Lieve lezers van Literatuur onder de Loep,

Met de regelmaat van de klok kregen jullie maand na maand een artikeltje van ons met Favorieten of Parels. Nu ja, inderdaad, die maandelijkse regelmaat was onze bedoeling, maar echt klokvast zijn we niet.

Maar kennen jullie eigenlijk het verschil tussen de twee? Wat zijn Parels? Wat zijn Favorieten?

Ik vertel het graag nog even. De stempel Favoriet zetten we op het boek dat we de afgelopen twee maanden het liefste hebben gelezen. Voor een boek dat we de komende tijd heel graag zouden lezen, bedachten we de naam Parel.

Maar zeg nu zelf, een favoriet boek kan toch ook een parel zijn of een parelend boek een favoriet!? Wij vinden in elk geval van wel.

En dus stoppen we ermee...

We gooien ze gewoon samen, al die boeken die we graag lazen/lezen! Andere lijstjes zijn op komst. Wat het precies wordt, dat weten we zelf ook nog niet helemaal, maar het blijft onze bedoeling om jullie te inspireren.

Geniet van ons laatste lijstje Favorieten!

Samenstelling: Ine
Banner: Anne Oerlemans 

De eerste volwaardige feministische roman uit de Nederlandse literatuur!

Cies: Afgelopen twee maanden heb ik maar één boek vijf sterren gegeven: Faust van Johann Wolfgang Goethe. Het was een herlezing ter voorbereiding van de bespreking begin mei bij het Klassieker Genootschap  Toch is Faust niet mijn favoriet van de afgelopen twee maanden.

Mijn favoriet is Hilda van Suylenburg van Cécile de Jong van Beek en Donk uit 1897. Het is de eerste volwaardige feministische roman uit de Nederlandse literatuur. In die jaren populairder dan, bijvoorbeeld Eline Vere van Louis Couperus. Net als Eline Vere speelt Hilda van Suylenburg zich af in de hogere Haagse kringen en zijn beide romans (bijna) even goed. Waar Eline Vere is uitgegroeid toe een ware klassieker in de Nederlandstalige literatuur daar is Hilda van Suylenburg zo goed als volledig verdwenen uit ons collectieve literaire geheugen. Ten onrechte, want Hilda van Suylenburg is deels nog steeds actueel, is (bijna) net zo goed als de Haagse romans van Couperus en is één van die bijna vergeten klassiekers die, om de achterflap te citeren: "verplichte literaire kost is voor zowel wie geïnteresseerd is in het Nederlandse feminisme als voor de liefhebbers van klassieke negentiende-eeuwse roman".

Een schitterend boek waarin behoorlijk openhartig verteld wordt over persoonlijke relaties!

Tea: De nieuwste biografie Leven in de verbeelding’Hella S. Haase - Aleid Truijens hoefde ik niet te lezen dacht ik, want ik had vorig jaar toch Spiegelbeeld en schaduwspel waarin Margot Dijkgraaf het oeuvre van Hella S. Haasse bespreekt, al bejubeld. Maar toen ik tijdens de boekenweek mijn ogen liet gaan over de collectie leek de biografie op me te wachten en ik kocht hem. Geen moment spijt gehad van de beslissing, sterker nog: ik ben nog onder de indruk van de grandioze manier waarop de auteur Hella S. Haasse geportretteerd heeft. Die S. moet er echt in, daar was de beroemde auteur zeer aan gehecht. Het is een van de vele zaken die me bijblijven. Aleid Truijens heeft 7 jaar aan het boek gewerkt en dat is te merken, de literaire nalatenschap van Haasse is enorm. Maar minstens zo interessant is de manier waarop haar boeken ontvangen werden en hoe ze omging met kritiek. 

De indruk die Hella S. Haasse bij mij achterlaat is er eentje van grote bewondering voor de manier waarop ze in het leven stond. Altijd vol belangstelling voor de wereld om haar heen, tegelijkertijd ook haar levenslange strijd tegen de eenzaamheid. Een schitterend boek waarin behoorlijk openhartig verteld wordt over persoonlijke relaties, zowel de frustraties als de zeer hechte band met vooral haar kleindochter Roosje, hartverwarmend. Veel uit haar leven is terug te lezen als thema’s in de romans, natuurlijk de Indische, maar ook de historische en moderne boeken. Ik heb alvast een paar titels genoteerd die me nieuwsgierig maakten...

