Een eigenzinnige moeder met geheimen

Auteur Adriaan van Dis (1946) maakte zijn debuut in 1983 met ‘Nathan Sid’, maar was ook presentator en journalist. Hij schrijft uiteenlopend, zoals romans, verhalen, toneel, etc. Hij kreeg de Gouden Ezelsoor met zijn debuut, mocht in 1996 een boekenweekgeschenk schrijven, maar is vooral bekend van zijn Indië-boeken. ‘Ik kom terug’ is zijn tiende roman waar ook Nederlands-Indië in voor komt. Hij won met dit boek de Libris Literatuur Prijs.

Zoals Adriaan van Dis zelf aangeeft in het begin, heeft hij altijd zijn vader naar voren geschoven in zijn boeken over Nederlands-Indië, maar zijn moeder is altijd in de marge gelaten. Met ‘Ik kom terug’ komt daar verandering in, het boek is volledig gewijd aan Van Dis’ moeder. Zijn moeder, Maria (Rietje), vindt dat ze lang genoeg heeft geleefd en wil dood. Maar voor het zover is, vertelt ze aan haar zoon opeens over haar leven, ook over Nederlands-Indië. Het leven in de tropen is niet makkelijk, vooral als vrouw van een militair die elke keer ergens anders wordt gepost. Tijdens de gesprekken blijft er ook een kist nog geheimzinnig op slot. Ook is de vraag hoe open de moeder is, of ze niets achterhoudt.

Adriaan van Dis is geen poët, toch heeft zijn vertelling iets moois. Soms komt er een zin voorbij waar je even stil van wordt, dan wel van hemzelf of anders van de moeder. Van Dis snelt niet meteen naar lange vertellingen over zijn moeders leven. Dit past ook wel bij het verhaal, waarbij de moeder beetje bij beetje opener wordt. Van Dis schuwt niet te vertellen over zijn eigen gevoelens en gedachten, zoals in hoofdstuk 34 dat hij bij een vijver zit.

Ik kreeg niet een echt goed beeld van Nederlands-Indië tijdens het lezen. Het bleef grotendeels oppervlakkig, wat ik wel jammer vond, maar dat werd door het einde goed gemaakt. Ik vond het een prachtig eerbetoon aan een moeder die veel heeft meegemaakt, getekend door oorlogen. Ik ga zeker nog zijn andere Indië-boeken lezen.