De invloed van normale mensen

Sally Rooney (1991) groeide op in het westen van Ierland en studeerde aan Trinity College in Dublin. Korte verhalen van haar hand verschenen in onder andere Granta. Haar debuutroman Gesprekken met vrienden werd met veel lof onthaald. Haar tweede roman Normale mensen stond op de longlist voor de Man Booker Prize. De roman wordt momenteel door Rooney zelf bewerkt voor een tv-serie die voor het eerst op de BBC zal worden uitgezonden.

Normale Mensen vertelt over de liefdesgeschiedenis van hoofdpersonages Marianne en Connell. Zij groeien op in dezelfde plaats in landelijk Ierland en ontmoeten elkaar alleen wanneer de moeder van Connell het huis van Marianne schoonmaakt. Langzaam ontstaat er tussen de twee een interessante en complexe band die wordt bemoeilijkt door de verschillende milieus waaruit zij afkomstig zijn. Toch laten de twee elkaar in hun verdere leven niet los.

De roman van Rooney laat je jezelf afvragen wat ‘normaal’ eigenlijk is. Hoofdpersonages Connell en Marianne zijn beiden niet normaal. Het zijn gebroken personen en daarmee zijn ze tegelijkertijd niet abnormaler dan elk ander willekeurig mens. Iedereen heeft zijn eigen unieke en vreemde dingen. Normaal in het geval van Normale Mensen lijkt vooral aangepast of onopvallend te betekenen.

Het normale zit hem dan ook vooral in de receptie van anderen en niet zozeer in een persoon zelf. Rooney laat niet heel veel aan de verbeelding over met haar simpele, heldere en unieke schrijfstijl die past bij de thematiek van haar roman. Toch is er in het boek zeker nog ruimte voor de lezer. Het verhaal geeft veel stof tot nadenken en faciliteert discussie: wat is normaal? Hoe verhouden we ons tot anderen en waarom? Wat maakt onze persoonlijkheid, onze identiteit?

“If anything, his personality seemed like something external to himself, managed by the opinions of others, rather than anything he individually did or produced.”

Normale Mensen laat zien hoe groot de invloed van mensen in iemand omgeving is op de ontwikkeling van een persoon. De geliefden hebben een diepgaande invloed op elkaars leven, maar ook de overige personages staan in dienst van de ontwikkeling van de twee hoofdpersonages in dit boek en hebben geen eigen ontwikkeling of diepgang. Zo is de familie van Marianne het grootste gedeelte letterlijk afwezig en enkel aanwezig in negatieve zin.

Bovenstaande thema’s maken het verhaal tot een Coming of Age-verhaal, maar de heftige manier waarop het thema seksualiteit wordt uitgewerkt door de auteur maakt het boek te ingewikkeld om als Young Adult te kunnen worden bestempeld. Daarnaast laat Rooney nog verschillende zaken open ter overdenking voor haar lezers en is een beetje levenservaring nodig om het verhaal te kunnen begrijpen en waarderen.

Door sprongen in de tijd maakt Rooney duidelijk dat er niet per se een doorlopend verhaal bestaat in deze liefdesgeschiedenis. Ze benadrukt juist dat de twee hoofdpersonages elkaar steeds opnieuw weer tegenkomen via wonderlijke wegen, hoeveel tijd er ook tussen zit. In de jaren die volgen groeit het besef van verwevenheid met elkaar.

Normale Mensen geeft blijk van een interessante nieuwe stem in de literatuur, met een eigen unieke stijl die verfrissend is en makkelijk leest. De lezer kan alleen maar hopen dat we inderdaad te maken hebben met een nieuwe generatie in de literatuur.