Een graphic novel over een van de eerste vrouwen die filosoof werd!

Harriet: De afgelopen twee maanden las ik voor mijn doen best veel boeken. Natuurlijk zaten daar het Boekenweekgeschenk en het Boekenweekessay bij, beiden zeker de moeite waard om te lezen. In maart las ik mijn favoriet, de graphic novel De filosoof, de hond en de bruiloft van Barbara Stok. Deze graphic novel speelt zich af in de vierde eeuw voor onze jaartelling en gaat over een van de eerste vrouwen die filosoof werd, Hipparchia. In mooie minimalistische tekeningen vertelt Stork het verhaal van deze jonge vrouw. Ze komt uit een vooraanstaande familie en gaat uitgehuwelijkt worden aan een man met aanzien. Gaandeweg de voorbereidingen op haar huwelijk gaat Hipparchia beseffen dat ze andere denkbeelden eropna houdt dan haar familie. Ze ontmoet de filosoof Crates en wordt geraakt door zijn kernboodschap: “niets is goed genoeg voor wie wat genoeg is weinig vindt.” Na de laatste tekening, die je weer terugbrengt in de actualiteit, blijft er genoeg over om nog een poosje over na te denken.

Heerlijk taalgebruik, elke zin is een plaatje!

Gigi: Toen ik de boeken bekeek van de afgelopen twee maanden, op zoek naar mijn favoriet, wilde ik in eerste instantie Zwijgmannen van Jaap Robben opvoeren. Ik genoot van zijn verhaal en de schrijfstijl van deze auteur is heerlijk.

Toen viel mijn oog op het Boekenweekgeschenk van Ilja Leonard Pfeijffer, Monterosso mon amour, dat ik ook onlangs las en ik wist direct dat ik deze novelle moest noemen als favoriet. Wat een heerlijk taalgebruik, elke zin is een plaatje, een citaat om te koesteren. Er zit altijd humor in de taal en in het verhaal. Sowieso zit dit verhaal echt fijn in elkaar. Het gaat over een vrouw op leeftijd die terugdenkt aan haar jeugdliefde uit Monterosso. Ze heeft het gevoel dat ze nog iets moet afmaken, dat ze een belofte moet nakomen.

Zo hier en daar kom je wat zaken tegen die erg toevallig zijn maar dat past bij deze auteur. Dit maakt het lezen van zijn boeken voor mij extra leuk. Ik genoot van de grappen die hij uithaalt met de verhaallijn en van de verwijzingen naar schrijven en literatuur. Iets wat ook typisch is voor veel romans van deze auteur is dat hij een cameo voor zichzelf in het verhaal schrijft of een persoon kiest die erg op hem lijkt en dezelfde naam draagt. In dit geval is hij als auteur in het verhaal aanwezig, ik moest er om glimlachen

Twee hilarische boeken!

Jan: Vaak lees ik ‘serieuze’, oorspronkelijk Nederlandstalige literatuur. Maar regelmatig grijp ik ook naar boeken die bol staan van de humor. De voorbije maanden las ik twee hilarische boeken. De eerste was Witte oren van rasverteller Louis van Dievel (1953). “Als iemand op sterven ligt, verliezen de uitsteeksels van het gezicht hun kleur. De oren, de lippen, de wangen. Dus als van iemand gezegd wordt dat hij – of in dit geval zij – witte oren heeft, wil dat zeggen dat die persoon het niet lang meer gaat trekken,” schrijft Van Dievel. In dit met ontzettend veel vaart geschreven boek roddel en achterklap, schone schijn, halve waarheden, verdachtmakingen, zwakheden, intriges, afgunst en rancune over elkaar heen. De oorzaak van dit alles is Lucienne Stassen. Zij heeft haar leven lang iedereen bespioneerd in haar dorp Kerkevoort. “Altijd stond Lucienne op straat te gapen met haar keerborstel in haar handen. De plaveien voor haar deur zijn helemaal afgesleten van het keren.” Haar man Maurice stierf alleen aan een tumor, terwijl zij voor haar deur de straat in het oog stond te houden. Om tien uur ’s avonds! Na diens dood heeft ze twintig jaar niet gesproken, maar wel alles gezien, gehoord en opgeslagen. Nu ze is terminaal ziek en heeft al ‘witte oren’. Reden voor de dorpsbewoners om te huiveren, want wat vertelt ze over hen? Regelmatig moet je even stoppen in het boek, omdat je onbedaarlijk moet lachen. Hoe krijgt Van Dievel het verzonnen.

