De auteur

Vincent Kortmann, geboren in 1975, is een echte noorderling, althans volgens hemzelf. Hij komt uit Peize, een klein dorpje in Drenthe dat onder de rook van Groningen ligt ( zo’n 10 km lange rookwolk wel te verstaan).
Hij schreef altijd al maar had moeite zijn verhalen af te ronden. Hij wierp ze dan ook onafgemaakt in een koffer. Toen hij zijn vrouw Nghitti ontmoette, veranderde een en ander. Zij snuffelde clandestien in zijn koffertje, las zijn onafgemaakte verhalen en spoorde hem aan deze af te ronden. Ook bewoog ze hem om de schrijversvakschool in Groningen te volgen. Daar werd hij voor zijn eindproject begeleid door Rob van Essen, die bekend is om zijn humor. Onder andere dan. Hij won ook een Librisprijsje. Het gevolg is inmiddels bekend: het debuut De Tussenzus zag bij Atlas Contact het levenslicht en het is opgedragen aan zijn brave vrouw Nghitti.

Cover

De achtergrond laat een foto van de aarde zien die hoog in de lucht is genomen. Op de voorgrond bevindt zich een afbeelding van een bom genaamd ‘De Tussenzus’. De kop van de raketbom is rood en heeft de vorm van een lipstick. Zo, dat is apart! De binnenflap licht een tikje van de sluier op. Terwijl de ik-verteller ‘De helaasheid der dingen’ leest, schiet zijn stiefzus Cleo met haar luchtbuks op conservenblikjes. Ze mist nooit. Nu weten we wie die tussenzus is en de achterkant vermeldt de ingrediënten van dit boek: geweld en woede bedekt met een geestig sausje. Het belooft een explosief en vermakelijk boek te worden.
En wat is een tussenzus eigenlijk? Is het toevallig dat Tommie juist het boek van Dimitri Verhulst leest? De verwachtingen zijn hoog gespannen.

De recensie

De intrigerende tekening en de teksten op de cover van De Tussenzus zijn net zo verrassend en verfrissend als het boek zelf. Dit debuut van Vincent Kortmann is een genot om te lezen, leidt regelmatig tot lachsalvo’s maar schuwt de onderliggende ellende niet. Langzaam groeit het inzicht in de personages waardoor de komische noot tragische randjes blijkt te hebben en de personages steeds meer medeleven oproepen. Met een zucht, een lach en een traan is het boek aan het einde dicht gedaan. Het was een buitengewoon aangename kennismaking.

‘Ik ben Tommie, het product van een vrouw die met enkele strofen een nieuwe wereld kon scheppen en een man die uren aan het woord kan zijn zonder iets te zeggen’

Tommie woont samen met Cleo in Villa Berghof. Zij is niet aan hem verwant maar min of meer een stief-of pleegzus. Ouders ontbreken, Tommie’s moeder is al lang dood en zijn vader Manfred - een voormalig minister- is er nooit. Soms zag hij hem op het journaal. Zelfs als Manfred er is, dan heeft Tommie niet veel aan hem. Aan geld is daarentegen geen gebrek. Ook de ouders van Cleo wonen op afstand, elk aan de andere kant van de wereld en zo ver mogelijk van elkaar vandaan.
Beiden proberen zelfstandig op te groeien en om te gaan met de situatie en hun emoties. Hoe ze dit doen is totaal verschillend. De een wendt onverschilligheid voor en de ander wordt activistisch.

‘Bij ons in de wijk gaat korsakov rond als een griepgolf in de herfst’

Het is geen toeval dat Tommie in het eerste hoofdstuk De helaasheid der dingen van Dimitri Verhulst leest. De overeenkomsten zijn duidelijk. Aan drank is in Villa Berghof geen gebrek, falende vaders zijn er ook, alleen de armoede ontbreekt. De puissante rijkdom stelt Tommie en Cleo in staat om hun leven in te richten zoals zij willen en de naamsbekendheid van Manfred opent deuren die voor anderen gesloten blijven. Alleen jammer dat je liefde niet kunt kopen.

Cleo’s oplossing voor het leven bestaat uit een buitengewone focus op klimaatbewustzijn, haar karma en op dure vegetarische maaltijden. Tommie rebelleert door op zijn achttiende verjaardag te stoppen met zijn middelbare school en een sabbatical te nemen. Werken voor geld is niet nodig. Om geen gezeik met zijn vader te krijgen, doet hij vrijwilligers werk. Verder legt hij alles vast wat hij beleeft want hij zit ermee dat hij zich het gezicht van zijn moeder niet meer kan herinneren.

‘het enige wat je kunt doen is alles zo goed mogelijk registreren, wat je hebt gemist moet je proberen te achterhalen en als je het echt niet weet mag je het erbij verzinnen’

Dus verzamelt hij voorwerpen van de au pairs en maakt overal foto’s van. Wanneer hij gevraagd wordt mee te schrijven aan het toneelstuk van zijn oude school krijgt hij de kans om zijn hart en ziel er in uit te storten. Zus Cleo krijgt de hoofdrol en heeft een leuk ideetje om haar rol kracht bij te zetten. Beiden verheugen zich op de voorstelling.

‘Heb jij soms een appeltje te schillen met je vader?’

Dit verhaal roept herinneringen op aan De wereld volgens Garp van John Irving. Zowel de absurde humor, de droogkomische conversaties en commentaren, het tragikomische element als de aanwezigheid van figuren van allerlei allooi komen overeen. Zo passeren hackers, criminelen, hockeysters en de minister president de revue. En net als bij Irving speelt maatschappijkritiek een grote rol. In De Tussenzus zijn het onderwerpen als emotionele verwaarlozing, gebroken gezinnen, egocentrisme, individualisme en de klimaatcrisis die voor het voetlicht komen.

Vincent Kortmann geeft de onderlinge relaties en het schrijnende onvermogen om elkaar werkelijk te leren kennen net voldoende weer. De humor is ruim aanwezig en goed gedoseerd en hij brengt het verhaal vakkundig naar een beklemmende ontknoping. Kortmann is nog geen Irving, daarvoor is er nog net niet genoeg diepgang in de personages en de diepte van hun diepe innerlijke strijd. Hij is echter al een eind op streek.

4 sterren