Voorafgaande aan de oprichting van de eerste politieke partijen organiseerden maatschappelijk betrokken burgers zich in verenigingen om de afschaffing van allerlei sociale mistanden te bevorderen. De eerste 'afschaffers' beweerden a-politiek te zijn en vanuit hun geloof, gevoel en geweten te protesteren tegen wat er mis was in de samenleving. Maar langzamerhand kregen hun protesten een politieke lading en daarmee veranderden ze de aard van de politiek. Het was mede te danken aan de afschaffers dat politiek tegen het einde van de negentiende eeuw ook over moraal en geloof ging, en dat steeds meer mensen zich bij de politiek betrokken voelden.
Op basis van niet eerder gebruikt materiaal brengt Maartje Janse de vergeten wereld van de afschaffers tot leven, die in de periode van na de grondwet van 1840 tot de oprichting van de Antirevolutionaire Partij in 1879 een zo belangrijke rol hebben gespeeld in de vorming van de Nederlandse politiek. Zij vertelt het verhaal van enkele verenigingen die zich verzetten tegen onder meer slavernij, drankmisbruik, de belasting op kranten, het cultuurstelsel in Indi en de Onderwijswet van 1857. Ze laat zien hoe politieke veranderingen vaak in gang worden gezet door gruwelverhalen, morele verontwaardiging, geloof, buitenlandse voorbeelden en, niet te vergeten, de ambities en onderlinge concurrentie van de wereldverbeteraars zelf.
Maartje Janse (1976) studeerde cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. De afschaffers is haar dissertatie, waarvoor zij onderzoek deed aan de Rijksuniversiteit Groningen. Momenteel is zij verbonden aan de Universiteit Leiden. Eerder publiceerde ze onder meer De geest van Jan Salie. Nederland in verval? (2002).
Op basis van niet eerder gebruikt materiaal brengt Maartje Janse de vergeten wereld van de afschaffers tot leven, die in de periode van na de grondwet van 1840 tot de oprichting van de Antirevolutionaire Partij in 1879 een zo belangrijke rol hebben gespeeld in de vorming van de Nederlandse politiek. Zij vertelt het verhaal van enkele verenigingen die zich verzetten tegen onder meer slavernij, drankmisbruik, de belasting op kranten, het cultuurstelsel in Indi en de Onderwijswet van 1857. Ze laat zien hoe politieke veranderingen vaak in gang worden gezet door gruwelverhalen, morele verontwaardiging, geloof, buitenlandse voorbeelden en, niet te vergeten, de ambities en onderlinge concurrentie van de wereldverbeteraars zelf.
Maartje Janse (1976) studeerde cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. De afschaffers is haar dissertatie, waarvoor zij onderzoek deed aan de Rijksuniversiteit Groningen. Momenteel is zij verbonden aan de Universiteit Leiden. Eerder publiceerde ze onder meer De geest van Jan Salie. Nederland in verval? (2002).
