Geweldige roman in een prachtige vertaling

James van Percival Everett is een van de zes boeken op de shortlist van de Booker Prize 2024; de literaire prijs voor het beste Engelstalige boek. Alle zes heb ik ze gelezen en eigenlijk had ik geen absolute favoriet, maar zes. Het niveau is volgens mij nog nooit zo hoog geweest. Vooraf was dit boek wel de favoriet, maar niet de uiteindelijke winnaar. Het beste is om ze gewoon alle zes te lezen.
James vertelt het verhaal van Jim/James die als slaaf vlucht met Huckleberry Finn over de Mississipi. Van echte onderdanigheid van de slaaf Jim is in het verhaal van Everett echter geen sprake. Jim is een ontwikkeld mens die kennis heeft van Voltaire en schrijf- en taalvaardig is. De schrijver trakteert de lezer op een aantal geweldige plottwisten en prachtige invalshoeken.
James is een boek dat leest als een trein. Wat heeft Percival Everett een prachte roman geschreven. Volgens sommigen een parodie op Mark Twain zijn Huckleberry Finn; volgens mij veel meer dan een parodie namelijk de overtreffende trap. Het spel dat Everett speelt met de taal in dit boek is erg origineel. Ervaar dit als lezer zelf in de meesterlijke vertaling van Peter Bergsma. Complimenten voor de manier waarop hij dit gedaan heeft.
James is een van de origineelste boeken die ik de laatste tijd gelezen heb. Het gaat over de thema’s liefde, wraak en slavernij. Tegelijkertijd is het een spannend en avontuurlijk boek. Geweldig hoe Everett de tocht op de Mississippi beschrijft en de spanning hier opvoert. De zeer gewelddadige confrontatie met en wraak op een blanke opzichter is ronduit schokkend, maar geweldig geschreven en vertaald.
Het thema slavernij wordt bezien vanuit een ander perspectief. Zo laat Everett Jim zeggen: “Ze (de blanken) vinden het leuk om je te verbeteren en te denken dat je dom bent. Denk eraan, hoe meer ze ervoor kiezen niet te willen luisteren, des te meer kunnen we achter hun rug om tegen elkaar zeggen.”
De liefde is natuurlijk die van Jim voor zijn vrouw en dochter. Dat is waar hij alles uiteindelijk voor doet.
Kortom, een mooi, spannend en confronterend boek van Percival Everett dat prachtig vertaald is door Peter Bergsma en mooi vorm gegeven door Marinka Reuten.