Literaire experimenten van Hua

“Strafexpert gebaarde naar het slagersmes bij de muur en vertelde de onbekende dat hij hem daarmee ter hoogte van zijn middel in twee stukken zou hakken, waarna hij het bovenlichaam van de onbekende bliksemsnel op het glas zou zetten. Op dat moment zou het bloed in zijn bovenlichaam nog stromen, zodat hij heel langzaam zou sterven.”

In Flesjes knallen zijn eenentwintig korte verhalen van de Chinese schrijver Yu Hua (1960) gebundeld, die hij schreef in de periode van 1987 tot 1998. Niet alle verhalen bevatten zinnen die zo gruwelijk zijn als in het citaat hierboven. Het is duidelijk dat Hua in die tien jaar graag experimenteerde met stijlen. In deze bundel kun je de ontwikkeling van zijn schrijverschap volgen. Flesjes knallen werd uitgegeven in samenwerking met het Confucius Instituut van de Universiteit Leiden. Ieder verhaal heeft een andere vertaler. De bundel eindigt met een nawoord van sinoloog Jan de Meyer (1961). Omdat de stijlen zo uiteenlopen zal er voor iedere lezer in ieder geval één verhaal tussen zitten dat aanspreekt. Tegelijkertijd zal deze bundel échte (Chinese) literatuurliefhebbers vooral aanspreken. 

Heftig zinloos geweld keert regelmatig terug in de bundel van Hua. Ook absurdisme en anonimiteit spelen een belangrijke rol. Het nawoord van kenner Jan de Meyer biedt perspectief op de wisseling van stijlen. De Meyer verbindt de verhalen met de ontwikkeling binnen de Chinese cultuur. De verhalen zijn namelijk niet los te zien van deze ontwikkeling. Zo werd in de jaren tachtig van de vorige eeuw veel buitenlandse literatuur vertaald naar het Chinees en vormde deze literatuur een inspiratiebron voor veel Chinese schrijvers, omdat de cultuur in het eigen land, het even kort door de bocht formulerend, zwaar werd gecensureerd. Zo is de invloed van Kafka voelbaar in het verhaal ‘Het verleden en de straffen’, waarin de protagonist zonder naam weerloos lijkt te zijn en alleen maar ondergaat.

‘Bloed en pruimenbloesems’ is daarentegen een meer traditioneel Chinese vertelling met een prachtig verwoorde inleiding: 

“De dood van grootmeester Ruan Jinwu, door toedoen van twee zwaardvechters van de Zwarte Weg, behoorde inmiddels tot een grijs verleden van vijftien jaar geleden. In de herinnering van zijn zoon, Ruan Haikuo, destijds vijf jaar oud, dwarrelden met bloed besmeurde bladeren door de lucht.”

Om de dood van zijn vader te wreken gaat Ruan Haikuo op zoek naar Meester Blauwe Wolk en Witte Regen. Ook Hua’s interesse voor de mens is opvallend. Zo komt de ongelukkige liefde als thematiek regelmatig voorbij. Tot slot zijn de laatste en nieuwste verhalen in de bundel juist meer conventioneel en daarmee toegankelijker. 

Zoals wel duidelijk is, bevat Flesjes knallen veel verschillende verhalen. Zeker de moeite waard als kennismaking met het schrijftalent van Yu Hua, maar ook juist als verdieping van zijn oeuvre, dat erg uiteenloopt.