Wie meer houdt van uitgewerkte personnages, psychologische diepgang en krachtige verhaallijnen zal op z’n honger blijven zitten

Nadat een Franse Boeing 787 uit Parijs heftig noodweer heeft getrotseerd, zet gezagvoerder David Markle het zwaar beschadigde vliegtuig met alle inzittenden op 10 maart 2021 ongedeerd aan land op Kennedy Airport. Op 24 juni 2021 vliegt exact hetzelfde vliegtuig met dezelfde inzittenden en bemanningsleden van Parijs naar Kennedy Airport. Het toestel komt in hevig noodweer terecht en raakt zwaar beschadigd. Omwille van de verbluffende overeenkomst met de vlucht van 106 dagen eerder grijpt de FBI in en wordt het vliegtuig met alle inzittenden afgeleid naar de militaire basis McGuire in NewJersey.
De passagiers die 3 maanden eerder in maart zijn geland leiden ondertussen hun leven maar een confrontatie met zichzelf dient zich heel weldra aan.

‘Anomalie’ bezorgt de Franse Hervé Le Tellier (64) op 30 november 2021 de Prix Goncourt , Frankrijks meest prestigieuze literatuurprijs. Ondertussen gingen meer dan 1 miljoen exemplaren over de toonbank en werd het boek in 42 talen vertaald.

Een korte carrière als wiskundige, gevolgd door een langere periode als wetenschapsjournalist gingen zijn carrière als auteur vooraf. Zo werkte hij onder andere voor Le Monde en Charlie Hebdo, tot hij aan het begin van de jaren negentig begon met het schrijven van romans, toneelstukken en poëzie. Anomalie is de eerste roman van Le Tellier die in het Nederlands werd vertaald.

Hoewel de vertaling een heuse klus zal geweest zijn, moet gezegd dat het boek te veel slordige fouten bevat. Als lezer verwacht je in een prijswinnend boek geen dt-fouten. Deze nonchalance in het vertaal- en nazichtwerk doet oneer aan het werk van de auteur, voor wie het spelen met taal een belangrijk onderdeel van zijn werk is.
Zo is Le Tellier sinds 2019 voorzitter van het Oulipo (Ouvroir de littérature potentielle), een vereniging van Franstalige schrijvers en wiskundigen die zichzelf bij het schrijven van teksten regels en beperkingen opleggen.

In een interview dat Paris Match eind 2020 had met Le Tellier, zegt hij dat hij zich slechts drie beperkingen heeft opgelegd : elk hoofdstuk moest een eigen stijl hebben (detective, erotiek, science fiction, ambtelijke verslagen enzovoort), er moesten in elk daarvan dwarsverwijzingen naar de andere voorkomen en zoveel mogelijk hoofdstukken moesten beginnen met een parafrase van een citaat uit een boek uit zijn bibliotheek.

Anomalie bestaat uit drie delen. In een eerste deel laat de auteur ons kennismaken met enkele passagiers uit het vliegtuig. Net zoals er sterke verschillen zijn tussen deze mensen hun levens, voert de auteur voor elk van hen een andere schrijfstijl op, welke tegelijk ook niet dermate uitgesproken is dat het indruk nalaat. Het geeft een extra touch aan het in beeld brengen van de personnages maar toch blijft het tegelijk ook allemaal wat aan de oppervlakte hangen. Verwacht geen diepgaande psychologische uitwerking van de opgevoerde personnages.
Le Tellier overgiet het verhaal met een flinke scheut humor hier en daar, wat een verademing is naast het met overdaad aan filosofische en technisch wetenschappelijke termen doorspekte tweede deel. Vermoedelijk zal de auteur hier de volle aandacht van een deel van zijn lezers kwijtspelen. De leeservaring voelt iets minder aangenaam als je als lezer regelmatig enkele zinnen opnieuw moet lezen om te begrijpen wat er geschreven staat.
Afsluiten doet de auteur in het derde deel waar de passagiers geconfronteerd worden met zichzelf en de keuzes die ze al dan niet gemaakt hebben in de afgelopen 3 maanden. Het confronteert de lezer met boeiende vraagtstukken over zijn eigen leven.

Voor zij die houden van filosofische benaderingen van vraagstukken en kunnen genieten van taal-en stijlspelletjes, zal dit een fascinerend boek zijn. Wie meer houdt van uitgewerkte personnages, psychologische diepgang en krachtige verhaallijnen zal bij Anomalie eerder op z’n honger blijven zitten.