De maanden maart en april kunnen we dit jaar met recht en reden als heel bijzonder bestempelen. We hebben deze periode noodgedwongen op afstand van anderen doorgebracht. En ook al gaat lezen nu niet voor iedereen even makkelijk, we prijzen ons gelukkig dat er boeken bestaan waarin we even kunnen duiken, weg van de vreemde realiteit. Hieronder vind je de boeken die voor ons bijzonder waren.

Samenstelling: Ine
Banner: Anne Oerlemans

Tea: Wat leuk om aan dit soort rubrieken mee te werken, het blijkt geen op zich staand gebeuren te zijn, maar vormt een soort web waarin van het een het ander kan ontstaan. Eind vorig jaar noemde ik in de rubriek Parels van december en januari Wittgensteins minnares van David Markson. En laat nu precies dit boek (de verschijningsdatum werd met een paar weken uitgesteld) me het meest verrast en uitgedaagd hebben deze twee afgelopen maanden! Ik citeer even een stukje uit mijn artikel dat ik schreef in plaats van een reguliere recensie.

‘Nu doet de titel Wittgensteins minnares vreemd aan, Wittgenstein had helemaal geen minnares, dat zegt ze zelf ook ergens. Dus is het aan de lezer om een verklaring te zoeken voor de keuze van deze titel, maar het vreemde is dat elke verklaring een mogelijkheid is en geen antwoord. Het hele boek staat vol met zinnen, opmerkingen die aaneengeregen worden, ja tot wat? Een paar rode draden zijn eenvoudig te herkennen, dat is voor de lezer wel een fijne manier om in elk geval wat grip te krijgen (althans, dat denk je) op de herinneringen van Kate. Musea en schilderijen vormen één van de rode draden. Terwijl ze haar herinneringen typt (ook dat gaat helemaal niet volgens plan, regelmatig grijpt ze terug en weet niet meer wat ze gezegd heeft) vertelt ze over de musea waarin ze woonde en noemt ze namen van schilders, zelf schilderde ze trouwens ook.’

Geen boek voor iedereen, wel voor mij om verwonderd achter te blijven, zonder antwoorden. (Zie ook hier)

Ine: Net als Tea blijk ik in zo’n web te zitten. Ik riep het al bij de highlights van het najaar dat ik erg uitkeek naar Cliënt E. Busken van Jeroen Brouwers (En rara, wie is er vandaag jarig?). Het boek werd immers eerst aangekondigd tegen oktober 2019. Maar net als het boek van Tea, werd ook van dit boek de publicatie uitgesteld. Ik keek er nog steeds naar uit toen we onze parels van februari en maart met jullie deelden.

Natuurlijk heb ik het boek snel na de verschijning ervan, half februari, gekocht. Ik heb het bewust niet direct gelezen, maar eerst prominent in mijn boekenkast gezet. Ergens in maart werd het verlangen toch te groot en heb ik het gelezen. En ervan genoten. Jeroen Brouwers ontgoochelt me wederom niet. Zijn taal is zalig en het verhaal is weer eens recht in de roos. Het is tegelijk grappig en triestig. Het getuigt van het leven zoals het is in een verzorgingsinstelling, van de vervreemding die de mens ervaart als het geheugen krakkemikkig wordt, van hoe ouderen plots anders behandeld worden omdat ze ouder geworden zijn… (

Jan: Mij vielen de voorbije maanden drie boeken op die origineel qua vorm en inhoud waren. De zonen van Bruce Lee van Alex Boogers (1970) gaat over de relatie van hemzelf met zijn zoon Caja. Een vader en zoonboek zou je het kunnen noemen. Samen reizen ze de vechtkunstenaar Bruce Lee achterna. In essentie gaat de roman over mensen die zich anders voelen, die niet begrepen worden, er niet bij horen. Ze willen wel gezien worden. Bruce Lee zei: laat jezelf zien. Dat houdt Boogers ook zijn zoon voor. Het speciale van dit boek is dat het een roman is, maar dat het in de winkels ook bij de biografieën en de sportboeken ligt. Dit is een grootse roman van een schrijver die veel meer erkenning verdient.

