 is dat eigenlijk onvoorstelbaar en vraag je jezelf af hoe de politie toen eigenlijk in staat was een misdaad op te lossen. Het antwoord op die vraag wordt in de boeken van het schrijvende echtpaar echter ook gegeven: door goed en zorgvuldig speurwerk. Toen ik eenmaal op de helft van het boek was bleek het politiewerk uit de jaren zestig mij ook niet meer te bevreemden en had ik het gebrek aan moderne hulpmiddelen al helemaal uit mijn hoofd gezet.

De debuutroman van Sjöwall & Wahlöö is namelijk gewoon een heel goed boek dat mij van begin tot eind heeft weten te boeien. Een onbekende vrouw die gevonden wordt in het drukbevaren Götakanaal en die door werkelijk niemand in Zweden als vermist wordt opgegeven. Ze is bruut vermoord maar doordat ze al enige tijd in het water lag zijn er nauwelijks aanwijzingen te vinden die enig licht op haar dood kunnen werpen. Maar uiteindelijk lukt het Martin Beck toch om haar te identificeren en op een slimme manier weet hij de laatste uren van haar leven in kaart te brengen. Om op die manier te ontdekken wie de moordenaar kan zijn geweest.
Het enige vervelende in De vrouw in het Götakanaal vond ik achteraf de wat saaie rapportages van allerlei gesprekken van de politie met vrienden en bekende van het slachtoffer. Voor de rest was mijn eerste kennismaking met het werk van deze legendes uit de thriller- en detective literatuur een zeer aangename verrassing. Ik heb inmiddels al hun tien boeken in mijn bezit en ik weet nu al zeker dat ik ze allemaal met heel veel plezier ga lezen!

Martin Beck is de duidelijke voorloper van Kurt Wallander en Sjöwall & Wahlöö zijn absoluut de leermeesters van Henning Mankell. En de fans van laatstgenoemde zijn verplicht hun huiswerk te doen en net als ik – veertig jaar na dato – deze boeken opnieuw te ontdekken.