Een duistere en menselijke roman
De Noorse auteur Karl Ove Knausgård is het meest bekend van zijn lijvige Mijn strijd-reeks, ook schreef hij Engelen vallen langzaam en verscheen zijn debuutroman Buiten de wereld in 2020 voor het eerst in Nederlandse vertaling. Zijn nieuwste roman De morgenster werd genomineerd voor de Noorse boekverkopersprijs en verscheen bij De Geus in vertaling van Marin Mars.
De vele personages in De morgenster verblijven in de Noorse Bergen, waar het heter is dan ooit. De enorme ster die opeens aan de hemel verschijnt wordt door hen allen waargenomen maar niemand weet waar hij vandaag komt of hoe hij te verklaren valt. Langzaam doen zich steeds meer ongebruikelijke verschijnselen voor, van zwermen lieveheersbeestjes tot duivelse aangezichten. Duistere krachten dringen het anders zo rustige en overzichtelijke leven binnen.
‘Aan de andere kant van de berg, waar de weg naar de stad naar het westen boog en het landschap vlakker werd, zag ik de ster weer, hij scheen laag boven de bergtoppen. Het was alsof ik nu al aan hem gewend was geraakt, en het was overweldigend. Het stille, blauwige nachtelijke landschap, de ster die zo sterk en helder scheen aan de verder lege hemel erboven.’
Knausgård is een schrijver die veel ruimte neemt, vooral voor beschrijvingen van het alledaagse leven en de omgeving waarin dit leven zich afspeelt. De beschrijvingen zijn prachtig gedetailleerd en zijn werk wordt op geen enkel moment langdradig. Naast dit bijzondere taalgebruik weet hij de lezer in De morgenster vast te houden door de spanning op te bouwen met gruwelijke elementen: een drievoudige monsterlijke moord, doden die niet dood lijken te zijn en onverklaarbare wezens die de bossen bevolken.
‘Het probleem van onze tijd was immers dat het menselijke alles opslokte en dat er daarbuiten niets anders meer bestond.’
Deze duistere krachten staan ver af van het alledaagse leven dat de vele personages leiden, Knausgård verbindt de verhaallijnen op subtiele wijze met elkaar maar maakt de verbindingen nergens helemaal af. De morgenster is dus allesbehalve een afgerond geheel, veel duistere zaken als verdwijningen en moorden blijven onopgelost, macaber en niet te bevatten. De losse eindjes zijn een uitdaging en tegelijk maken ze het boek origineel. Het laatste hoofdstuk bestaat uit een bijna wetenschappelijk essay over de dood en het geloof, nergens pretendeert de auteur een waarheid of oplossing te verkondigen.
‘Niet dat ik geloofde dat de ster Lucifer of Christus was. De ster was de ster. Maar dat het een teken ergens van was, daar twijfelde ik niet aan.’
Wel zitten er duidelijk veel verwijzingen naar de Bijbel, mythen en oude verhalen verwerkt in de roman. De doden en niet-doden, duivels, goden en andere onverklaarbare verschijnselen, de auteur lijkt te betreuren dat er voor hen in onze huidige maatschappij maar weinig plek is. De natuurwetenschappen hebben alles verklaard, maar weten we wat we zien of zien we alleen nog maar wat we weten en kan daarmee als het andere, het afwijkende, niet bestaan?
De morgenster bevat veel macabere elementen maar is geen macaber boek. Knausgård slaagt erin nieuwe werelden te openen door het onverklaarbare een plaats te laten hebben in de kleine levens van zijn personages zonder hiervoor een verklaring aan te dragen of daar zelfs maar naar op zoek te gaan. Het is een interessante en menselijke leeservaring die nog lang blijft rondspoken.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
