Bijna een jaar geleden raakten Gigi, Evelien en Hetty in de ban van de zeven Russen en een Oekraïner, en begonnen zij vol goede moed aan een mega-samenleesproject...  Inmiddels zijn alle zeven Russen en ook die ene Oekraïner gelezen.
Wat nu? Een diep zwart gat? Ontwenningsverschijnselen? 
Gelukkig heeft Uitgeverij van Oorschot dit aan zien komen en keurig op tijd twee nieuwe deeltjes uitgebracht van de geweldige reeks De kleine Russische bibliotheek. Het goede nieuws is dus: We gaan nog even door met die Russen!

Tekst: Hetty
Banner: Hetty

De kleine Russische bibliotheek

Uitgeverij van Oorschot speelt handig in op de hype rond de Zeven Zussen serie van Lucinda Riley. Als uitgever van de omvangrijke reeks De Russische Bibliotheek hebben zij nu De Kleine Russische Bibliotheek uitgegeven, waarbij de titel van de serie lijkt op die Zeven zussen reeks maar die iets heel waardevols bevat voor lezers van een heel ander genre. Een geniale zet! Het blijkt dat wij zo dol zijn op deze boekjes dat we na de eerste acht ook, zonder enige twijfel of aarzeling, de twee nieuwe boekjes willen lezen!

Dit zijn de (inmiddels) tien titels van De kleine Russische bibliotheek: 

* Ondergrondse notities - Dostojevski
* Wilde rozen en andere verhalen - Paustovski
* Petersburgse verhalen - Gogol
* De kapiteinsdochter - Poesjkin
* De dame met het hondje en andere verhalen - Tsjechov
* De rode ruiterij - Babel
* De dood van Ivan Iljitsj - Tolstoj
* Eerste liefde – Toergenjev
* De dubbelganger – Dostojevski
* Vaders en zonen - Toergenjev

De schrijfstijl van Dostojevski

Dostojevski is een van de bekendste auteurs uit de Russische literatuur en kan tot de zogenaamde ‘Realistische school’ gerekend worden. Toch onderscheid zijn werk zich van veel andere realisten door het wijsgerige gehalte en de dominerende dialoogvorm. Ook schreef hij in een typerende gehaaste stijl, met veel nadruk en herhalingen. Veel van zijn belangrijkste personages lijden en worden vernederd vanwege hun hartstocht.
Het werk van Dostojevski wordt gekenmerkt door een sterke nadruk op het Russisch-orthodoxe christendom, en zijn boodschap van absolute liefde, vergeving en liefdadigheid voor ieder mens, gericht op het leven van het individu in een wereld waar veel verdriet is, maar ook veel schoonheid.

“Wie Dostojevski geen groot schrijver vindt, heeft niet veel van het leven begrepen’’
(citaat: Bas Heijne)

Bovenstaand citaat las ik in een artikel van Hans Boland dat op 23 december 2006 in Trouw verscheen, hierin wordt ruimschoots aandacht besteed aan de schrijfstijl van Dostojevski, die door de schrijver Vladimir Nabokov en ook door de Nederlandse slavist Karel van het Reve niet echt gewaardeerd wordt. Het blijkt al snel dat Boland een andere mening heeft.
In het artikel worden veel kenmerken opgesomd van de schrijfstijl van Dostojevski, en het is dan ook zeker interessant om te lezen i.v.m. deze leesclub.
Over het vorige boek van Dostojevski dat we lazen, Ondergrondse aantekeningen wordt o.a. het volgende gezegd:

“…de kracht van Dostojevski’s werk komt voort uit een diepere laag van de werkelijkheid: het tegenstrijdige en irrationele. Daarom markeert ’Aantekeningen uit het ondergrondse’ een fundamentele fase in de ontwikkeling van zijn schrijverschap. Hij noemt de hoofdpersoon immers ’een liefhebber van paradoxen’; deze spreekt zichzelf voortdurend tegen, of liever: hij probeert zijn eigen inzichten telkens weer te ondermijnen met tegengestelde inzichten. Het is alsof in deze ene personage allerlei verschillende mensen elkaar bestrijden met hun eigen opinies en begeertes. Zelfs een- en dezelfde romanfiguur kan ’polyfoon’ zijn.”

Ik kan hier nu nog heel veel gaan schrijven maar eigenlijk zou ik willen zeggen: lees gewoon het artikel!

De Dubbelganger

De dubbelganger is de tweede roman van Dostojevski uit 1846. Het verhaal wordt verteld door een anonieme verteller die de hoofdpersoon steenvast 'onze held' noemt.