De onbekende belevenissen van prins Willem-Alexander van nog zo’n geweldige verteller, Rodaan Al Galidi (1971), is een ‘schelmenroman’ waar de humor van afspat. De hoofdrol is weggelegd voor de huidige koning van Nederland Willem-Alexander. Wat zou er gebeurd zijn als hij jongere had weten te ontsnappen uit zijn gouden kooi en hij op zijn manier de echte wereld had ontdekt. Hij steelt uit de koninklijke keuken een zilveren lepel en mes en begint onder zijn bed een tunnel te graven op zoek naar een uitweg, een beter leven. Hij komt uiteindelijk terecht midden in een Haagse wijk en ontmoet er de uit Marokko afkomstige Soufian en diens vriend Orlando die een Surinaamse achtergrond heeft. Ze herkennen hem niet als de kroonprins en noemen hem Ali. “Ze accepteerden hem meer dan heel Den Haag, terwijl Den Haag en hij elkaar veel langer kenden.” Alexander komt erachter dat leven veel eenvoudiger kan zijn dan hij altijd gedacht heeft. Je kunt in dit boek parallellen zien met wat de uit Irak afkomstige auteur zelf is overkomen: het op zoek zijn naar het thuisgevoel, het verlangen de vrijheid terug te winnen die verloren is gegaan. Buiten je eigen cocon, waar je niet thuis bent ontdek je andere personen, mensen die je had kunnen of willen zijn.

In beide boeken wordt humor gebruikt om inzicht te geven, kritiek te leveren. In beide boeken zit dus wel degelijk een diepere boodschap.

Wel en wee in een tegelijk poëtische en confronterende miniroadtrip!

Ine: De afgelopen tijd heb ik het meest genoten van een boekje dat al een paar jaar ongelezen in mijn kast stond: Lente van Karl Ove Knausgard. Af en toe streelde ik de mooie harde kaft en bladerde ik wel wat langs de illustraties, maar daar bleef het bij. Dat komt doordat ik het per se in het juiste jaargetijde wou lezen, en doordat de tijd vliegt en het juiste jaargetijde al meer dan eens om was voor ik het goed en wel besefte. Het grote voordeel hieraan is natuurlijk dat ik het dit jaar kon lezen.

Het is het derde deel uit zijn reeks van vier seizoenboekjes. Ze zijn gericht aan een van zijn dochtertjes. In Herfst zat het meisje nog in mama’s buik, in Winter was ze pas geboren en in Lente is ze een paar maanden oud. Knausgard beschrijft voor haar wat hij in haar jonge leventje het opschrijven waard vindt, en dit boekje gaat eigenlijk maar over één dagje uit het gezinsleven tijdens het voorjaar van 2014 in Skane, het zuiden van Zweden. Maar natuurlijk gaat het ook over veel meer. Met een delicaat observerende blik kijkt Knausgard naar het ontluikende Zweedse landschap, maar ook naar zijn herinneringen. Beschrijven doet hij wondermooi ritmisch. Maar er is ook een keerzijde aan dit verhaal: vader en dochtertje zijn op weg naar de psychiatrische kliniek waar haar moeder is opgenomen. Wel en wee in een tegelijk poëtische en confronterende miniroadtrip. Ik kijk uit naar Zomer – wellicht dit jaar, maar later mag natuurlijk ook.

Binnenkort vinden jullie hier dus onze Parorieten!

Nee, dat kan beter.

Binnenkort vinden jullie hier onze Farels!

Hm. Wij gaan nog even brainstormen.

Maar grijpen jullie vooral deze laatste kans om hieronder jullie favorieten van de afgelopen maanden mee te geven.