Dan twee bijzondere debuten. Bult van Marieke De Maré (1985) is een boek dat qua vormgeving speciaal is met een door het hele boek golvende lijn en de ruimte die op de bladzijden is gelaten. Qua inhoud verrast het de lezer op alle fronten. In krap 132 bladzijden weet de auteur een in een ogenschijnlijk klein verhaal iets groots op te roepen. Uitgebeende taal, ruimte, stiltes die vallen, details, subtiliteit, ingetogenheid, maar ook humor, doen je even stilstaan in onze huidige wereld waarin de hectiek heerst. Bult is literatuur die de verbeeldingskracht van de lezer aan het werk zet.  

Ik wil ook graag Rauw & Alsof van Valerie Tack (1981) noemen. De vorm van deze debuutroman is origineel. In de eerste scène vindt de moord plaats en vervolgens ontwikkelt het verhaal zich in omgekeerde chronologie. Razend knap zit het boek in elkaar: spanning, het wisselen van perspectief (alwetend én ik-perspectief), het wisselen van tijd en ruimte. Huiveringwekkend goed boek.

Cies: Frontberichten is een autobiografische roman van Edlef Koppen over zijn ervaringen aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog, Na de machtsovername van de Nazi's in 1933 kwam Frontberichten net als veel andere boeken op de brandstapel terecht. Het boek werd in 2004 in Duitsland herontdekt en in 2005 kwam de Nederlandstalige vertaling op de markt. Koppen vertelt in Frontberichten op zeer indringende wijze hoe tussen 1914 en 1918, de jonge optimistische student Adolf Reisiger langzaam maar zeker gek wordt van alles wat hij ziet, hoort, ruikt en proeft in en rond de loopgraven. Koppen wisselt frontverslagen af met advertenties uit Berlijnse kranten die op hetzelfde moment verschenen. Dit contrast maakt het nog hallucinanter. De meest aangrijpende Eerste Wereldoorlogsroman die ik tot nu toe heb gelezen.

De nadagen van Pilatus van Simon Vestdijk is veel meer dan een 'gewone' historische roman. Dit is een psychologische roman die zich afspeelt in het verleden. Vestdijk brengt Pontius Pilatus, die verantwoordelijk is voor de kruisiging van Christus, Maria Magdalena, volgelinge en gezelschapsdame van Christus, en Caligula, de geflipte Romeinse keizer, samen in een gelaagde driehoeksverhouding. Alle drie gaan ze, ieder op een andere manier, gebukt onder de eigen verwachtingen die ze niet (meer) waar kunnen maken. Vestdijk beschrijft deze tragiek op indrukwekkende wijze. De nadagen van Pilatus is niet een van Vestdijks bekendste romans, maar wel een van zijn beste.

Hetty: Lastig hoor om mijn favoriete boek van de afgelopen twee maanden te kiezen, ik las meerdere mooie boeken Zo was ik erg onder de indruk van De pest van Albert Camus vanwege de schrijfstijl en de actualiteit, maar ook van De klokkenluider van de Notre-Dame van Victor Hugo, er zit zoveel meer in dat boek dan ik gedacht had.

Maar ik kies toch een ander boek, mijn favoriet wordt Verhaal van een leven deel 1 van Konstantin Paustovski, ik heb het boek samen met Evelien gelezen en beide hebben we enorm genoten van dit boek. Het is een driedelige autobiografie, in dit eerste deel vertelt Paustovski over zijn jeugd. Het was een dromerige jongen die veel oog had voor zijn omgeving en daardoor veel opmerkte van wat er om hem heen gebeurde, zo krijgt de lezer dus ook een mooi beeld van het Rusland uit de jeugd van Paustovski. Denk hierbij aan het einde van de Tsarentijd en de hongersnood na de revolutie. Wanneer je zoals ik al meerdere boeken las van grote Russische schrijvers dan heb je tijdens het lezen  van dit boek een gevoel van herkenning, de sfeer is hetzelfde en wat in andere romans geschetst wordt was dus ook echt zo, aangezien dit de persoonlijke ervaringen zijn van Paustovski! Het is verder genieten van een schitterende beeldende manier van schrijven, er worden details gegeven die je bijna het gevoel geven naast de jonge Paustovski te staan en het met eigen ogen te zien. Het leuke is dat er na dit boek nog twee delen volgen, ik ben inmiddels al halverwege het tweede boek en het blijft schitterend!