Beambte Jakow Petrowitsj Goljadkin ('onze held') heeft een keurige positie op een departement in Sint-Petersburg. Hij bezoekt zijn dokter Krestjan Iwanowitsj Rutenspitz, die hem voor de tweede keer beveelt meer ontspanning en vertier in zijn leven te zoeken. Onze held besluit daarop ongenodigd het luisterrijke verjaardagsfeest van Klara Olsoetjewna bij te willen wonen, de dochter van zijn baas, Olsoefi Iwanowitsj Berendejew. Na eerst geweigerd te zijn, weet hij zich alsnog toegang te verschaffen. Vervolgens maakt hij van zijn optreden een volledige afgang door zijn getoonde onhandigheid en wordt buiten geworpen.

Onderweg naar huis wordt hij lijfelijk geconfronteerd met een andere man die bij hem thuis zijn dubbelganger blijkt te zijn met dezelfde naam en geboorteplaats. Bovendien werkt de man opeens op hetzelfde departement onder dezelfde naam en hij wordt al snel de vertrouweling van zijn bovengeschikten. Hierdoor ontstaat er toenemende spanning tussen onze held en zijn positieve spiegelbeeld. Spanningen treden ook steeds meer op in de gedachtewereld van de hoofdpersoon Goljadkin. De nieuw gekomen dubbelganger lijkt zijn uiterste best te doen het zijn alter ego naar de zin te maken en speelt hem een alles belovende liefdesbrief van Klara in handen gericht aan Goljadkin.

Maar hoe sympathiek deze nieuwkomer ook lijkt, Goljadkins zielsverwant is hij niet. Integendeel: langzaamaan wordt Goljadkin een gevangene van zijn obsessie en jaloezie.

In De dubbelganger bundelt Dostojevski al zijn psychologisch vernuft, dat hem later zo beroemd en geliefd zou maken. Vladimir Nabokov, die toch niet altijd even enthousiast was over het werk van Dostojevski, prees dit verhaal als het beste wat Dostojevski ooit geschreven heeft: 'Het is een perfect kunstwerk'. 

Misschien nog even iets om jullie extra nieuwsgierig te maken, een citaat: 

De dubbelganger, een verhaal dat men dikwijls met Gogols Uit het dagboek van een krankzinnige (1835) en De Neus (1836) in verband heeft gebracht, speelt te Petersburg. De hoofdpersoon, Goljadkin, is een gefrustreerde ambtenaar die blijkbaar de druk van de depersonaliserende, bureaucratische maatschappij niet heeft kunnen verdragen. (bron)

Bovenstaand citaat komt uit een artikel waarin De dubbelganger van Dostojevski wordt vergeleken met de novelle Dr. Testals dubbelganger van Bordewijk, een interessant artikel wellicht om te lezen nadat je Dostojevski's De dubbelganger gelezen hebt (bevat enkele spoilers).

Nieuwsgierig geworden? Lees dan mee!

Durf jij het aan om Dostojevski nog een tweede kans te geven?
We gaan morgen al van start met de negende leesclub rond de reeks De zeven Russen, 

Wij starten op 27 maart met het lezen van De dubbelganger van Fjodor Dostojevski, de bespreking begint een week later.

Lees jij met ons mee?

Laat dan hieronder in een reactie even weten dat je met ons meeleest en vertel gelijk ook even waarom je deze Rus samen met ons wil lezen, of je al eens eerder iets van Dostojevski gelezen hebt (misschien las je ook al mee met Ondergrondse notities?)... en alles wat je verder nog kwijt wilt! :-)

**ZEVEN RUSSEN LEESSCHEMA**

1. Tolstoj -> start: 25 apr / eind: 30 mei --> afgerond
2. Toergenjev -> start: 6 juni / eind: 11 juli --> afgerond
3. Paustovski -> start: 18 juli / eind: 22 aug --> afgerond
4. Babel -> start: 29 aug / eind: 3 okt --> afgerond
5. Poesjkin -> start: 10 okt / eind: 14 nov --> afgerond
6. Dostojevski -> start: 21 nov / eind: 26 dec --> afgerond
7. Tsjechov -> start: 2 jan / eind: 6 febr --> afgerond
8. Gogol -> start: 13 febr / eind: 20 mrt --> afgerond
9. Dostojevski - De dubbelganger -> start: 27 mrt / eind: 1 mei
10. Toergenjev - Vaders en zonen -> start: 8 mei / eind: 5 juni

Bronnen: 
* Wikipedia: Fjodor Dostojevski
* Trouw: Hoe slecht schreef Dostojevski?
* Wikipedia: De dubbelganger