Uitgebreid brononderzoek, maar soms mist er structuur

‘Ondanks, of misschien wel dankzij de dreiging van dat geweld heeft het voetbalstadion altijd een magische aantrekkingskracht gehad op veel jongens. Zo ook op Friso Schotanus.’

In Toen was geweld heel gewoon schrijft journalist Friso Schotanus (1976) over de dodelijke romantiek van het voetbalhooliganisme, maar vooral over de historie ervan. Een knap staaltje onderzoeksjournalistiek met portretten, historische feiten, persoonlijke stukken en mooie zwart-wit foto’s. Helaas verzinkt Schotanus zo nu en dan in het drijfzand van zijn uitgebreide brononderzoek. Schotanus schreef onder andere voor NRC Next, AD Sportwereld en FEM Business. Ook richtte hij het communicatiebureau ‘Sportbureau’ op.  

Opvallend is dat Schotanus zijn bronnen vooral uit Engeland lijkt te halen, waardoor het soms niet helemaal duidelijk is waar de paralellen met Nederland zitten. Ook bevat Toen was geweld heel gewoon zo nu en dan veel jaartallen. Dat leest dan als een opsomming of een aantal krantenartikelen achter elkaar. Het is duidelijk dat Schotanus journalist is. Soms kan hij het niet laten een interessant feit te noemen. Zoals in dit stukje over de Scotland Road en de Titanic: ‘Ze woonden aan Scotland Road, ooit een van ’s werelds beroemdste en meest beruchte straten. De corridor van de Titanic, die de hele lengte van het schip besloeg, was ernaar vernoemd.’ Die feitjes voegen zo nu en dan wat toe, maar werken ook afleidend van het hoofdonderwerp tussen de jaartallen en alle andere verhalen. Tot slot bevat het boek kleine slordigheidjes, dat is jammer.

De historische stukken gaan leven door de portretten van direct betrokkenen daarbij. Zo spreekt Schotanus met Tony, die aanwezig was bij het Heizeldrama, één van de grootste rampen in de voetbalgeschiedenis, waarbij 39 mensen om het leven kwamen. Ook de stukjes waarin Schotanus vertelt vanuit zijn eigen perspectief, brengen het boek tot leven. Vervolgens schakelt Schotanus dan weer opvallend snel naar een meer informerende en afstandelijke stijl:

‘De mondiale crisis, de neergang van de zware industrie en het toenemende gebruik van zeecontainers waardoor Liverpool zijn havenfunctie verloor, hadden de stad in een diepe crisis gestort.’

Door de wisselende stijlen en vele bronnen is het niet altijd duidelijk welke kant Schotanus nu op wil met dit boek. Moet het een portret worden, een geschiedenisboek of een persoonlijk verhaal? Wil hij nu amuseren of informeren? Of… wil hij het allemaal? Complimenten voor de volledigheid van het onderzoek, maar het boek had net iets meer structuur mogen hebben.