Het jaar waarin de geschiedenis voorgoed veranderde

De schrijfster van het boek 1666, Rebecca Rideal, is TV producer en historica gespecialiseerd in de 17e eeuw en de stad Londen. Ze is ook de oprichtster van het populaire online geschiedenismagazine The History Vault. Haar televisiecarrière en geschiedenisstudie gingen een beetje gelijk op, tot het moment dat een vriend was toegelaten als promovendus op de universiteit en ze, zoals ze zelf zegt, 'groen van jaloezie zag'. Ze besloot zelf ook een gooi te doen naar deze positie en aangezien ze al op de lagere school geïnteresseerd raakte in het 17e eeuwse Engeland was de richting snel gekozen. Van het een kwam het ander en al snel merkte Rideal dat ze een boek aan het schrijven was over een periode die de stad Londen voorgoed zou veranderen.

Het boek begint in het voorjaar van 1665 als het leven in de stad Londen zijn normale gang gaat en Engeland net de oorlog verklaard heeft aan de Nederlanden. Het zou de tweede grote oorlog tegen de Nederlanden worden. Terwijl veel mensen doorgingen met het dagelijkse leven, brachten schepen uit het buitenland vlooien mee. Die vlooien sprongen van de meegevoerde goederen op de zwarte ratten die de stad bevolkten en de besmetting met de pest was een feit. Men had al eerder met de pest te maken gehad en het enkele geval waar deze epidemie mee begon, werd niet direct als verontrustend gezien. Dat veranderde al gauw toen het aantal doden heel sterk toenam. Later zou blijken dat in de stad Londen meer dan 100.000 mensen in die periode stierven aan de pest. Pas als je weet dat er in die tijd zo'n 460.000 mensen in de stad woonden, besef je hoeveel dat er waren.

De oorlog ging door en aan het begin van 1666 mengden ook de Fransen zich in de gevechten. De Engelsen namen wat verkeerde beslissingen en werden regelmatig door de Nederlanders verslagen en er vielen veel slachtoffers. In augustus begon de wellicht grootste ramp van dat jaar. Bij een bakkerij brak een brandje uit. Londen bestond, zoals zoveel steden in die tijd, voornamelijk uit houten gebouwen. De brand verspreidde zich snel en aan het einde van de eerste dag was een kwart van de stad afgebrand. De tweede dag vernietigde de brand het enorme kasteel van Baynard. De derde dag verloor de stad het beroemde St. Paul's en pas op de vierde dag kon de brand teruggedrongen worden. Ondertussen is 1666 ook het jaar waarin Isaac Newton zijn eerste ontdekking op het gebied van de zwaartekracht deed, schreef John Milton zijn epische gedicht Paradise Lost en begon de jonge architect Christopher Wren aan het ontwerpen van een nieuw Londen dat deze keer uit steen opgetrokken werd.

Rebecca Rideal beschrijft deze periode in de geschiedenis zo levendig, en vanuit het gezichtspunt van zowel de gewone man als beroemde mensen, dat het lijkt of je naar een film kijkt. Fascinerend zijn de details van het dagelijkse leven in deze zwarte tijd in de geschiedenis en tegelijkertijd ontkom je niet aan de vergelijking met het heden. Als gevolg van de oorlog, de pest en de brand waren er zo'n 70.000 daklozen. De in de stad aanwezige buitenlanders kregen de schuld van alles en konden ternauwernood het vege lijf redden. De rampen troffen zowel de armen als de rijken en waar de meeste geschiedenisboeken zich concentreren op de grote brand in Londen, weet Rideal het dagelijks leven daaromheen zeer gedetailleerd te beschrijven.

In het begin van het boek treffen we een lijst van hoofdrolspelers aan en in het midden van het boek wat foto's van schilderijen en tekeningen. De bekendste personen komen we aan het einde van het boek nog een keer tegen als de schrijfster laat weten hoe het met deze mensen verder is gegaan in de geschiedenis. Het mag niet onvermeld blijven dat het boek uitstekend is vertaald door Fred Reurs. Geschiedenisliefhebbers mogen dit boek niet missen.