Ionah wacht tot regen op hem neerdaalt

‘Een hommage aan Le Petit Prince van Saint-Exupéry (1900) en De weg van Cormac Mc Carthy (1933)’, staat op de voorkant van de vierde roman van Santiago Pajares (1979). Mooi, zo’n eerbetoon. De regen van Ionah, in een prachtige vertaling van Jacqueline Visscher, wordt omschreven als een moderne fabel. Er zijn inderdaad wel wat wijze lessen te ontdekken in deze roman. 

De regen van Ionah heeft een eenvoudig verhaal, eenvoudig taalgebruik en enigszins ‘flat characters’, maar dat komt deze roman juist ten goede. De eenvoud benadrukt de naïviteit en wereldvreemdheid van het hoofdpersonage, waardoor wijze lessen beter uit de verf komen. Doordat Ionah een letterlijke reis aflegt, dwars door de woestijn, onderweg naar zijn volwassenheid, heeft dit boek naast een fabelachtig, ook een avontuurlijk tintje. En dan zijn er nog de mooi gevonden symbolieken en zo nu en dan poëtische omschrijvingen van de omgeving. Het boek boeit tot de laatste pagina.

Ionah woont alleen met zijn moeder in een droge en hete woestijn. Hoe hij moet overleven leert hij van haar: van het vangen en doden van hagedissen, tot het verkrijgen van drinkbaar water. Ook leert ze hem schrijven. Dan overlijdt Ionah’s moeder. Ionah is helemaal alleen. Alleen met een waterput, een paar dadels en de harde, maar wijze lessen van zijn moeder in zijn hoofd. Hij moet het op eigen houtje zien te redden in die schijnbaar alles opslokkende woestijn. Maar: heeft zijn moeder hem verteld voor haar dood, als het niet lukt dan moet hij gaan lopen in de richting van het oosten.

In de wereldvreemde Ionah is inderdaad wel iets te herkennen van de ‘petit prince’. Ionah kijkt net als de prins met een kinderlijk verwondering naar de wereld en dit levert wijze dialogen op. De stijl van deze roman met korte en simpele zinnen, valt samen met het op het eerste oog, naïeve karakter van het hoofdpersonage. Parajes laat Ionah die onschuld behouden, ook als hij ouder wordt.  Het verrast dan ook (spoiler alert) wanneer Ionah, op latere leeftijd, in de spiegel kijkt en een baard in zijn reflectie ziet.

Ook gebruikt Pajares symboliek, waarmee het ‘fabelachtige’ van het boek wordt benadrukt. Zo hebben alle gekozen namen een betekenis. Ionah betekent ‘duif’, waarmee naar verschillende symbolieken kan worden verwezen. Zo staat een duif in het algemeen vaak symbool voor de levensgeest en de ziel. In Egypte staat de ‘duif’ echter symbool voor onschuld en in de islam bestaat een legende waarin een duif Mohammed beschermt op zijn vlucht. Genoeg stof tot nadenken.

Wanneer Ionah door de woestijn trekt, onderweg naar het oosten, leest dit boek als een avonturenroman. Er is actie. Nu er weinig sprake is van interne dialoog met zijn moeder, gebruikt Pajares mooie poëtische zinnen, die hij overigens sowieso gebruikt wanneer hij de woestijn beschrijft:

“De woestijn wint altijd. Niets kan tegen de woestijn op, zelfs de zee niet. Hij heeft het vele water weliswaar niet kunnen absorberen, maar er wel voor gezorgd dat het water zijn zout absorbeert.”

De regen van Ionah is een schijnbaar eenvoudig werk dat zeker de moeite waard is.