Nathalie: Ik heb weer een heel aantal prachtige boeken gelezen de voorbije twee maanden. Een boek waar ik erg naar uitkeek, en met recht en reden is De onbevlekte van Erwin Mortier. Twintig jaar na zijn debuut Marcel borduurt Mortier in dit boek verder op dat debuut, eigenlijk een naadloos vervolg, waarvan we zelfs eerst niet wisten dat dit er aan zat te komen! Erwin Mortier is er weer in gelukt om in zijn fijnbesnaarde stijl het vervolgverhaal van de nu volwassen Marcel, en de geschiedenis van zijn naamgever-oudoom te vertellen waarin de Vlaamse taal op een prachtige manier weer tot leven komt. Zijn beeldspraak en suggestieve sfeerschepping schemeren weer door de zinnen heen. Dit is echt weer genieten!

Een heel ander boek is De beloning van Fikry El Azzouzi. Mijn gesigneerde exemplaar lag al heel lang te roepen voor mijn aandacht, en nu is het er eindelijk van gekomen. Het vertrekpunt is nog wel ‘de man met het hoedje’, een man die na de aanslagen op de luchthaven en een metrostation in Brussel in 2016 enkele weken heel België in de ban hield omdat hij met een koffer vol bommen over het vliegveld had gelopen en die uiteindelijk niet tot ontploffing had gebracht. In dit boek verzint de schrijver een heel verhaal rond de jongen Zakaria en hoe die kan uitgroeien tot een man met een hoedje die tot zulke acties in staat kan zijn. Hiermee is El Azzouzi zowat de eerste auteur die in zijn heel eigen stijl een aspect van die aanslagen met behulp van satirische humor benadert. De beloning laat je genieten van satirische humor van de bovenste plank, het is hilarisch en wrang tegelijkertijd. Er zijn ook opnieuw sprekende dieren in te vinden, net zoals El Azzouzi al deed in zijn debuutroman Het schapenfeest. Dit boek is gewoon weer super genieten: een boek met een hoek af, zoals ik ze graag heb!

Gigi: Door de vreemde tijd waarin we leven las ik in de afgelopen twee maanden veel minder dan normaal. Het is daardoor waarschijnlijk eenvoudiger om te kiezen voor de favoriet van maart en april, hoewel ik bijna allemaal fijne boeken las deze maanden. Ik ben echt in de ban van de Russen deze weken want dit keer heeft Tolstoj me geraakt met zijn novelle. De dood van Ivan Iljitsj is een mooi verhaal en het plot zit bijzonder in elkaar. Tijdens het lezen van het eerste hoofdstuk zat ik hier en daar nog te grinniken, maar hoe verder ik kwam hoe dieper ik meegesleurd werd in het diepe dal van de ziekte van Ivan Iljitsj. Ondanks die sombere insteek genoot ik van de opbouw, het taalgebruik, de stijl en van het verhaal zelf. Het is een kleine novelle van maar het zijn vijfenzeventig pagina’s die mij enorm veel leesplezier opleverden. Dit is echt een aanrader.

Harriet: Ik zal niets nieuws vertellen wanneer ik zeg dat afgelopen twee maanden nu niet de leesmaanden zijn geweest die ik mij had voorgesteld. Een  aantal boeken die ik op de planning had staan heb ik na een paar bladzijden te hebben gelezen, zo weer aan de kant gelegd. Geen concentratie, te lastig om te lezen, inhoud sprak me niet aan en zo kan ik er nog wel een paar redenen noemen. Groot was dan ook mijn verbazing dat bij het oppakken van Wolf Hall van Hilary Mantel alle redenen waarom ik niet lekker kon lezen wegvielen. Wolf Hall staat voor mei op de kalender van het Klassieker Genootschap vandaar dat ik het boek uit mijn boekenkast pakte. Al twee keer eerder was ik in dit boek begonnen maar vond ik het te ingewikkeld met al die namen en stambomen. En dat was ook nu wel even wennen, maar zodra ik die hobbel had genomen werd ik helemaal meegesleurd in het verhaal van Henry VIII en Anna Boleyn. Het verhaal komt door Mantel helemaal tot leven, je ruikt, ziet en ervaart het leven in het Londen van rond de 1532. En hoewel soms best wel even gruwelijk zit er een ongelofelijke dosis humor in het verhaal.

En lukte het jou om te lezen de afgelopen maanden? Las je misschien een bijzonder boek met een link naar de coronacrisis? Of zocht je nu net die boeken uit die je heel dat virusgedoe konden doen vergeten? Vertel ons zeker wat jouw favoriete boek van maart of april was!