Prachtig boek over de tweede wereldoorlog voor alle leeftijden

Gavriel Savit, de auteur van dit boek, blijkt een geboren Amerikaan te zijn uit Michigan. Hij studeerde af in Michigan met een diploma in 'Musical Theatre' en werd acteur voor verschillende theatergezelschappen, waaronder Broadway, in New York.
Dit is zijn schrijversdebuut, De Zwaluwman, en wat voor één. Het verscheen dan ook in de New York bestsellers' lijst en zowel The Guardian als Publishers Weekly prijzen het aan als een knappe roman. We mogen dus blij zijn dat hier ook een Nederlandse vertaling van is verschenen.

De Zwaluwman gaat over het meisje Anna Laina uit Krakau, Polen dat in het begin van het boek op 7-jarige leeftijd haar vader verliest. In het begin van de bezetting door nazi-Duitsland (1939) wordt hij nl. uitgenodigd op de Krakau Sonderaktion en komt hij daarna niet meer naar huis. Haar verdriet hierover en de angst om te overleven zijn alomtegenwoordig en erg ontroerend. Als Anna de straat op gaat, ontmoet ze echter al vrij snel De Zwaluwman. Ze voelt zich tot hem aangetrokken omdat hij een zwaluw op haar arm doet landen, en samen met hem trekt ze tijdens W.O. II jarenlang Midden-Europa door, tot in het verre Rusland toe. De agenda en de identiteit van de Zwaluwman blijven een mysterie, maar hun gezamenlijke doel is vooral samen te overleven tijdens deze oorlogsjaren, en de rondtrekkende troepen te vermijden.

De Zwaluwman wordt een beetje haar nieuwe vader. Hij spreekt zoals haar eigen vader, die linguïst was, ook verschillende talen, en die Anna van hem geleerd heeft op een speciale manier: "Frans was geen Frans: Frans was monsieur Bouchard, Jiddisch was geen Jiddisch: het was reb Shmulik. Elk woord en elke zin in het Armeens die ze ooit had gehoord deed haar denken aan het gezicht van de kleine, oude tatik die Anna en haar vader steevast ontving met kopjes sterke, bittere koffie. Elk Armeens woord rook naar koffie." Anna en haar vader waren in feite "andermanstalig". De Zwaluwman spreekt ook vloeiend "Wegs" waardoor ze zich door controleposten en andere moeilijke situaties heen kunnen praten.

Het boek bevat een mengeling van historische fictie, volkssagen, en is doorspekt met sprookjesachtige en magische elementen. Er is tevens een grote rol voor de natuur weggelegd: Er staan doorheen het boek prachtige natuurbeschrijvingen in en het is een aanrader voor vogelliefhebbers! De Zwaluwman leert Anna waardevolle lessen om te overleven. Hoewel de roman de gruwelijkheden van de oorlog niet schuwt, blaakt het ook van overlevingslust en de wil om meer dan te overleven.

Wat misschien wel het mooiste aan deze roman is, is de taal. Want het is prachtig geschreven! De flow en het ritme vind ik vrij uniek, en er staan vele knappe citaten in. De oorlog wordt niet mooier beschreven dan ze is, maar net door die stijl, wordt deze zo mogelijk net nog gruwelijker voorgesteld. De manier waarop de Zwaluwman Anna aanleert om te overleven, doet een beetje denken aan La vita e bella. Zijn overlevingslessen geeft hij aan Anna mee via symbolen en bijna als een allegorie. (Hij is op zoek naar een exotische vogel die met uitsterven bedreigd is.) Maar anderzijds verbloemt hij de oorlog op een bepaalde manier ook helemaal niet. Je moet het boek eigenlijk zelf lezen om dit volledig te doorgronden.

Een knap leesclubboek over de tweede wereldoorlog voor alle leeftijden van uitgeverij Ambo/Anthos B.V. Waarvoor dank!

Voor de categorieën : Een boek van een auteur waarvan je nog nooit gehoord hebt, een boek dat dit jaar is verschenen