Empathie voor de duivel

Schuld, onschuld, het zijn relatieve begrippen. In Muidhond, het spannende en prachtig geschreven debuut van Inge Schilperoord (1973), worstelt de 30-jarige Jonathan met zichzelf nadat hij is vrijgesproken van tbs wegens gebrek aan bewijs. Wat hij op zijn geweten heeft blijft lang in het midden. Nu hij vrij is wil Jonathan een beter mens worden, een nieuw mens liefst. Voor zijn eenzame moeder zorgen, voor de hond, de vis die hij vangt (een zeelt, ook wel: muidhond, een slijmige karpersoort met geneeskrachtige eigenschappen). En voor het buurmeisje.

Vanaf de eerste bladzijde loopt de druk op, mede dankzij de zomerhitte in het dorp aan zee. Schilperoord schrijft sober, alles is zo gewoon, huiselijk: het bankje bij de bushalte, het aardappels schillen, de speeltuin met de kapotte schommel. Ondertussen zindert de onderhuidse spanning op elke pagina. Zoals bij de eettafelscènes met onderdrukte liefde en ergernissen tussen moeder en zoon. Citaat: ‘Hij duwde de punt van zijn mes in het knapperige vet, sneed, proefde. Hij schaamde zich haast voor zijn honger. Zijn moeder lachte voorzichtig naar hem.’

Schilperoord werkt als forensisch psycholoog bij onder andere het Pieter Baan Centrum en voor haar boek putte ze ongetwijfeld uit haar praktijk. Muidhond stelt vragen over hoe om te gaan met dingen die je niet kunt veranderen aan jezelf. Er is empathie voor de duivel, en wat achterblijft is het gedachte: niet te vroeg oordelen. Nooit.