Op zoek naar jezelf in Oost-Groningen

De plek waar je opgroeit vormt je voor de rest van je leven. Simone, de hoofdpersoon uit Annette Maas’ roman Hier kom ik weg, kan erover meepraten. Na haar jeugd in Winschoten, Oost-Groningen, weet ze niet hoe snel ze naar Amsterdam moet verhuizen. Daar begint Simone samen met succesvol musicus Raaf en twee dochtertjes een nieuw leven. Toch knaagt het verleden aan haar.

Simone was altijd een buitenbeentje. Als dromerig, schuchter meisje met een Limburgse vader, Haagse moeder en zonder Gronings accent, voelde ze zich niet thuis tussen de noorderlingen. De vraag ‘waar kom ik vandaan?’ staat dan ook centraal in de roman. Of op z’n Gronings: ‘waar kom ik weg?’

“Hoe meer ik nadenk over mijn toekomst, hoe vaker ik word teruggezet in het verleden.” Dat is ook precies wat de roman doet: het verhaal springt heen en weer tussen heden, wanneer Simone tot over haar oren in een midlifecrisis zit, en het verleden, vanaf haar kindertijd tot aan het eindexamen (jaren ’80, begin jaren ’90). Maas groeide zelf op in Winschoten, beschrijft het gebied vol nostalgische jaren details. “Elke vrijdag ziet er hetzelfde uit: Castèl (drinken, roken), ’t Pleintje (drinken, dansen), Castèl (drinken, blowen), dan shoarma eten bij Shalom en aan het einde tegen de muur van de kerk op het plein zoenen en nog een keer blowen.”

De vele gedetailleerde beschrijvingen van plaatselijke winkels, boerderijen, fietspaden en moestuintjes vertragen het verhaal op sommige momenten. Aan de andere kant dragen ze wel bij aan de geloofwaardigheid. Herinneringen uit je jeugd zijn nu eenmaal vaak gericht op specifieke details. Ook de bewoners van Winschoten en omstreken worden treffend beschreven. Over een hip nieuwbouwproject dat niet van de grond komt zegt Simone bijvoorbeeld: “Groningers moet je niets opdringen en al helemaal niet lekker maken met zinnetjes als ‘je eigen kleine paradijsje’. De huizen zagen er duur uit. Niemand hier kan dat betalen.”

Onvermijdelijk komt tegen het eind van het boek het moment dat heden en verleden elkaar ontmoeten. Om verder te kunnen, om ‘vrede met zichzelf te sluiten’, neemt Simone de trein terug naar haar roots. Herkenning en verandering wisselen elkaar af. Maar de Groningers zien haar nu als Amsterdamse en zeggen: ‘jij komt hier niet weg, hè.’ Simone is echter vastbesloten om te vinden wat ze zoekt.

Maas levert met Hier kom ik weg een bijzondere debuutroman af, die uitblinkt door de gedetailleerde beschrijvingen. Simones zoektocht naar zichzelf is geen groots verhaal, maar juist heel alledaags en zeer waarschijnlijk herkenbaar voor veel lezers.