Cynisme en overdrijving (?) in Het hout

Boek over ontucht in de katholieke kerk. Vreselijk boek, waarin Brouwers in geurende en kleurende beelden beschrijft wat er zoal misging. Uitgebreid wordt beschreven hoe de kloosterlingen hun seksuele verlangens toch niet uit kunnen sluiten. Brouwers lijkt ons te willen leren dat kuisheid een leugen is, en ingaat tegen hetgeen de mens verlangt. Lust, seks en liefde zijn onlosmakelijk met het mens-zijn verbonden. Tevens staat het zwijgen centraal: broeder Bonaventura ziet alles, maar in de gesloten internaat is iedereen bang voor de Goddelijke straf, zo eveneens Bonaventura.

Centrale vraag: is dit boek waar? Brouwers lijkt satire te schrijven, en alles aan te dikken. Maar het blijft staan: Brouwers rekent af met de hypocrisie in de katholieke kerk. Ook wordt duidelijk dat Brouwers eigen verblijf in een jongensinternaat hem gevormd heeft als mens, en dat het ook écht afschuwelijk was. In Bezonken rood schreef hij het al: hij is op gruwelijke wijze verraad door zijn moeder, omdat ze 'altijd bij elkaar zouden blijven'. Daaraan hield zijn moeder zich niet, een moeder die zich door de afgrijselijke situatie in het Tjappenkamp, blijvend liet beïnvloeden.

Een prachtig boek, die de lezer raakt, en de lezer doet nadenken over de functie van literatuur. Brouwers, die nogal eens betwist wordt van leugens, reageerde daarop. 'Ik lieg niet, ik schrijf een roman'. Het lijken, zo blijkt uit het oeuvre van Brouwers, twee verschillende dingen te zijn