Overspeeld

Het basisidee van het boek is eenvoudig: drie personen schrijven brieven en zo leren we hun persoon(lijkheid) , hun gedachtewereld, hun actuele leven met flashbacks naar hun verleden, kennen. Het lezen wordt al iets ingewikkelder gemaakt doordat de auteur ervoor koos zijn boek als een strijkkwartet te ontwikkelen.
Het boek bestaat uit 4 delen, ingeleid door verschillende tempi zoals andante, con moto,… Muzieksleutels aan elk nieuw deeltje, verbeelden de hoofdpersonages; de schrijfstijl beeldt hun eigen klankkleur uit. Het vraagt wat oefening om in het verhaal te komen, maar eens we begrijpen wie wie is, gaat het lezen vlotter.
Camiel, de solsleutel, speelt tweede viool in een strijkkwartet, komt over als een zwak, weinig gepassioneerd figuur. Zeer begaan met zichzelf en zijn zielenroerselen, bekijkt en speelt hij muziek op een koele, perfectionistische manier.
In Parijs ontmoet hij Nadège, de do-sleutel, ze is een natuurtalent, heeft een fonografisch geheugen en speelt altviool in de metro. Dochter van een zigeuner en bourgeoise, wordt ze clichématig neergezet als de verleidelijke zwartharige schoonheid die gevoelvol en ongeremd door het leven gaat. Via haar komen de poëtische, soms wat zweverige passages in het boek. Later zien we haar ook tussen demonstraties van de Indignatos, Femen en speelt ze op een plein na de Charlie Hebdo aanslagen.
Pablo, fa-sleutel, eens gevierd componist en cellist, komt aan de bak als Uber-chauffeur. Hij registreert stiekem de conversaties van zijn cliënten en maakt met deze spraakmelodieën een radioprogramma. Zijn brieven zijn cynische beschouwingen over de maatschappij en, met een bijna encyclopedische kennis van geschiedenis en muziekgeschiedenis,geeft hij duiding bij de brieven van Camiel. De twee kennen elkaar van een zomerkamp, geleid door een bezielende Pablo, maar met dramatische afloop. Gaandeweg in het verhaal komt de waarheid aan het licht.
Ze vinden elkaar terug op het cruiseschip de Titanic II, een replica van de eerste, waar Camiel en Nadège in het orkest spelen en Pablo, verscholen in zijn hut, verder componeert aan zijn magnum opus, Odysseus' dochter genaamd.
Het verhaal gaat op thrillerwijze in crescendo en eindigt met een spectaculair hoogtepunt in Tsjechië, op de tonen van Janacek.
Dat is wat de auteur, Christiaan Weijts, de lezer letterlijk meegeeft: een Spotify speellijst waar de in het verhaal aangeraakte muziek en de achtergrondmelodieën zijn opgenomen. Een aardige gimmick, zij dat die uiteindelijk weinig substantieels toevoegt aan het leesplezier wegens niet synchroon en, voor de muziekleek, lang niet altijd begrepen linken.
Want, toegegeven, Weijts is niet een beetje onderlegd: weet ontzaglijk veel over muziek, kent zijn klassiekers meer dan grondig en heeft zijn maatschappijkritische pen in vitriool gedoopt.
Wat tevens het zwakke punt is van dit boek: er wordt zoveel 'wijsheid' gedebiteerd in een bijna hermetisch, intellectuele taal, dat de ziel van het boek vervlogen is.
De lezer kan zich niet identificeren met de personages, de plot van het verhaal lijkt te verzinken in de krampachtige structuur van de brievenroman, die uiteindelijk een muziekstuk moet verklanken.
Sterke columnist die de schrijver is, heeft hij hier zijn hand overspeeld.
Aanbevolen voor de diehard fans van Weijts, als instap is vroeger werk of een opiniestuk een betere kennismaking.