Tempo, humor, complicaties en een ethisch boefje op de maan

Artemis is het tweede boek van Andy Weir. Zijn eerste boek, The Martian, is een spannende instant bestseller, en succesvol verfilmd. Artemis blijkt al net zo’n heerlijk boek.

De boeken hebben diverse overeenkomsten. Ze spelen zich beide buiten de aarde af, The Martian op Mars en Artemis op de maan, binnen en buiten maanstad Artemis. Net als in The Martian wordt in Artemis best veel (ruimte)technische informatie gegeven, wat ik toch niet als saai heb ervaren: het is functioneel en goed te behappen, en het klopt altijd (voor zover ik dat beoordelen kan).

Ook een overeenkomst is de likeability van de hoofdpersonen. Maar waar Mark Watney in The Martian een deugdzame figuur is, is Jasmine (Jazz) in Artemis een boefje. Maar wel een ethisch boefje.

Jazz, de ik-figuur in het verhaal, is een anarchist; ze doet van alles wat verboden is, en ze doet het voor eigen gewin. Ze neemt soms onverantwoorde risico’s, maar overschrijdt niet de grens waar voorbij ze anderen in levensgevaar zou brengen. Althans niet met opzet. En als de boel horribly wrong gaat lost ze het op, desnoods met haar eigen leven op het spel.

Jazz is net zo vindingrijk als Mark in The Martian en net zo vol humor, maar dan met een schurend sarcastisch randje, en eloquent opgediend. Zowel kritiek als bewondering laat ze onaangedaan van zich af glijden. Ze is gewiekst, manipulatief, losbandig, stout en superslim. Met een hart. Dat ze goed verborgen houdt maar niet de mond snoert.

Er is niet heel veel karakterontwikkeling in Artemis. Dat maakt een boek vaak minder boeiend, maar hier ervaar ik dat niet (wat ook komt door Jazz). Het tempo is hoog, er is humor, de onaardse setting zorgt ervoor dat je daar je aandacht bij moet houden, het verhaal wordt regelmatig afgewisseld met inkijkjes in hoe-het-allemaal-zo-gekomen-is, er zijn lastige problemen op te lossen, en dat alles bij elkaar maakt het opwindend en spannend.

Tegen het einde zakt het tempo wat in. Dat komt vooral doordat de technische uitleg daar té uitgebreid wordt. Dat is jammer want het verhaal koerst op dat punt juist op een climax af, wat het dalende tempo een afleidende dissonant maakt.

Maar ook met dat minpuntje is Artemis een spannend en leuk boek, met thema’s als vriendschap, trouw en verantwoordelijkheid. En wetenschap: exploring new worlds! To boldly go where no one has gone before! Waarbij, zo blijkt uit de frequente technische uitleg, je never nooit niet moet fucken met natuurwetten. Dat (proberen te) vermijden levert een groot deel van de spanning van Artemis op.

Zeer aan te bevelen aan liefhebbers van science fiction, maar ook als je gewoon van een spannend verhaal houdt.